Czy witamina D w kroplach jest skuteczna?

Witamina D występowała już u pierwszych form życia na Ziemi. Obecnie ludzkość zmaga się z kryzysem jej niedoborów, a w największym stopniu na brak dostatecznych jej zapasów w organizmie narażeni są mieszkańcy krajów w regionach u umiarkowanym klimacie. Stan odżywienia tym związkiem jest bowiem zależny nie tylko od diety, ale również od ekspozycji skóry na działanie promieni słonecznych. W celach prewencyjnych coraz częściej zaleca się całoroczną suplementację diety witaminą D, m.in. dlatego, że w miesiącach letnich często nie dochodzi do jej syntezy z przyczyn zawodowych oraz wielu innych.

Skąd witamina D bierze się w organizmie?

Pierwotne mikroorganizmy zamieszkujące Ziemię wykształciły mechanizm produkowania witaminy D w odpowiedzi na narażenie na promieniowanie UV. Bezpośrednia ekspozycja na promieniowanie słoneczne jest bowiem czynnikiem mutagennym, tj. ingerującym w informację genetyczną w sposób niekontrolowany. Z działaniem tym związane są np. procesy nowotworowe w organizmie. Miliony lat ewolucji doprowadziły do tego, że receptory dla witaminy D, czyli struktury, które po połączeniu się z tą witaminą aktywują kaskadę sygnałów biochemicznych w skórze, kościach, gruczołach dokrewnych, mózgu i nerwach obwodowych, mięśniach oraz komórkach odpornościowych.

Poza tym, że organizm produkuje pewne ilości witaminy D pod wpływem ekspozycji skóry na promienie słoneczne, to spożywana może być ona również z dietą. Forma taka, jak występuje w organizmie, czyli D3 (cholekalcyferol), charakterystyczna jest dla odzwierzęcych produktów spożywczych. Na regulację stanu odżywienia tym związkiem wpływ mają przede wszystkim ryby, takie jak łosoś czy pstrąg. Ponadto pewne ilości cholekalcyferolu znajdują się w jajach. Z punktu widzenia codziennego żywienia pomocne mogą okazać się grzyby eksponowane na promieniowanie UVB, jednak zawierają one nieco inną formę witaminy D, czyli witaminę D2 (ergokalcyferol).

Kiedy zaczyna brakować witaminy D?

Niedobory witaminy D przez długi czas mogą nie dawać o sobie znać. Stąd też duże znaczenie w zapobieganiu deficytom mają edukacja społeczna oraz badania profilaktyczne. Stopniowe zubożanie zasobów tej witaminy pojawia się, gdy w miesiącach letnich nie przebywa się dostatecznie długo na świeżym powietrzu w słoneczne dni, a także, gdy dieta nie dostarcza regularnie jej źródeł.

Kluczowe znaczenie ma w okresach rozwoju organizmu, a także w hamowaniu procesów starzenia się, jednak dbać o jej poziom należy przez całe życie. Najbardziej wyraźnym sygnałem, że zaczyna brakować witaminy D, jest spadek poziomu jej biomarkera (25-hydroksy-witaminy D; 25(OH)D; kalcyfediolu) w osoczu do wartości poniżej 25 nmol / l. Warto jednak zaznaczyć, że jest to już sygnał o ciężkim niedoborze. Często zaleca się nie dopuszczać do odchyleń od 50 nmol. Długotrwałe niedobory często obserwuje się u osób z cukrzycą i hiperlipidemią, zaburzeniami płodności, czy chorobami serca, autoimmunologicznymi i wątroby.

Jeżeli dieta zasobna jest w źródła witaminy D3, a w miesiącach letnich regularnie przebywa się na słońcu, a pomimo to wynik badań laboratoryjnych jest niższy od normy, warto rozważyć suplementację. Dostępne jest wiele form preparatów z witaminą D3, skuteczne w regulacji stanu odżywienia są zarówno produkty w kapsułkach / tabletkach, jak i kroplach podjęzykowych.