Co to jest Alpha GPC? Alfosceran Choliny - działanie i dawkowanie

Klasyczne substancje odżywcze dzieli się na niezbędne białka, tłuszcze, węglowodany oraz witaminy i składniki mineralne, jednak istnieją jeszcze związki, które trudno jest precyzyjnie wpisać w którąś z tych grup, a są niemal równie ważne dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Przykładem takiego związku jest cholina, występująca w organizmie oraz w produktach spożywczych pod różnymi postaciami chemicznymi i pełniąca wielokierunkowe funkcje. Mimo że organizm może ją wytwarzać, to coraz częściej podkreśla się „niezbędność” jej jako klasycznej substancji odżywczej.

1. Co to jest Alpha GPC?
2. Jak działa Alfosceran Choliny?
3. Jak dawkować Alpha GPC?
4. Alfosceran Choliny - skutki uboczne

Co to jest Alpha GPC?

Alfosceran choliny, czyli alfa-glicerofosforan choliny, lub inaczej alpha-GPC (alfa-GPC), to jedna z form chemicznych związku kształtującego właściwości błon komórkowych w organizmie, czyli choliny. W tkankach cholina występuje przede wszystkim pod postaciami fosfatydylocholiny i sfingomieliny.

Alpha-GPC jest związkiem, który prowadzi do zwiększenia syntezy fosfatydylocholiny. Odkrywanie właściwości choliny miało miejsce już w latach 60. XIX wieku i było niemal równoległe z rozpoznawaniem substancji charakterystycznej dla mózgu, zwanej przez niektórych badaczy neuryną, czy też „substancją protagonistyczną”, czyli taką, z której powstają wszystkie tkanki. Po kilku latach badań uznano, że obie substancje są tożsame i ustanowiono nazwę „cholina”, jako właściwą, gdyż „neuryna” okazała się zbyt „szeroka”.

Przez wiele lat cholina klasyfikowana była jako jedna z witamin z grupy B. Bardzo duży wpływ na rozwój badań nad nią miały odkrycia z lat 30. XX wieku. Zaobserwowano wtedy, że związek ten jest istotnym elementem biochemicznego neuroprzekaźnika o charakterze pobudzającym w mięśniach szkieletowych, czyli acetylocholiny.

Naukowiec Sir Henry Dale wraz z profesorem Otto Loewi opisali wtedy sposób, w jaki acetylocholina wpływa na konkretne struktury w mózgu oraz obwodowy układ nerwowy i bezpośrednio związane z nim mięśnie. Dzięki temu pierwszy raz scharakteryzowano mechanizm, za pośrednictwem którego sygnał z mózgu pobudza konkretne włókna mięśniowe. Za odkrycia te w 1936 przyznana została nagroda Noble-a w dziedzinie fizjologii i medycyny. Również w latach 30. XX wieku przeprowadzono pierwsze eksperymenty, których wyniki wskazały na ochronne działanie choliny wobec wątroby.

Jak działa Alfosceran Choliny?

Działanie alpha-GPC przejawia się przede wszystkim w modulacji aktywności układu nerwowego. Możliwe ono jest dzięki temu, że alfosceran choliny prowadzi do zwiększenia poziomu acetylocholiny dostępnej dla komórek nerwowych i tkanek obwodowych. Większa dostępność acetylocholiny wiąże się z większą wydajnością przewodnictwa w połączeniach nerwowo-mięśniowych, a także w wybranych regionach mózgu.

Działanie wobec mięśni przejawiać się może m.in. wzrostem siły izometrycznej. Dzięki wpływowi na niektóre struktury w mózgu acetylocholina może pośredniczyć w produkcji dopaminy oraz w jej metabolizmie, co w odpowiednich warunkach prowadzi do wzrostu poziomu motywacji. W wątrobie natomiast cholina sprzyjać może metabolizmowi lipidów.

Jak dawkować Alpha GPC?

Zalecane dawkowanie alfa-glicerofosforanu choliny może się różnić w zależności od celu suplementacji czy kompozycji codziennej diety. Większe dawki zaleca się w przypadkach objawów demencji czy przemęczenia zarówno fizycznego, jak i umysłowego, zwłaszcza związanego z pamięcią. Zwiększone zapotrzebowanie wykazywać mogą również osoby na dietach roślinnych, bowiem alpha-GPC, a także inne formy choliny, występują przede wszystkim w mięsach i rybach oraz podrobach i jajach.

Wśród osób aktywnych fizycznie testowano dawki rzędu nawet 600 – 1000 mg alfa-GPC przedtreningowo, jednak stosowania górnych granic tych widełek się nie zaleca, gdyż nie tylko nie przynosi to dodatkowych korzyści, a zwiększa ryzyko wystąpienia skutków ubocznych. Najczęściej sięga się po porcje wielkości 250 – 500 mg.

Alfosceran Choliny - skutki uboczne

Spożywanie substancji wyraźnie modulujących działanie systemów przewodnictwa nerwowego niekiedy wiąże się z pewnymi skutkami ubocznymi. Podobnie, jak inne związki stymulujące przewodnictwo nerwowe, tak również acetylocholina w nadmiarze może prowadzić do dezorientacji czy bólów głowy.

Warto jeszcze zwrócić uwagę na fakt, że zbyt duże w porównaniu do zapotrzebowania dawki, powtarzające się przez długie okresy czasu, spowodować mogą nadmierną kumulację metabolitów choliny, do których zalicza się TMAO (tlenek trimetyloaminy). Długo utrzymujące się wysokie poziomy TMAO w organizmie kojarzone są głównie z zaburzeniami zdrowia sercowo-naczyniowego. Dochodzi do nich przede wszystkim przy wysokim poziomie spożycia wysoko przetworzonych mięs (np. smażonych w głębokim tłuszczu i w panierce, czy wędlin) oraz przy niedostatecznym poziomie konsumpcji błonnika.

Bardzo dużą rolę w kształtowaniu ryzyka wystąpienia skutków ubocznych alfa-GPC mają bakterie jelitowe i kondycja przewodu pokarmowego. Zanim jeszcze stwierdzi się o szkodliwości omawianego związku, warto zaznaczyć, że niedobory choliny są również niebezpieczne i prowadzić mogą zarówno do niealkoholowego stłuszczenia wątroby, jak i jej nowotworów.

Źródła:

• Zeisel SH. A brief history of choline. Ann Nutr Metab. 2012;61(3):254-8. doi: 10.1159/000343120. Epub 2012 Nov 26. PMID: 23183298; PMCID: PMC4422379.
• Lester DB, Rogers TD, Blaha CD. Acetylcholine-dopamine interactions in the pathophysiology and treatment of CNS disorders. CNS Neurosci Ther. 2010 Jun;16(3):137-62. doi: 10.1111/j.1755-5949.2010.00142.x. Epub 2010 Mar 29. PMID: 20370804; PMCID: PMC6493877.
• Liu ZY, Yishake D, Fang AP, Zhang DM, Liao GC, Tan XY, Zhang YJ, Zhu HL. Serum choline is associated with hepatocellular carcinoma survival: a prospective cohort study. Nutr Metab (Lond). 2020 Mar 30;17:25. doi: 10.1186/s12986-020-00445-z. PMID: 32256673; PMCID: PMC7106561.
• Defina PA, Moser RS, Glenn M, Lichtenstein JD, Fellus J. Alzheimer's disease clinical and research update for health care practitioners. J Aging Res. 2013;2013:207178. doi: 10.1155/2013/207178. Epub 2013 Sep 4. PMID: 24083026; PMCID: PMC3776389.
• Tamura Y, Takata K, Matsubara K, Kataoka Y. Alpha-Glycerylphosphorylcholine Increases Motivation in Healthy Volunteers: A Single-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Human Study. Nutrients. 2021 Jun 18;13(6):2091. doi: 10.3390/nu13062091. PMID: 34207484; PMCID: PMC8235064.