Osoby aktywne fizycznie podczas forsownych sesji treningowych i ich regularności, są często narażone na odwodnienie, które może negatywnie wpływać na funkcjonowanie organizmu. Z myślą o takich osobach powstały napoje izotoniczne, które mają zjawisku odwodnienia zapobiegać.
Czym są izotoniki i jak działają?
Napoje izotoniczne to grupa specjalistycznych roztworów, których skład pozwala na zachowanie właściwego nawodnienia środowiska komórkowego. Zawierają one minerały i składniki odżywcze jak np. węglowodany. Czasami znajdują się w nich także witaminy, które wpływają na zachowanie koncentracji i prawidłowego działania układu nerwowego podczas aktywności fizycznej.
Napój izotoniczny odpowiada za prawidłowe nawodnienie środowiska komórkowego, dzięki odpowiedniej osmolalności, czyli stężeniu poszczególnych składników mineralnych równym ich stężeniu obecnym w płynach ustrojowych człowieka. Dzięki temu możliwe jest szybkie wyrównanie niedoborów poszczególnych elektrolitów, które odpowiadają za utrzymanie prawidłowego działania gospodarki wodno-elektrolitowej.
Istnieją także napoje o odmiennym poziomie osmolalności (roztwory hiper i hipotoniczne), jednakże te nie są w stanie tak skutecznie/szybko nawodnić przemęczony organizm. Zdecydowanie najlepszym wyborem jest zakup napoju izotonicznego.
Napoje izotoniczne cechuje odpowiednie stężenie węglowodanów, co pozwala na szybkie i skuteczne dostarczenie kluczowych minerałów wpływających na równowagę wodno-elektrolitową. Stężenie węglowodanów w napojach izotonicznych powinno wynosić 5 g – 8 g na 100 ml roztworu. Mniejsze lub wyższe wartości węglowodanów świadczą o roztworze hipotonicznym, lub hipertonicznym. Niestety nie posiadają one tak skutecznych możliwości nawadniania.
Składniki zawarte w izotonikach mogą nieco różnić się od siebie składem, jednakże główne elektrolity w nich zawarte to sód, chlorki, potas i magnez. Wśród węglowodanów, składnikami izotoników bywają glukoza, maltodekstryna, fruktoza. Rzadziej można też spotkać sacharozę.
Warto dodać, że elementem dodatkowym, często zawartym w napojach izotonicznych, może być składnik o działaniu pobudzającym, np. guarana, L-karnityna itp. Poprawiają one wydolność osoby ćwiczącej i wpływają na mniejszą męczliwość mięśni. Dzięki temu przy forsownych sesjach treningowych możliwe jest zachowanie wysokiej intensywności, a przy tym uzyskiwanie dobrych wyników sportowych.
Dla kogo przeznaczone są izotoniki?
Izotonik przeznaczony jest głównie dla osób podejmujących regularną aktywność fizyczną, gdzie czas trwania pojedynczej sesji treningowej wykracza poza 1 h. W przypadku krótszych treningów i mniejszej regularności, wystarczającym rozwiązaniem będzie woda (najlepiej z elektrolitami), ale tylko w przypadku, jeśli taka osoba regularnie się nawadnia w trakcie dnia.
Z uwagi na częste zapominalstwo w zakresie prawidłowego nawadniania organizmu, napoje izotoniczne mogą być stosowane właściwie u każdej osoby. Ważne jest jednak uwzględnienie ich w swoim dziennym bilansie spożycia kalorii. Z uwagi na obecność w tych napojach glukozy lub innych węglowodanów, izotoniki zawierają pewne ilości kalorii.
Dlaczego warto pić napoje izotoniczne?
W przebiegu ciężkiej i wymagającej pracy często zapomina się o piciu wody. Względem tego organizm ludzki może zmagać się z pogorszoną pracą układu nerwowego i gorszym skupieniem. Takie sytuacje regularnie powtarzane mogą prowadzić do lekkiego odwodnienia, które objawia się:
- wzmożonym pragnieniem
- bólami głowy
- osłabieniem
- wzdętym brzuchem i objawami gastrycznymi
- mdłościami
- sennością i pogorszonym skupieniem
Warto temu zapobiegać i szybko uzupełniać straty elektrolitów. W tym zakresie idealnie sprawdzą się napoje izotoniczne.
Niezależnie czy uprawiasz sport na poziomie amatorskim, czy zawodowym, dbałość o właściwy poziom nawodnienia jest zawsze priorytetem. Sole mineralne zawarte w izotonikach przeciwdziałają skurczom mięśni, a mikro i makroelementy czuwają nad naszą wydolnością. Izotoniki są cenione zwłaszcza przez kolarzy górskich i szosowych, biegaczy oraz przez uprawiających gry zespołowe.