Kwas glutaminowy
Kwas glutaminowy – jeden z aminokwasów endogennych budujących białka. Może powstawać w organizmie ludzkim z glutaminy, a także alfa-ketoglutaranu i praktycznie każdego aminokwasu. Pełni funkcję neuroprzekaźnika o charakterze stymulującym, ważny w procesach uczenia się i zapamiętywania. Jest także prekursorem GABA.
Kwas glutaminowy w suplementacji
W suplementacji sportowej używany jest sporadycznie ze względu na fakt, iż bardzo duże dawki tego aminokwasu niosą za sobą ryzyko występowanie działań niepożądanych ze strony układu nerwowego. Zdecydowanie większą popularnością cieszy się amid kwasu glutaminowego – glutamina, której stosowanie nie niesie za sobą takiego ryzyka.
Kwas glutaminowy wykazuje działanie przyspieszające gojenie się wrzodów żołądka i dwunastnicy. Wspomaga proces zapobiegający zanikom mięśniowym. U dzieci dba o prawidłowy rozwój umysłu, wspomagając proces zapamiętywania i odtwarzania informacji. Co więcej, kwas glutaminowy pobudza wydzielanie enzymów trawiennych trzustki, co skutkuje poprawą trawienia, jak i zwiększeniu przyswajania się białek.
Niektóre badania naukowe sugerują, że kwas glutaminowy hamuje tzw. wstrząs insulinowy. W płynie mózgowo-rdzeniowym wspomaga transport składników odżywczych, jak i pozwala na przekraczanie bariery krew-mózg. Posiada działanie detoksykacyjne, m.in. usuwając amoniak z organizmu.
Zauważono również, że podawanie kwasu glutaminowego przyczynia się do działania antydepresyjnego, które neutralizuje objawy chronicznego zmęczenia. Obecnie trwają badania nad wpływem suplementu w chorobie afektywnej dwubiegunowej, jak i schizofrenii.
W organizmie człowieka, kwas glutaminowy produkowany jest w ilości około 50g na dobę. W największym stężeniu występuje w ośrodkowym układzie nerwowym. Średnio, wraz z pokarmami zjadamy około 10-20g kwasu glutaminowego w białkach, które występują w produktach żywnościowych. W ciele człowieka znajdziemy również 1g wolnego glutaminianu. Kwas glutaminowy występuje w produktach mlecznych, takich jak parmezan, ementaler, cheddar, jak i żelatynie, zarodkach pszennych, nasionach słonecznika, orzechach arachidowych, pistacjach, wędzonym łososiu, migdałach, nasionach lnu, bobie, brukselce i soczewicy.
Wykorzystanie glutaminianu sodu jest dość powszechne, ze względu na jego właściwości wzmacniania smaku i kształtowanie wrażeń smakowych. Często wykorzystywany jest jako dodatek do dań rybnych, mięsnych czy też warzyw. Jednym z głównych wzmacniaczy smaku, który stanowi pochodną kwasu glutaminowego, jest glutaminian sodu. Wykorzystywany jest on szeroko w przemyśle żywnościowym, nadając smak i zapach produktom. Jego działanie skupia się głównie na zwiększeniu intensywności smaku przypraw bazujących na roślinach, wywarach mięsno-warzywnych, wędlin, czy też wyrobów garmażeryjnych.
Kwas l-glutaminowy występuje obficie w pokarmach zwierzęcych, także w białkach roślinnych, oraz w pewnych ilościach w odżywkach białkowych i niektórych preparatach aminokwasowych. Jako ciekawostkę warto nadmienić, iż kwas glutaminowy nadawać może specyficzny smak pokarmom (tzw. smak umami), co wykorzystywane jest często w przyprawach do rozmaitych potraw, zwłaszcza kuchni chińskiej.
Dawki zwyczajowo używane w suplementacji: Brak precyzyjnych wytycznych.