Witamina B12: jakie są jej właściwości?

Podaż niektórych witamin w diecie wymaga szczególnej uwagi, gdyż występują w wąskim gronie produktów spożywczych. Niektóre też wymagają szczególnych warunków w przewodzie pokarmowym organizmu, aby mogły być prawidłowo wchłonięte. Oba warunki spełnia witamina B12, czyli kobalamina, zatem warto znać jej właściwości i wiedzieć, jak nie narazić się na jej niedobory.

1. Jakie właściwości ma kobalamina?
2. Jakie są źródła witaminy B12?
3. Ile witaminy B12 potrzebuje organizm?

Jakie właściwości ma kobalamina?

Witamina B12 jest jedną z witamin z grupy B, które są rozpuszczalne w wodzie. Występuje ona naturalnie w pożywieniu, a także w suplementach diety oraz w organizmie ludzkim w kilku formach chemicznych. Po spożyciu przekształcane są do głównych aktywnych biologicznie form, czyli metylokobalaminy i 5-deoksyadenozylokobalaminy. Formy te biorą udział w procesach metabolicznych związanych między innymi z układami: nerwowym i krwiotwórczym. Ponadto wykorzystywane są przez organizm do syntezy DNA oraz podziału i wzrostu komórek.

Jakie są źródła witaminy B12?

Kobalamina syntezowana jest w organizmach zwierzęcych, które stanowią element dobrze zbilansowanej diety. Obecna jest zatem głównie w podrobach oraz mięsach, rybach i małżach, a także w nabiale i jajach. Pewnych ilości witaminy B12, jednak nie tak dobrze przyswajalnych, jak w przypadków produktów zwierzęcych, dostarczyć mogą niektóre gatunki wodorostów (nori).

Istotnym wsparciem w kontekście prewencji niedoborów oraz regulacji stanu odżywienia organizmu tą witaminą jest również konsumpcja fortyfikowanej żywności (wzbogacanej na etapie produkcji), a także suplementacja diety dobrze przyswajalnymi preparatami w postaci kapsułek lub tabletek (zazwyczaj w formie cyjano- lub metylokobalaminy).

Ile witaminy B12 potrzebuje organizm?

Poziom witaminy B12 zależny jest nie tylko od wielkości podaży z dietą, ale również od efektywności wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Dorosły organizm potrzebuje około 2,4 µg, przy czym zapotrzebowanie zwiększać mogą: ciąża i karmienie, niektóre choroby (np. anemia) i stosowanie niektórych leków (np. inhibitorów pompy protonowej, metforminy), a także zaburzenia w obrębie przewodu pokarmowego (np. dysbiozy) i zaburzenia wchłaniania, czy podeszły wiek i niedożywienie.

Kiedy organizm nie posiada biodostępnej witaminy B12 dojść może do tzw. anemii złośliwej, uczucia zmęczenia, palpitacji serca, zapalenia języka, bladości skóry czy drętwienia kończyn i uczucia mrowienia. Coraz więcej mówi się o właściwym poziomie jej podaży w kontekście prewencji chorób przewlekłych, w tym chorób sercowo-naczyniowych.

Niedobory w czasie ciąży skutkować mogą zaburzeniami wykształcania cewy nerwowej, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne dla dziecka. Podczas karmienia dziecka piersią zbyt niska konsumpcja witaminy B12 przez matkę może z kolei prowadzić do spowolnienia ogólnego rozwoju i wzrostu podatności na anemię.