Betaina - właściwości i działanie, skutki uboczne

Szeroko występujące zaburzenia żołądkowo-jelitowe mają swoją przyczynę w większości przypadków w niepoprawnie prowadzonym stylu życia. Składają się na to brak odpowiedniej regeneracji i snu, zła jakość diety oraz brak dbałości o realizację ważnych dla zdrowia składników mineralnych. Powoduje niedożywienie organizmu, a podwyższony poziom kortyzolu wpływa na dalszy destrukcyjny proces ze strony stanu zapalnego.

1. Co to jest betaina?
2. Jakie właściwości ma betaina?
3. Jak działa betaina?
4. Jak stosować betainę?
5. Betaina - skutki uboczne

Nie bez powodu mówi się, że zdrowie zaczyna się w jelitach, jednakże, aby o nie skutecznie zadbać, najpierw trzeba zwrócić uwagę na to, co dzieje się na poziomie żołądka, ponieważ to właśnie przez niego przechodzi wstępna obróbka pożywienia, która dalej jest metabolizowana przez układ enzymatyczny w jelitach. Rozwiązaniem na większość problemów związanych z niepoprawnym stylem życia jest betaina w formie chlorowodorku, czyli betaina HCl. Jakie posiada ona właściwości i działanie?

Co to jest betaina?

Betaina jest składnikiem naturalnie występującym w soku żołądkowym, który bierze aktywny udział w trawieniu pokarmów, z głównym naciskiem na białko. Betaina naśladuje zachowanie kwasu solnego w soku żołądkowym, który wpływa na wstępną obróbkę pokarmu, który dalej przy kwasowym pH może zostać poddany dalszej obróbce enzymatycznej.

Betaina zaczyna zyskiwać na znaczeniu w obecnych czasach z uwagi na liczne problemy żołądkowo-jelitowe o podłożu stresowym. Plaga diagnozowanych funkcjonalnych zaburzeń jelitowych na czele z IBS (zespół jelita drażliwego) powoduje, że ludzie coraz częściej szukają informacji o naturalnych sposobach hamowania tych stanów zapalnych i regulacji pracy przewodu pokarmowego.

Brak odpowiedniej obróbki pokarmu na poziomie żołądka, gdzie brakuje odpowiedniej ilości soku żołądkowego, powoduje mniejsze wydzielanie enzymów trzustkowych, które nie wystarczą do całkowitego strawienia danego pokarmu.

Pokarm ten dalej dostając się do światła jelita, jest wykorzystywany przez bakterie gnilne, które użytkując taką pożywkę, rozprzestrzeniają się i wydzielają wiele niekorzystnych dla zdrowia metabolitów powodujących zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Aby temu zapobiec, należy przyjrzeć się środowisku żołądka i zadbać o odpowiednie zakwaszenie żołądka. Jedną z przypadłości, na które dedykowana jest betaina to dyspepsja czynnościowa, czyli bardzo powszechny problem populacji globalnej.

Jakie właściwości ma betaina?

Betaina działa jako składnik wpływający na odzyskanie właściwego poziomu pH w środowisku żołądka. Powinno być ono kwaśne. Niestety w niektórych przypadkach, gdzie dominuje wysoki poziom kortyzolu, obserwuje się mniejsze ilości soku żołądkowego i kwasu solnego, oraz wyższe wartości pH środowiska żołądka. Temu patologicznemu zjawisku zapobiega betaina, która zakwasza otoczenie żołądka.

Dzięki dbaniu o odpowiednio niskie pH soku żołądkowego następuje prawidłowa obróbka enzymatyczna pokarmu na poziomie żołądka, co dalej wpływa na właściwe wydzielanie szeregu enzymów przez trzustkę, która odpowiada za dalsze trawienie spożytego pokarmu. Finalnie stosowanie betainy przyczynia się do ograniczenia dostępności niestrawionych resztek pokarmowych dla bakterii gnilnych, przez co te nie zasiedlają się na większych obszarach jelit i nie powodują różnych dewastacji w komforcie i samopoczuciu danej osoby. Ponadto betaina przyczynia się do efektywniejszego wchłaniania składników odżywczych z pożywienia.

Wpływ betainy na lepsze trawienie produktów spożywczych oszczędza komórki jelit przed stanem zapalnym i zapewnia prawidłową funkcjonalność połączeń ścisłych między kosmkami jelitowymi.

Jak działa betaina?

Betaina jest składnikiem naśladującym działanie soku żołądkowego. Z tego tytułu może ona okazać się pomocna w wielu problemach gastrycznych, które często towarzyszą osobom działającym w biegu i mało dbającym o jakość swojego stylu życia.

Na co wpływa betaina:

• Lepsze zakwaszenie środowiska żołądka
• Poprawa trawienia
• Większy komfort żołądkowo-jelitowy
• Poprawa przyswajania składników odżywczych
• Wsparcie działania wątroby
• Redukcja objawów gastrycznych

Jak stosować betainę?

Aby uzyskać jak największe korzyści trawienne, a przy tym zdrowotne, warto wiedzieć, jakie dawki betainy stosować. Przy doraźnym wsparciu trawienia zaleca się dawki około 500 mg dziennie. W niektórych przypadkach, gdzie mamy do czynienia z licznymi zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi może być wskazane stosowanie wyższych dawek betainy, nawet przekraczających 1500 mg dziennie. Warto jednak przed stosowaniem takich dawek skonsultować się z lekarzem gastrologiem.

Betainę należy stosować przed głównymi posiłkami, które zawierają większą ilość kalorii. Takie działanie przyczyni się do utrzymania komfortu trawiennego/żołądkowo-jelitowego pomimo spożycia dużej ilości pożywienia. Warto kapsułkę betainy lub jej konkretną dawkę zażyć na 20 min przed planowanym posiłkiem.

W przypadku podjęcia suplementacji większą dawką niż 500 -1000 mg warto dawkowanie betainy rozłożyć na 2 porcje w trakcie dnia, które przyczynią się do utrzymania wspomnianego komfortu gastrycznego przy zachowaniu bezpieczeństwa wobec śluzówki żołądka i jelit.

Betaina - skutki uboczne

W przypadku betainy należy wziąć pod uwagę jej ewentualne skutki uboczne, które mogą pojawić się w wyniku nadwrażliwości na betainę. Jest to co prawda rzadkie zjawisko, jednakże warto mieć pewną dozę ostrożności na uwadze. Przy towarzyszącej nadwrażliwości na betainę mogą pojawić się objawy takie jak mdłości, biegunki, bóle żołądka i jelit oraz nudności.

Warto także wiedzieć, że stosowanie betainy u osób chorujących na choroby serca i cukrzycę może być niebezpieczne. Dzieje się tak dlatego, że betaina wchodzi w interakcje z lekami na cukrzycę, na stany zapalne mięśnia sercowego oraz przy stosowaniu NLPZ. Może to wywołać ciężkie do przewidzenia komplikacje zdrowotne. Warto więc przed użyciem betainy rozważyć jej wybór po konsultacji z lekarzem specjalistą.

Szczególnym wykluczeniem ze stosowania betainy charakteryzują się osoby z wrzodami żołądka i jelit, cierpiące na nadkwasotę i zgagę wynikającą z nadkwasoty.

W innych przypadkach betaina jest ciekawym suplementem, który poprawia komfort trawienny i przyczynia się do redukcji niekorzystnych objawów związanych ze źle prowadzonym stylem życia. Działa ona w sposób doraźny, co sprawia, że efekty jej stosowania widać szybko. Należy jednak pamiętać o tym, że betaina jest środkiem wspomagającym zdrowie przewodu pokarmowego, a głównym elementem regulującym homeostazę tego układu jest odpowiednio skomponowana i zbilansowana dieta, która akcentuje potrzeby i wymagania osób z funkcjonalnymi zaburzeniami jelit.

Źródła 

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7238915/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3946491/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4389759/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK554563/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5768602/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5938438/

Autor: Mateusz Jagielski-Szczypik