Co to jest chlorofilina sodowo-miedziowa?

Chlorofilina sodowo-miedziowa to sól sodowa chlorofilidu miedziowego, zwanego inaczej kompleksem miedziowym chlorofilu. Chlorofile to zielone barwniki roślinne, prowadzące proces fotosyntezy. Najbardziej rozpowszechnioną formą chlorofilu występującą w przyrodzie jest chlorofil typu A.

1. Barwniki roślinne aktywne biologicznie
2. Aktywność biologiczna
3. Jako antyoksydanty
4. Na straży genomu
5. W walce z rakiem
6. W trosce o smukłą sylwetkę
7. Dla zdrowia jelit
8. Przeciwko degeneracji mózgu
9. Jako suplement

Barwniki roślinne aktywne biologicznie

Na jego strukturę chemiczną składa się pierścień porfirynowy z centralnym jonem magnezu oraz łańcuch boczny, tworzony przez związek zwany fitolem. Natomiast chlorofilidy to barwniki roślinne, blisko spokrewnione z chlorofilem, różniące się od niego jedynie atomem centralnym, którym zamiast magnezu może być cynk, żelazo lub właśnie miedź.

Czym są chlorofilidy?

Chlorofilidy są głównymi barwnikami organizmów jednokomórkowych, takich jak sinice, u których odgrywają taką samą rolę w procesie fotosyntezy, jak chlorofil u roślin wyższych. Kompleks miedziowy chlorofilu i jego sól sodowa mogą być również otrzymywane na drodze półsyntezy chemicznej z naturalnego, zwykłego chlorofilu pochodzącego z roślin.

Ogólnie chlorofilina sodowo-miedziowa charakteryzuje się taką samą aktywnością biologiczną jak zwyczajny chlorofil, tyle że po spożyciu jest znacznie lepiej, w porównaniu z chlorofilem, przyswajana przez ludzki organizm, czyli odróżnia się od niego jedynie większą dostępnością biologiczną.

Aktywność biologiczna

Unikalna struktura nadaje chlorofilom ich charakterystyczne właściwości biologiczne. Bioaktywność chlorofili, jak podają specjaliści, obejmuje ich zdolności do działania jako antyoksydanty oraz środki przeciwzapalne, antymutagenne, przeciwnowotworowe, neuroprotekcyjne i odchudzające. Szczególna struktura chemiczna pozwala chlorofilom usuwać szkodliwe wolne rodniki, łagodzić uszkodzenia DNA oraz modulować procesy komórkowe, zaangażowane w rozwój rozmaitych chorób.

Jako antyoksydanty

Stres oksydacyjny odgrywa kluczową rolę w rozwoju i przebiegu większości chorób. Natomiast chlorofile posiadają wysoki potencjał antyoksydacyjny, co czyni je obiecującymi kandydatami na środki zapobiegające rozwojowi lub łagodzące przebieg problemów zdrowotnych, wynikających z aktywności wolnych rodników tlenowych i innych reaktywnych form tlenu.

Przy czym chlorofilina miedziowa, jak wynika z badań, wykazuje wyższą aktywność antyoksydacyjną w porównaniu z normalnymi chlorofilami, co podkreśla wpływ centralnego metalu w pierścieniu porfirynowym na siłę przeciwutleniającą danego zielonego barwnika roślinnego. 

Dlatego też w innym badaniu suplementacja diety szczurów chlorofiliną sodowo-miedziową skutecznie chroniła mózgi zwierząt przed degeneracją na drodze peroksydacji lipidów błon biologicznych ich komórek nerwowych. (https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jsfa.3681)

Na straży genomu

Czynniki mutagenne to takie substancje, które powodują powstawanie mutacji w komórkowym materiale genetycznym, prowadzących do rozwoju zmian nowotworowych, wad wrodzonych lub przekazania niekorzystnych cech zdrowotnych potomstwu. Substancje mutagenne dostają się do organizmu człowieka drogą pokarmową, przezskórną i oddechową. Czynniki mutagenne są powszechne w naszym środowisku i pożywieniu, a niektóre są nawet stosowane jako środki lecznicze, jak przykładowo cisplatyna.

W prowadzonych w tym kierunku badaniach zawartość chlorofilu w owocach i warzywach korelowała z ich aktywnością antymutagenną i co ciekawe, chlorofilina sodowo-miedziowa działała na tym polu skuteczniej, aniżeli ekstrakty roślinne. 

W walce z rakiem

Badania wskazały również na potencjalną aktywność przeciwnowotworową chlorofilów i chlorofiliny sodowo-miedziowej w odniesieniu do różnych typów nowotworów.

Jednym z przykładów jest tutaj rak wątroby, na którego rozwój bardzo duży wpływ ma obciążenie żywności aflatoksynami. Aflatoksyny, silne induktory raka wątrobowokomórkowego, to zanieczyszczenia żywności wytwarzane przez grzyby pasożytujące na niedbale magazynowanych zbożach i orzechach. Natomiast chlorofilina, jak się okazuje, tworzy z aflatoksynami stabilne kompleksy, hamując wnikanie aflatoksyn do DNA komórek wątrobowych i proces ich karcynogenezy, czyli przekształcania w komórki rakowe.

W badaniu z udziałem ludzi prowadzonym w Chinach, gdzie powszechne zanieczyszczenie żywności aflatoksynami wiąże się z wysokim ryzykiem rozwoju raka wątrowokomórkowego, spożycie 100 mg chlorofiliny trzy razy dziennie przez 4 miesiące zmniejszyło o 55% wydalanie z moczem kompleksów aflatoksyn z DNA, co wskazywało na znaczne obniżenie ich aktywności rakotwórczej. (https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.251536898)

Oprócz raka skóry, wątroby, żołądka i okrężnicy, w badaniach donoszono, że chlorofilina sodowo-miedziowa hamuje rozmnażanie komórek ludzkiego raka trzustki i opóźnia rozwój ludzkiego raka płuc, zarówno w badaniach prowadzonych na hodowanych liniach komórkowych, jak też na żywych organizmach. 

W trosce o smukłą sylwetkę

W ostatnich dziesięcioleciach otyłość stała się jednym z głównych problemów zdrowotnych w krajach wysokorozwiniętych. Jednocześnie przeprowadzone niedawno badania sugerują, że chlorofile mogą mieć szczególnie pozytywny wpływ na kontrolę wagi.

Przykładowo w jednym z tych badań chlorofil hamował proces rozmnażania się komórek tłuszczowych i jednocześnie indukował ich apoptozę, czyli programowaną śmierć komórkową. 

Hamowanie gromadzenie tłuszczu w organizmie

W trakcie badania obfitującej w chlorofil spiruliny, naukowcy odkryli, że ekstrakt z tej algi hamuje gromadzenie tłuszczu w komórkach tłuszczowych, a także obniża masę ciała, masę tłuszczową, poziom trójglicerydów i poziom całkowitego cholesterolu w surowicy krwi myszy karmionych dietą wysokotłuszczową. W tym samym badaniu stwierdzono, że bardzo podobnie działa sam wyizolowany chlorofil. 

Chlorofil wiąże się z enzymem trawiącym tłuszcze

W innym eksperymencie naukowcy badali wpływ chlorofilu i jego pochodnych na trawienie oleju sojowego w symulowanych warunkach żołądkowo-jelitowych człowieka. Naukowcy odkryli, że chlorofil zmniejsza tempo uwalniania wolnych kwasów tłuszczowych, zmienia skład kwasów tłuszczowych i zwiększa wielkość kropelek oleju, które to zmiany zmniejszają wychwyt kwasów tłuszczowych przez komórki nabłonka jelitowego. Ustalili również, że jeden z metabolitów chlorofilu wiąże się z enzymem trawiącym tłuszcze – lipazą trzustkową, hamując jej aktywność i zmniejszając tym samym przyswajalność tłuszczów. 

Wpływ na poziom cholesterolu i tłumienie apetytu

Tylakoidy to błony roślinnych chloroplastów, w których zachodzi proces fotosyntezy i które gromadzą chlorofil. Przykładowo liście szpinaku zawierają ok. 3 g chlorofilu na 100 g tylakoidów. Natomiast badania udowodniły, że suplementacja tylakoidami hamuje apetyt, ogranicza przyrost masy ciała i tkanki tłuszczowej, obniża poziom glukozy, trójglicerydów i wolnych kwasów tłuszczowych w surowicy krwi oraz moduluje aktywność hormonów regulujących apetyt u zwierząt karmionych dietą wysokotłuszczową.

W badaniach wykazano również, że suplementacja tylakoidami powoduje utratę masy ciała, obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego i jego szkodliwej frakcji LDL, a także tłumi apetyt na smakowite przekąski u kobiet z nadwagą. 

Dla zdrowia jelit

W świetle aktualnej wiedzy powszechnie uznaje się, że skład mikroflory jelitowej jest ewidentnie powiązany ze stanem zdrowia i że w głównej mierze regulowany jest przez składniki naszego pożywienia.

Przykładowo prowadzone niedawno badania wykazały, że suplementacja bogatym w chlorofil ekstraktem szpinaku znacząco łagodzi dysbiozę (niefizjologiczny skład) mikroflory jelitowej wywołaną przez dietę wysokotłuszczową i że suplementacja bogatych w chlorofil tylakoidów lub chlorofiliny miedziowej kształtuje korzystną różnorodność i skład mikroflory jelitowej zarówno u zwierząt, jak i też u ludzi. 

Przeciwko degeneracji mózgu

Jak wynika ze stanu badań, żywność bogata w chlorofil sprzyja poprawie funkcji poznawczych i ogólnemu zdrowiu mózgu. W badaniach tych m.in. wykazano, że zielone warzywa liściaste, które są obfitym źródłem chlorofilu, poprawiają wydajność mózgu i zmniejszają ryzyko pogorszenia się jego funkcji poznawczych. 

Ochrona tkanki mózgowej

Jak uważają specjaliści, jednym z mechanizmów neuroprotekcyjnej (ochronnej względem tkanki nerwowej mózgu) właściwości chlorofilu jest jego aktywność antyoksydacyjna. Stres oksydacyjny, który pojawia się, gdy brakuje równowagi pomiędzy wytwarzaniem szkodliwych wolnych rodników a obroną antyoksydacyjną organizmu, jest bowiem powiązany z rozwojem i postępem chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, Parkinsona i Huntingtona.

Neutralizacja wolnych rodników

Aktywność przeciwutleniająca chlorofilu pozwala mu neutralizować wolne rodniki i zmniejszać uszkodzenia oksydacyjne komórek mózgowych. Zmniejszając stres oksydacyjny, chlorofil może pomóc w zachowaniu struktury i funkcji neuronów, potencjalnie opóźniając początek i spowalniając postęp zaburzeń neurodegeneracyjnych.

Przykładowo więc w jednym z badań naukowcy wykazali, że wstępne podawanie chlorofilu miało działanie neuroprotekcyjne u myszy, u których wywołano następnie doświadczalne niedokrwienie mózgu. Wyniki tego badania pokazały, że chlorofil jest w stanie zmniejszać rozmiar zawału mózgu, poprawiać pamięć krótkotrwałą, łagodzić brak koordynacji ruchowej i zwiększać reakcję na bodźce mechaniczne.

Działanie antyzapalane

Ponadto w badaniu tym dowiedziono, że chlorofil działa również stricte przeciwzapalne. Natomiast przewlekły stan zapalny jest częstą cechą wielu schorzeń neurologicznych i ewidentnie przyczynia się do uszkodzenia i zwyrodnienia neuronów. Modulując więc szlaki zapalne, chlorofil może znosić stan zapalny mózgu, chroniąc w ten sposób neurony przed uszkodzeniami wynikającymi z przebiegu procesów zapalnych.

Jako suplement

Ogólnie zebrane dotąd dowody naukowe sugerują, że włączenie do diety pokarmów bogatych w chlorofil może przyczyniać się do utrzymania właściwej masy ciała oraz zachowania prawidłowych czynności i wysokiej zdrowotności całego organizmu, i że suplementacja chlorofiliny sodowo-miedziowej jest efektywniejszą alternatywą dla wysokoobjętościowych posiłków przygotowywanych z zielonych części roślin.

Sławomir Ambroziak

Źródła:

• (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0963996905000918?via%3Dihub)
• (https://www.mdpi.com/2072-6643/10/6/712)
• (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1382668916301843?via%3Dihub)
• (https://www.mdpi.com/2072-6643/10/6/712)
• (https://www.mdpi.com/2072-6643/14/9/1749)
• (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0195666314003493?via%3Dihub)
• (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10384064/#B88-molecules-28-05344)
• (https://www.eurekaselect.com/article/84773)
•  (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17907741/)