Synefryna - właściwości, dawkowanie, działanie

Cytrusy są owocami bogatymi w różnorodne związki bioaktywne, które mogą wpływać na organizm na wiele sposobów. W ich składzie znajdują się polifenole, flawonoidy, alkaloidy oraz inne substancje o potencjalnym znaczeniu biologicznym. Wśród najbardziej znanych wymienia się hesperydynę, czy narynginę. Oprócz nich cytrusy zawierają także alkaloidy o specyficznych właściwościach, które mogą mieć wpływ na różne funkcje organizmu. Jednym z ciekawszych związków występujących w owocach cytrusowych jest synefryna.

1. Zastosowania cytrusów
2. Charakterystyka synefryny
3. Działanie synefryny
4. Dawkowanie synefryny
5. Inne substancje aktywne cytrusów
6. Synefryna w spalaczach tłuszczu

Zastosowania cytrusów

Cytrusy to bogate źródło wielu związków bioaktywnych, które wykazują wyraziste działanie biologiczne, wpływając na różne procesy metaboliczne i fizjologiczne organizmu. Choć cytrusy są bogate w związki bioaktywne, niektóre substancje bioaktywne występują w owocach w niewielkich ilościach i wykazują aktywność biologiczną głównie w formie ekstraktów.

Najbardziej popularne to:

• Pomarańcze, które dzielą się na słodkie (Citrus sinensis), wykorzystywane głównie do produkcji soków, dżemów i deserów, oraz gorzkie (Citrus aurantium), używane w marmoladach, likierach i suplementach z synefryną.
• Cytryny (Citrus limon) są popularnym dodatkiem do napojów, sosów i marynat, często stosowane w medycynie naturalnej.
• Limonki (Citrus aurantiifolia, Citrus latifolia) mają szerokie zastosowanie w kuchniach azjatyckiej i latynoamerykańskiej.
• Grejpfruty (Citrus paradisi) są cenione za wysoką zawartość flawonoidów, ale mogą wchodzić w interakcje z lekami.
• Mandarynki (Citrus reticulata) to popularne przekąski.
• Bergamotka (Citrus bergamia) jest znana jako składnik herbaty Earl Grey.
• Hybrydy - istnieją też hybrydy, jak ugli (krzyżówka pomarańczy, grejpfruta i mandarynki), czy kumkwaty (Fortunella spp.), które spożywa się ze skórką.

Charakterystyka synefryny

Synefryna jest alkaloidem pochodzenia roślinnego, który występuje naturalnie w owocach gorzkiej pomarańczy (Citrus aurantium) oraz w mniejszych ilościach w innych cytrusach. Strukturalnie przypomina adrenalinę i inne katecholaminy, co wpływa na jej aktywność biologiczną.

Sport i odchudzanie 

Synefryna wykorzystywana jest głównie ze względu na swoje specyficzne mechanizmy działania, które wynikają z jej interakcji z receptorami adrenergicznymi. Interakcja ta sprawia, że jej stosowanie budzi zainteresowanie zarówno w kontekście sportowym, jak i redukcji masy ciała.

Działanie synefryny

Synefryna działa głównie poprzez pobudzenie receptorów adrenergicznych, zwłaszcza typu beta-3, co w warunkach laboratoryjnych prowadzi do zwiększenia lipolizy, czyli rozkładu tłuszczu w tkance tłuszczowej. Proces ten może skutkować wzrostem wydatkowania energii oraz zwiększoną mobilizacją kwasów tłuszczowych jako źródła paliwa dla organizmu.

W mniejszym stopniu oddziałuje na receptory alfa oraz beta-1 i beta-2, co oznacza, że jej wpływ na układ sercowo-naczyniowy jest łagodniejszy, niż w przypadku efedryny, której stosowanie wiąże się z większym ryzykiem skutków ubocznych.

Zwiększenia produkcji ciepła w organizmie

Mechanizmy działania synefryny obejmują także stymulację termogenezy, co może prowadzić do zwiększenia produkcji ciepła w organizmie. W pojedynczych eksperymentach zaobserwowano, że substancja ta może wpływać na wydolność fizyczną.

Występowanie, działanie i dawkowanie synefryny

Dawkowanie synefryny

Dawki synefryny stosowane w badaniach naukowych i suplementach diety różnią się w zależności od celu stosowania oraz formy związku. W badaniach klinicznych najczęściej stosuje się dawki od 10 mg do 50 mg dziennie, choć w suplementach na rynku można spotkać preparaty zawierające do 60 mg w jednej porcji. W niektórych przypadkach rekomenduje się przyjmowanie jej na czczo lub przed wysiłkiem fizycznym w celu zwiększenia efektów termogenicznych i nasilenia utleniania tłuszczów.

Ograniczenia w dawkowaniu

Warto jednak wiedzieć, że istnieją kraje, które wprowadziły ograniczenia dotyczące maksymalnych dopuszczalnych dawek synefryny w suplementach diety, między innymi ze względu na potencjalne interakcje z niektórymi lekami. Efektywność i bezpieczeństwo stosowania synefryny mogą zależeć od indywidualnych predyspozycji organizmu (np. wrażliwości receptorów adrenergicznych) oraz od jej połączenia z innymi składnikami aktywnymi (np. z kofeiną).

Inne substancje aktywne cytrusów

Oprócz synefryny jednym z najczęściej badanych związków jest hesperydyna, należąca do flawonoidów, która wykazuje silne właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Zaobserwowano, że może wspierać funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego poprzez poprawę elastyczności naczyń krwionośnych i regulację ciśnienia tętniczego.

Naryngina, kolejny flawonoid obecny zwłaszcza w grejpfrutach, jest znana z modulowania enzymów odpowiadających za metabolizm niektórych leków. Przypuszcza się, że wykazuje działanie przeciwhiperglikemiczne i poprawiające gospodarkę lipidową, co czyni ją interesującym składnikiem w kontekście profilaktyki zaburzeń metabolicznych. Dodatkowo limonen, główny składnik olejków eterycznych z cytrusów, wykazuje działanie antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne. Zapach olejków wykorzystywany jest m.in. do poprawy nastroju i koncentracji.

Synefryna w spalaczach tłuszczu

Synefryna często łączona jest z innymi substancjami, które mogą wzmacniać jej działanie lub uzupełniać efekty metaboliczne, tworząc najczęściej tak zwane spalacze tłuszczu, czyli suplementy mające na celu ułatwienie procesu odchudzania. Popularnymi połączeniami są te z kofeiną, czy ekstraktem z zielonej herbaty, które mogą zwiększać termogenezę i nasilać lipolizę, a także z tamaryndowcem malabarskim, który może hamować apetyt.

W suplementach przeznaczonych do redukcji masy ciała synefryna bywa także łączona z ekstraktami roślinnymi, takimi jak kapsaicyna z pieprzu cayenne, która może dodatkowo wpływać na metabolizm tłuszczów. Warto też wspomnieć o l-karnitynie, która ma potencjał w zwalczaniu nadmiernych kilogramów, a także poprawianiu funkcji kognitywnych, co jest przydatne podczas zmęczenia odchudzaniem.

Źródła:

• Koncz, D.; Tóth, B.; Bahar, M.A.; Roza, O.; Csupor, D. The Safety and Efficacy of Citrus aurantium (Bitter Orange) Extracts and p-Synephrine: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients 2022, 14, 4019. https://doi.org/10.3390/nu14194019
• Dodonova, S. A., Zhidkova, E. M., Kryukov, A. A., Valiev, T. T., Kirsanov, K. I., Kulikov, E. P., Budunova, I. V., Yakubovskaya, M. G., & Lesovaya, E. A. (2023). Synephrine and Its Derivative Compound A: Common and Specific Biological Effects. International journal of molecular sciences, 24(24), 17537. https://doi.org/10.3390/ijms242417537