Co to jest ekstrakt z pestek dyni? Właściwości i działanie?

Pestki dyni są wszechstronnym składnikiem kulinarnym, który znajduje zastosowanie w różnorodnych daniach i przepisach. Cenione są one za ich chrupiącą teksturę i delikatnie orzechowo-maślany smak, w związku z czym często dodaje się je do sałatek, musli, granoli, czy pieczywa. Pestki dyni świetnie komponują się również jako posypka na zupach i kremach, dodając im nie tylko smaku, ale także wartości odżywczych.

1. Wartość odżywcza pestek dyni
2. Właściwości ekstraktu z pestek dyni
3. Dawkowanie pestek z dyni

Wartość odżywcza pestek dyni

 Ich wszechstronność sprawia, że są cenionym dodatkiem w kuchniach na całym świecie, nie tylko ze względu na walory smakowe. Pestki dyni są skoncentrowanym źródłem różnorodnych składników odżywczych oraz związków bioaktywnych, które mają istotne znaczenie dla stanu odżywienia człowieka. Co ważne, w dyni nie zidentyfikowano aż tylu alergenów, ile występuje na przykład w sezamie.

Wysokiej jakości białko

Białko w pestkach dyni stanowi prawie 30% ich masy. Jest to białko wysokiej jakości, zawierające niezbędne aminokwasy, w tym szczególnie wysoki poziom tryptofanu, który jest prekursorem serotoniny, znanej z właściwości regulujących nastrój.

Tłuszcze

Tłuszcze w pestkach dyni, stanowiące około 40%, to głównie nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwasy omega-3 i omega-6, które są pożądane z punktu widzenia dbania o zdrowe serce i naczynia krwionośne.

Węglowodany

Węglowodany w pestkach dyni to w dużej mierze błonnik, który wspiera zdrowie układu pokarmowego, reguluje wypróżnienia i uczestniczy w kontroli poziomu cukru we krwi.

Witaminy i minerały

Pestki dyni są również bogatym źródłem kwasu linolowego oraz fitosteroli, które mogą wspomagać organizm w redukcji poziomu krążącego w krwioobiegu cholesterolu. 

Pestki dyni są również bogatym źródłem witamin, w tym witaminy E, znanej ze swoich właściwości antyoksydacyjnych oraz witamin z grupy B, szczególnie niacyny (B3), ryboflawiny (B2), tiaminy (B1), kwasu foliowego (B9) i witaminy B6. Zawierają też dużo magnezu, który jest kluczowy dla wielu funkcji organizmu, w tym regulacji ciśnienia krwi i utrzymania zdrowia kości, a także cynk, który jest ważny dla układu odpornościowego i zdrowia skóry.

Wartości odżywcze dyni

Właściwości ekstraktu z pestek dyni

Ekstrakt z pestek dyni jest pozyskiwany głównie poprzez proces ekstrakcji rozpuszczalnikowej, w którym aktywne składniki są izolowane z suszonych i czasem uprzednio rozdrobnionych pestek dyni. Po ekstrakcji rozpuszczalnik jest odparowywany, pozostawiając skoncentrowany ekstrakt. Ekstrakty wykorzystuje się między innymi dlatego, że w pestkach dyni występuje wysokie zagęszczenie substancji o różnych charakterach chemicznych, które potencjalnie mogą utrudniać wykorzystanie przez organizm innych związków. Przykładem takiej substancji jest błonnik.

Wyjątkowe składniki 

Do głównych składników aktywnych w ekstrakcie z pestek dyni zaliczają się kukurbityna, związek pochodzenia aminokwasowego oraz kukurbitacyna, która należy do terpenoidów (steroli) i przypomina niektóre substancje lipidowe aktywne w układzie hormonalnym i wytwarzane przez organizm. Kukurbityna i kukurbitacyna są znane przede wszystkim ze swoich właściwości przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych.

Wczesne badania eksperymentalne na komórkach i tkankach prowadzone są głównie w kontekście działania przeciwnowotworowego. Ekstrakt z pestek dyni zawierający kukurbitynę i kukurbitacynę w niektórych eksperymentach wykazał potencjał m.in. w kierunku redukcji stanów zapalnych prostaty, przez co jest powszechnie stosowany w naturalnych suplementach wspierających zdrowie mężczyzn.

Dawkowanie pestek z dyni

Dawkowanie ekstraktu z pestek dyni w formie kapsułek może różnić się w zależności od koncentracji i celu użycia, a także od kompozycji codziennej diety. Zazwyczaj zalecane dawki wynoszą od 500 do 1000 mg dziennie. Ważne jest, aby przestrzegać instrukcji zawartych na etykiecie produktu zawierającego ekstrakt lub konsultować się ze specjalistą przed rozpoczęciem suplementacji, zwłaszcza jeśli jest się w grupie ryzyka lub ma się jakieś schorzenia, a także, gdy stosuje się różnego rodzaju leki.

Źródła:

• Patel S, Rauf A. Edible seeds from Cucurbitaceae family as potential functional foods: Immense promises, few concerns. Biomed Pharmacother. 2017 Jul;91:330-337. doi: 10.1016/j.biopha.2017.04.090. Epub 2017 May 2. PMID: 28463796.
• Patel A, Bahna SL. Hypersensitivities to sesame and other common edible seeds. Allergy. 2016 Oct;71(10):1405-13. doi: 10.1111/all.12962. Epub 2016 Jul 15. PMID: 27332789.
• Batool M, Ranjha MMAN, Roobab U, Manzoor MF, Farooq U, Nadeem HR, Nadeem M, Kanwal R, AbdElgawad H, Al Jaouni SK, Selim S, Ibrahim SA. Nutritional Value, Phytochemical Potential, and Therapeutic Benefits of Pumpkin (Cucurbita sp.). Plants (Basel). 2022 May 24;11(11):1394. doi: 10.3390/plants11111394. PMID: 35684166; PMCID: PMC9182978.
• Zieniuk B, Pawełkowicz M. Recent Advances in the Application of Cucurbitacins as Anticancer Agents. Metabolites. 2023 Oct 14;13(10):1081. doi: 10.3390/metabo13101081. PMID: 37887406; PMCID: PMC10608718.
• Dai S, Wang C, Zhao X, Ma C, Fu K, Liu Y, Peng C, Li Y. Cucurbitacin B: A review of its pharmacology, toxicity, and pharmacokinetics. Pharmacol Res. 2023 Jan;187:106587. doi: 10.1016/j.phrs.2022.106587. Epub 2022 Nov 30. PMID: 36460279.
• Tuli HS, Rath P, Chauhan A, Ranjan A, Ramniwas S, Sak K, Aggarwal D, Kumar M, Dhama K, Lee EHC, Yap KC, Capinpin SM, Kumar AP. Cucurbitacins as Potent Chemo-Preventive Agents: Mechanistic Insight and Recent Trends. Biomolecules. 2022 Dec 27;13(1):57. doi: 10.3390/biom13010057. PMID: 36671442; PMCID: PMC9855938.
• Medjakovic S, Hobiger S, Ardjomand-Woelkart K, Bucar F, Jungbauer A. Pumpkin seed extract: Cell growth inhibition of hyperplastic and cancer cells, independent of steroid hormone receptors. Fitoterapia. 2016 Apr;110:150-6. doi: 10.1016/j.fitote.2016.03.010. Epub 2016 Mar 11. PMID: 26976217.