Dodatki do potraw, które wzbogacają dietę w błonnik, witaminy i składniki mineralne oraz antyoksydanty, to ważne narzędzie w pracy każdego dietetyka i każdej osoby, która na własną rękę dba o stan odżywienia. Można je wykorzystywać w przygotowywaniu zarówno dań, jak i zdrowych przekąsek, czy nawet deserów. Różnego rodzaju orzechy i nasiona z całą pewnością wpisują się w kryteria wymienione powyżej.
Poznaj nasiona i orzech
Warto zatem poznać asortyment, który z powodzeniem stosować można jako smaczne, ale cenne wzbogacenie codziennych jadłospisów. Umiejętne wpasowanie tych produktów w swój codzienny plan nie tylko pomoże ukształtować pożądane cechy sensoryczne dań (np. chrupkość, żelowanie), ale również zapewni sytość dzięki białku i błonnikowi.
Nasiona pełne zdrowia
Zacznijmy od lnu
Jednym z najbardziej docenianych rodzajów ziaren w diecie są ziarna lnu. Stanowią bogate źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, a przede wszystkim kwasu alfa-linolowego o wielu funkcjach regulacyjnych w organizmie. Zawierają również istotne dla przewodu pokarmowego ilości błonnika. Substancje prozdrowotne zawarte w nasionach lnu najlepiej przyswajalne są po zmieleniu ich, jednak mielenie warto wykonywać przed samym spożyciem.
Po drugie chia
Bardzo podobnym do nasion lnu produktem spożywczym są nasiona szałwii hiszpańskiej, czyli tzw. chia. Mimo że w porównaniu do lnu, wymagają one importu z krajów z cieplejszym klimatem, to korzystanie z ich odżywczych właściwości nie wymaga wcześniejszego zmielenia, a jedynie dodatku płynów. Zarówno nasiona lnu, jak i szałwii hiszpańskiej są doskonałym dodatkiem do koktajli, owsianek, deserów, czy nawet sałatek i sosów.
Quinoa, czyli komosa ryżowa
Innym rodzajem nasion, jednak składem bardziej przypominającym zboża (ze względu na mniejszą zawartość tłuszczu, a większa węglowodanów), jest quinoa, czyli komosa ryżowa. Ze względu na wysoką zawartość błonnika i białka jest ona dobrym zamiennikiem ryżu, ziemniaków czy makaronów.
Orzechy z dodatkami
Wszechstronność
Różnorodność substancji odżywczych i bioaktywnych zawartych w orzechach jest niemal tak duża, jak sam asortyment orzechów. Ogólnie o orzechach mówi się, że stanowią źródło zarówno białek, jak i nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także błonnika czy magnezu, potasu i witaminy B6. Stanowią doskonałe uzupełnienie potraw, jak i bazę drugich śniadań czy podwieczorków.
Zawsze pasują
Dodawać je można również do deserów, a także stosować zamiast przekąsek o niekorzystnym dla zdrowia składzie. Szczególnie do deserów, czy do filmów i spotkań ze znajomymi nadają się orzechy z dodatkami smakowymi. Przykładem na to są migdały, nerkowce, czy orzeszki ziemne (należące do strączków), które dostępne są np. w wersjach słodkich, takich jak z polewą z mlecznej lub białej czekolady bez cukru i oleju palmowego czy słonych, takich jak z dodatkiem przypraw o smaku ostrej papryki z limonką, czy fromage.
Napary bogate w antyoksydanty
Bogactwo antyoksydantów
Chociaż ziaren kawy, czyli nasion kawowca, zazwyczaj nie spożywa się bezpośrednio, a zalewa gorącą wodą i wypija się napar, to również są one źródłem cennych dla organizmu antyoksydantów. Coraz częściej pojawiają się publikacje naukowe świadczące o tym, że kawa przynosi szereg korzyści zdrowotnych.
Kofeina i nie tylko
Co więcej, zawierają kofeinę, która wspomaga funkcje kognitywne, wydolność fizyczną oraz znosi zmęczenie. Innym naparem, którego jednak nie przygotowuje się na bazie ziaren, a liści, jest napar z czystka. Charakteryzuje się bogatym składem kwasów fenolowych i flawonoidów, które mogą brać udział w regulacji gospodarki cholesterolowej oraz prewencji chorób sercowo-naczyniowych.
Jagody goji a nasiona i orzechy
Goi - superfood
Chociaż jagody goji kojarzą się raczej z owocami, to warto wiedzieć, że w postaci suszonej są prawie tak wartościowym dodatkiem do potraw, co orzechy i nasiona. Jak na owoce zawierają dużo białka, dzięki czemu często klasyfikuje się je jako superfood. Oprócz tego charakteryzują się wysoką zawartością błonnika oraz witamin i antyoksydantów. Jednym ze związków w jagodach goji, które przyciągają największą uwagę naukowców oraz osób dbających o zdrowie, jest zeaksantyna zaliczająca się do karotenoidów. Najczęściej mówi się o niej w kontekście prewencji chorób oczu. Jagody dzięki kwaskowemu smakowi są doskonałym dodatkiem do koktajli i owsianek oraz deserów.
Umiejętne korzystanie z dodatków
Obserwując problem społeczny z nadwagą i otyłością oraz chorobami metabolicznymi widać, że ludzie w krajach rozwiniętych i rozwijających się niezbyt dobrze radzą sobie z doborem składników diety, które nie są bazą, a raczej dodatkami. Nie chodzi tutaj tylko o nadmiar kalorii, ale również cukru oraz przetworzonych tłuszczy i soli.
Wybieraj z głową i dla zdrowia!
Warto rozważyć stosowanie orzechów w polewie zamiast cukierków i czekoladek czy orzechów z przyprawami zamiast chipsów. Dodatek nasion oraz orzechów i owoców suszonych do różnych dań również może być dobrym pomysłem, jeśli chce się zadbać o stan odżywienia, a także mikrobiotę jelitową. Zastąpienie napojów energetyzujących z cukrem naparem z kawy, czy kolorowych napojów gazowanych naparami ziołowymi zdecydowanie „oszczędzi” układ sercowo-naczyniowy oraz gospodarkę glukozowo-insulinową.