Palma sabałowa - właściwości, działanie

Chociaż o tradycyjnej medycynie mówi się dziś jako o alternatywnej, to wiele osób cały czas sięga po różne środki fitoterapeutyczne, w zarówno prewencji, jak i leczeniu różnych schorzeń. Są to związki pochodzenia roślinnego, które wykazują silną aktywność biologiczną. Fitozwiązków o wysokim potencjale prozdrowotnym przez ostatnie tysiące lat poznano wiele, jednak tylko część z nich może się pochwalić dziś poparciem ze strony eksperymentów naukowo-medycznych. Jednym z dobrych przykładów na roślinę o cennych właściwościach zdrowotnych i udowodnionym działaniu jest palma sabałowa.

1. Co to jest palma sabałowa?
2. Właściwości lecznicze palmy sabałowej
3. Jak stosować i dawkować palmę sabałową?
4. Z czym warto łączyć palmę sabałową?

Co to jest palma sabałowa?

Palma sabałowa trochę różni się od palm, które przywołują na myśl egzotyczne plaże. Rośnie bliżej ziemi oraz ma bardziej rozkrzaczoną, aniżeli wypiętrzoną budowę. Jej występowanie charakterystyczne jest dla południowo-wschodnich Stanów Zjednoczonych Ameryki, przez co często nazywana jest amerykańską palmą karłowatą. Do celów prozdrowotnych i terapeutycznych stosuje się dojrzałe owoce palmy sabałowej.

Właściwości lecznicze palmy sabałowej

Na przestrzeni setek ostatnich lat odkryto szereg potencjalnie leczniczych właściwości palmy sabałowej. Kiedyś używano jej do wzmocnienia organizmu w chorobach, w których głównym objawem był kaszel. Stosunkowo dawno też odkryto potencjał ten rośliny w kierunku łagodzenia niektórych zaburzeń związanych z wydalaniem moczu i funkcjonowaniem genitaliów. Jak się okazuje, jednym z głównych czynników aktywnych biologicznie jest w palmie sabałowej beta-sitosterol.

Chociaż budową przypomina cholesterol, to wykazuje odmienne właściwości. Związek ten należy do grupy steroli roślinnych. Dzięki współczesnej metodologii badawczej udało się naukowcom potwierdzić pewne przypuszczenia co do właściwości terapeutycznych zarówno palmy sabałowej, jak i beta-sitosterolu.

Największe postępy w badaniach omawianej rośliny poczyniono w kierunku wyznaczania jej leczniczych właściwości w kontekście pracy dolnych dróg moczowych. Szczególnie chodzi tutaj o łagodzenie objawów ze strony zaburzonego stanu zdrowia pęcherza czy cewki moczowej. U mężczyzn dodatkowo mówi się o możliwości wykorzystywania palmy sabałowej do regulacji stanów zapalnych prostaty i hamowania jej przerostu, co może mieć znaczenie z punktu widzenia prewencji nowotworowej.

Jak wykazano w badaniach, palma sabałowa swój potencjał prozdrowotny zawdzięcza modulacji aktywności enzymu przekształcającego testosteron do dihydrotestosteronu. Enzym ten, czyli 5-alfa-reduktaza (5αR), musi być aktywny między innymi podczas maskulinizacji narządów płciowych u chłopców.

Zaburzenia funkcjonowania tego enzymu przejawiają się u mężczyzn ograniczeniem rozwoju cech męskich na drodze dojrzewania płciowego, czy opóźnieniem wystąpienia pierwszej miesiączki u kobiet.

Kolejnymi obszarami, w obrębie których palma sabałowa może wykazywać prozdrowotne właściwości, jest modulacja aktywności enzymów uczestniczących m.in. w generowaniu stanu zapalnego w organizmie. Wymienia się tutaj głównie cyklooksygenazę (COS) oraz 5-lipooksygenazę (LOX).

Jak stosować i dawkować palmę sabałową?

U osób zdrowych ekstrakty z owoców palmy sabałowej nie wywołują uciążliwych skutków ubocznych, jednak nie poleca się przekraczać sugerowanego przed producentów dawkowania. Ze względu na swoje właściwości modulujące aktywność hormonalną palma sabałowa nie może być wykorzystywana przede wszystkim przez kobiety w ciąży. Grupą osób, które z kolei mogą szczególnie skorzystać z cennych właściwości palmy sabałowej są kolarze.

Ze względu na długi czas przebywania na rowerze mężczyźni trenujący kolarstwo narażeni są bowiem na przewlekłe stany zapalne w obrębie dróg rodnych, a szczególnie prostaty. Najczęściej zaleca się spożywać do 1 g ekstraktu dziennie, gdyż dodatkowe ilości prawdopodobnie nie przyniosą dalszych korzyści. Nie ma większego znaczenia to, czy palma sabałowa spożywana jest wraz z posiłkiem, czy pomiędzy posiłkami.

Z czym warto łączyć palmę sabałową?

Palma sabałowa nie wykazuje istotnych interakcji z zarówno żywnością, jak i lekami. Często w leczeniu schorzeń dolnych dróg moczowych stosuje się ją równolegle do alfa-blokerów, które sprzyjają relaksacji mięśni gładkich. Warto rozważyć uzupełnienie jej działania innymi substancjami pochodzenia naturalnego, takimi jak na przykład pestki dyni, czy pokrzywa. Pewne wsparcie w biologicznej aktywności ekstraktów z owoców palmy sabałowej zapewnić mogą również czynniki o działaniu antyoksydacyjnym, takie jak witamina C.

Innym sposobem na pośrednie wsparcie działania palmy sabałowej jest stosowanie probiotyków, które regulują procesy zapalne w organizmie. W przypadku osób, które nie dbają o dietę i aktywność fizyczną oraz ogólną higienę stylu życia, oraz tych, które dotknięte zostały zaburzeniami związanymi z dolnymi drogami moczowymi, warto połączyć palmę sabałową ze zmianą stylu życia.