Czym są postbiotyki? Czy postbiotyki to są lepsze od probiotyków?

W naszym codziennym życiu wiele się słyszy o zdrowiu jelit oraz o probiotykach i prebiotykach, które wspomagają utrzymanie prawidłowej flory bakteryjnej. Od jakiegoś czasu pojawił się jednak nowy zawodnik o specyficznej nazwie - postbiotyk. Co to jest i jaki ma wpływ na nasz organizm? Czytaj dalej, żeby zdobyć te ważne informacje.

1. Czym są postbiotyki?
2. Jakie są zalety postbiotyków?
3. Czy postbiotyki mogą być lepsze niż probiotyki?
4. Jakie są źródła postbiotyków?
5. Werdykt w sprawie postbiotyków wciąż nie jest znany
6. Podsumowanie

Czym są postbiotyki?

Postbiotyki to związki bioaktywne, takie jak peptydy, kwasy organiczne i enzymy, które wytwarzają mikroorganizmy probiotyczne. Dietetycy twierdzą, że postbiotyki mają niektóre z zalet probiotyków i prebiotyków i mogą pomóc w budowaniu zdrowszego ekosystemu jelitowego.

Przykładem postbiotyku jest skrobia oporna, rodzaj węglowodanów, których nie wchłaniasz, a mimo to bakterie jelitowe je uwielbiają. Gdy oporna skrobia przedostanie się do jelita cienkiego, bakterie konsumują ją i fermentują do krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Te kwasy tłuszczowe, takie jak maślan i propionian, zmniejszają stan zapalny, co może wpływać na obniżenie ryzyka raka okrężnicy. Ponadto skrobia oporna jest przyjazna dla cukru we krwi i pomaga zapobiegać skokom poziomu cukru we krwi.

Jakie są zalety postbiotyków?

Coraz większa liczba badań wstępnych sugeruje, że postbiotyki mogą przynosić korzyści dla zdrowia jelit. Obejmują one:

• wzmocnioną funkcję odpornościową
• poprawioną integralność bariery jelitowej
• działanie przeciwzapalne
• korzyści dla metabolizmu i utraty wagi
• właściwości przeciwdrobnoustrojowe hamujące patogeny
• potencjał zmniejszenia ryzyka niektórych nowotworów

Wygląda to wszystko imponująco, natomiast konieczne jest przeprowadzenie badań na większą skalę, aby uzyskać jeszcze bardziej miarodajne potwierdzenie powyższych korzyści. 

Czy postbiotyki mogą być lepsze niż probiotyki?

Chociaż probiotyki zawsze będą odgrywać rolę w zdrowiu jelit, zwłaszcza u osób, które muszą przyjmować antybiotyki, postbiotyki mają nad nimi przewagę w niektórych kwestiach. W przypadku probiotyków istotne jest to, aby organizmy probiotyczne zachowywały zdolność do życia. W innym przypadku nie są w stanie skolonizować jelit i zapewnić nam korzyści.

Jeśli chodzi o postbiotyki, to tutaj sytuacja jest nieco inna, ponieważ nie są one żywymi organizmami, ale produktami ubocznymi. Kolejną przewagą jest to, że przechowywanie postbiotyków nie stanowi większego problemu, a z kolei probiotyki potrzebują odpowiednich warunków do przetrwania. To, dlatego zazwyczaj możemy je znaleźć w lodówkach — niezależnie od tego, czy to jest w sklepach, czy w naszych domach.

Postbiotyki są stabilne w szerszym zakresie temperatur i mają dłuższy okres przydatności do spożycia. Wspomniałam, że postbiotyki nie są żywymi organizmami. Mogłoby się to wydawać ich wadą, ale z drugiej strony, jeśli Twój układ odpornościowy jest osłabiony, to wszczepienie jelitom nowych bakterii może stanowić dla niego problem. Postbiotyki zapewniają niektóre korzyści probiotyków bez konieczności stosowania żywych drobnoustrojów. Działają niezależnie od stanu układu odpornościowego.

Jakie są źródła postbiotyków?

Wiele produktów bogatych w probiotyki zawiera również postbiotyki, w tym jogurt, kefir, kiszona kapusta, kimchi itp. Jest jednak jeden problem. Te produkty spożywcze dostarczają niespójnych i niskich dawek tych związków. Tak więc, jedząc miskę świeżej kiszonej kapusty, otrzymujesz probiotyki, ale ilość postbiotyków może nie wystarczyć, aby mieć wpływ na zdrowie jelit.

Suplementy postbiotyczne można bez problemu kupić w sklepach z suplementami a najlepszym przykładem jest maślan sodu. Warto jednak wcześniej skonsultować się ze swoim dietetykiem, czy dany preparat jest dla nas. Dobrze jest też poszukać takiego, który zawiera najbardziej znane postbiotyki – krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), związki fenolowe lub metabolity drobnoustrojów. 

Czy w takim razie postbiotyki  są lepsze od probiotyków? Wydawałoby się, że odpowiedź jest oczywista, natomiast warto ponownie zaznaczyć, że temat ten jest nadal obiektem badań,a  dostępne badania mają charakter wstępny. Żeby móc się konkretnie ukierunkować potrzebne są solidne, zakrojone na większą skalę badania na ludziach. 

Werdykt w sprawie postbiotyków wciąż nie jest znany

Postbiotyki zapewniają nowatorski sposób wpływania na zdrowie jelit bez żywych bakterii. Jednak jest to wciąż rozwijająca się dziedzina. W nadchodzących latach można spodziewać się większej liczby badań klinicznych na ludziach.

Zawsze też możesz się  zaopatrzyć w postbiotyki z tradycyjnie fermentowanej żywności. Produkty fermentowane, takie jak jogurt, kefir, kapusta kiszona, kimchi, kombucha, warzywa marynowane itp. zawierają postbiotyki, które występują naturalnie podczas procesu fermentacji. Kiedy drożdże i drobnoustroje fermentują żywność, wytwarzają postbiotyki.

Mimo to ilość i skład postbiotyków w tych produktach może się znacznie różnić w zależności od czynników takich jak użyte szczepy, czas fermentacji, temperatura, dostępne składniki odżywcze itp. Producenci nie są jeszcze w stanie precyzyjnie kontrolować swojej produkcji. Suplementy mogą zapewnić dodatkowy impuls, ale efekty mogą się różnić w zależności od produktu.

Podsumowanie

Postbiotyki to ciekawy i stosunkowo nowy temat, który jest dość obiecujący, ale wymaga szerszych badań. Jeśli chcesz dbać o swoje jelita, postaw na zróżnicowaną dietę zawierającą błonnik oraz produkty fermentowane. Rozważ też  ze swoim dietetykiem probiotyki w formie suplementów oraz najpopularniejszy postbiotyk, czyli maślan sodu.

Źródła:

• What are postbiotics? - Harvard Health
• Postbiotics and Their Potential Applications in Early Life Nutrition and Beyond - PubMed (nih.gov)
• The Concept of Postbiotics - PubMed (nih.gov)
• Probiotics, prebiotics, and postbiotics in health and disease - PubMed (nih.gov)
• Postbiotics-A Step Beyond Pre- and Probiotics - PubMed (nih.gov)
• https://www.health.harvard.edu/nutrition/what-are-postbiotics
• https://www.nature.com/articles/d42473-020-00552-8
• https://www.uclahealth.org/news/article/resistant-starches-newest-thing-gut-microbiome-talk