Przetwory owocowe, które zbiorczo można nazwać dżemami, nie tylko zabezpieczają owoce przed zepsuciem, ale również mogą dostarczać wielu wrażeń smakowych. Chociaż składy różnego rodzaju dżemów opierają się o cukier, to coraz łatwiej nabyć jest produkty bez dodatku sacharozy, które mają zdecydowanie mniej kalorii, niż nawet dżemy niskosłodzone.
Dlaczego dżemy, frużeliny, przetwory bez dodatku cukru?
Dzięki niskokalorycznym zamiennikom cukru można bez obaw o bilans energetyczny, ładunek glikemiczny, czy próchnicę, wzbogacać dania i desery. Skorzystać na tych produktach mogą nie tylko osoby dążące do utraty masy ciała i poprawy stanu zdrowia, ale również każdy, komu zależy na utrzymaniu swojej sylwetki, kondycji i funkcjonowania narządów wewnętrznych.
Historia przetworów owocowych
Metody przetwarzania żywności ułatwiły ludziom ograniczenie marnowania produktów, których jest nadmiar, a także zabezpieczenie przed głodem w miesiącach zimowych. Niektóre z metod liczą sobie tysiące, a inne dziesiątki lat. Na przykład dżemy i różnego rodzaju żele w starożytnym Rzymie przygotowywano poprzez mieszanie owoców z miodem i suszenie na słońcu. W krajach północnych jednak nie było tak wysokich temperatur powietrza i tylu słonecznych dni w roku, aby móc opierać się na powolnym suszeniu na zewnątrz. Stosowano podgrzewanie owoców z cukrem w naczyniu, aż do odparowania nadmiaru wody.
Bezpieczna pasteryzacja
Dopiero w XIX wieku wysuszone poprzez podgrzanie z cukrem owoce zaczęto zabezpieczać w sposób niezagrażający zatruciem, który stosowany jest do dziś. Chodzi o pasteryzację puszek i słoików, czyli poddawanie produktów zamkniętych szczelnie w opakowaniu do temperatur zbliżonych, ale nieprzekraczających 100 stopni Celsjusza. Metodą udoskonaloną pod względem likwidowania zagrożeń mikrobiologicznych jest sterylizacja, czyli stosowanie krótkotrwale temperatur przekraczających 100 stopni. Obecnie, w XXI wieku, w przetworach owocowych producenci starają się zabezpieczyć ludzi przed jeszcze jednym zagrożeniem, a mianowicie przed nadmiarem cukru w diecie.
Bezcukrowe przetwory owocowe
Idąc za potrzebami osób zdrowo odżywiających się, producenci żywności wprowadzili na rynek liczne zamienniki bogatocukrowych dżemów. Na szczególną uwagę zasługują frużeliny i musy, których wcześniej na próżno było szukać na półkach sklepowych. Średnio dostarczają około 40 – 60 kcal / 100 g (3 – 4-krotnie mniej, niż w dżemach), zatem zjedzenie nawet kilku łyżek nie zwiększy mocno dziennej podaży kalorii. Zawierają one niewiele mniej błonnika niż świeże owoce, dzięki czemu mogą pozytywnie modyfikować mikrobiotę jelitową, zamiast ją zaburzać.
Dlaczego poliole?
Dietetyczne dżemy słodzone są poliolami, które znane są z tego, że człowiek nie jest w stanie ich w pełni trawić, jednak mogą to robić bakterie jelitowe. Co więcej, poliole stanowią czynnik ochronny dla zębów, gdyż hamują obniżenie pH w jamie ustnej i powstawanie płytki nazębnej. Dzięki wszystkim tym właściwościom bezcukrowe zamienniki dżemów i produktów dżemopodobnych świetnie sprawdzą się w diecie osób z nadwagą, otyłością, cukrzycą, insulinoopornością, czy problemami z zębami. Dotyczy to zarówno dzieci, jak i osób dorosłych oraz starszych.
Zastosowania frużelin i musów bez cukru
Frużeliny owocowe bez cukru występują w wielu atrakcyjnych wersjach smakowych. Wymienić można tutaj m.in. wiśnie, truskawki, maliny, owoce lasu, jabłko, śliwkę, czerwoną porzeczkę czy mieszankę egzotyczną. Ciekawe są również mieszanki smaków, takie jak jabłko-mango, borówka-banan, wiśnia-jabłko czy wanilia-borówka.
We frużelinach rozdrobnione na niewielkie kawałki owoce zatopione są w żelu, który ma nieco rzadszą konsystencję, niż dżem, jednak wykazuje równie dużą uniwersalność w kontekście kulinarnym. Doskonale sprawdzą się do zarówno kanapek, jak i naleśników, ciast, owsianek czy deserów.
Równie szerokie spektrum zastosowań mają niskokaloryczne musy. Zawierają nawet 80 – 85% owoców oraz domieszkę niskokalorycznych substancji słodzących i błonnika cytrusowego. Ze względu na gęstą konsystencję mogą być dobrym uzupełnieniem koktajli czy wypieków, a także słodkich potraw.
Produktem atrakcyjnym smakowo, choć nie tak niskokalorycznym, jak frużeliny, jest gęste i słodkie smarowidło śliwkowo-czekoladowe. Chociaż zawiera w składzie czekoladę, to i tak nie dostarcza dużo więcej kalorii, niż tradycyjne dżemy, a dodatkowo zawiera prozdrowotne słodziki, inulinę oraz stewię.
Bezkaloryczne sosy owocowe
Nieco inną grupę produktów, chociaż w smaku podobną do dżemów, stanowią sosy dostarczające niemal zerowe ilości kalorii do organizmu. Charakteryzują się gładką konsystencją oraz intensywnym, skoncentrowanym smakiem. Słodzone są niskokalorycznymi zamiennikami cukru i zawierają domieszkę owoców, a nie tylko aromaty i barwniki.
Podobnie jak frużeliny i musy, sosy z powodzeniem wykorzystać można do przygotowania deserów i słodkich potraw. Naleśniki, makarony, owsianki czy kaszki, a także lody i ciasta będą z niskokalorycznymi sosami smakować lepiej, a nie będą stanowić ryzyka dla rozwoju zaburzeń metabolicznych.