Czy probiotyk jest dobry na odporność?

Wraz z rosnącą liczbą badań naukowych dotyczących bakterii jelitowych rośnie popularność stosowania dietetycznej suplementacji probiotykami. Wpływają one na szereg zjawisk fizjologicznych, działając profilaktycznie wobec niektórych schorzeń, w tym wynikających z osłabienia układu odpornościowego. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy dieta, czy ogólna higiena stylu życia dalekie są od ideału.

1. Jakie funkcje pełnią probiotyki?
2. Jak probiotyki wpływają na odporność?
3. Czy warto stosować probiotyki?

Jakie funkcje pełnią probiotyki?

Probiotyki, czyli korzystne dla organizmu gospodarza, żywe mikroorganizmy naturalnie występują w przewodzie pokarmowym, a także dostarczane są z pokarmem, głównie poprzez konsumpcję fermentowanych warzyw i przetworów mlecznych. Stanowią bardzo liczną grupę szczepów bakteryjnych, ponadto zaliczają się do nich niektóre drożdże.

Wśród głównych bakterii probiotycznych wymienia się szczepy z rodzajów Bifidobacterium (m.in. animalis, infantis) i Lactobacillus (m.in. rhamnosus, reuteri), natomiast jednym z najbardziej znanych gatunków drożdży jest Saccharomyces boulardii. Wspólnie mikroorganizmy te zabezpieczają śluzówkę jelit, kontrolują trawienie i wchłanianie, a także syntezę neuroprzekaźników, czy aktywację układu odpornościowego, przez co wpływają na stan odżywienia i samopoczucie psychiczne oraz poziom energii.

Jak probiotyki wpływają na odporność?

Interakcje pomiędzy liczebnością i różnorodnością mikroorganizmów jelitowych a aktywnością układu odpornościowego zwracają coraz większą uwagę badaczy zajmujących się immunologią i dziedzinami pokrewnymi. Bakterie wyściełające śluzówkę jelita stanowią podstawę bariery jelitowej, chroniąc organizm przed drobnoustrojami patogennymi zagrażającymi „od wewnątrz”. Biorą również udział w wytwarzaniu związków bakteriostatycznych.

Ponadto metabolity bakteryjne (głównie krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe – SCFA; m.in. kwas masłowy, propionowy, octowy) wchodzą w interakcje z receptorami związanymi z aktywnością przeciwzapalną w organizmie. Działanie to zaangażowane jest w łagodzenie procesów fizjologicznych leżących u podłoży wielu schorzeń.

Zaburzenia w obrębie mikrobiomu jelitowego są jednym ze znanych czynników nie tylko prowadzących do problemów żołądkowo-jelitowych, czy niedożywienia i osłabienia odporności, ale również sprzyjających otyłości, miażdżycy, czy cukrzycy typu 2.

Czy warto stosować probiotyki?

Najprostszą drogą na dostarczenie dużych ilości bakterii probiotycznych do przewodu pokarmowego jest suplementacja. Dzięki coraz liczniejszym badaniom naukowym na temat probiotyków coraz łatwiej jest nabyć preparaty zawierające szczepy bakterii ukierunkowane na konkretne schorzenie czy problemy zdrowotne.

Warto przed rozpoczęciem stosowania probiotyku zadbać o prawidłową kompozycję diety, dobrą jakość snu, a także rezygnację z alkoholu i papierosów czy nadużywania niektórych leków, w tym przeciwbólowych. W ujęciu profilaktycznym suplementacja bakteriami probiotycznymi może być szczególnie przydatna dla osób ciężko pracujących, zawodowych sportowców, osób po antybiotykoterapiach czy osób, które nie mogą spożywać m.in. kiszonek, czy adekwatnych do zapotrzebowania ilości błonnika.

Autor: Jakub Wiącek – magister neurobiologii i licencjonowany dietetyk