Czym się różni kolagen od glukozaminy

Istnieje kilka związków chemicznych, które znane są ze wspomagania kości i stawów w organizmie czy skóry i innych narządów. Związki te budują tkanki, a także uczestniczą w ich regeneracji. Do najbardziej znanych związków pochodzenia zwierzęcego, które mogą wspierać cały organizm, zaliczyć można między innymi kolagen czy glukozaminę. Chociaż mają nieco inny charakter chemiczny, to jednak wykazują silną synergię.

1. Funkcje kolagenu
2. Funkcje glukozaminy
3. Suplementy z kolagenem
4. Suplementy z glukozaminą
5. Różnica pomiędzy kolagenem a glukozaminą
6. Współdziałanie kolagenu i glukozaminy

Funkcje kolagenu

Kolagen należy do białek, składa się z aminokwasów, przede wszystkim z glicyny, proliny i hydroksyproliny. Jest białkiem charakterystycznym dla zwierząt. Tworzy sieci, które utrzymują w swoim docelowym kształcie wszystkie tkanki w organizmie. Nadaje im elastyczność oraz odporność na uszkodzenia mechaniczne.

Kolagen także dla skóry, włosów i paznokci

Kolagen kształtuje formę skóry, włosów, paznokci, mięśni, narządów wewnętrznych, czy naczyń krwionośnych. Istnieje 28 typów kolagenu, jednak typ I przeważa w tkankach ssaków. Produkcja kolagenu w organizmie osłabia się w wieku starczym, w związku z czym spada jakość skóry i innych tkanek miękkich. Istotnym czynnikiem zaburzającym syntezę tego białka są niedobory białek i witamin w diecie, czy palenie papierosów i sięganie po alkohol.

Funkcje glukozaminy

Glukozamina jest związkiem, który łączy cechy zarówno białek, jak i węglowodanów (jest amino-monosacharydem). Charakteryzuje się niską masą cząsteczkową i uczestniczy w produkcji proteoglikanów, czyli związków budujących m.in. chrząstki w organizmie. Do związków tych zalicza się np. kwas hialuronowy o dużej zdolności do wiązania wody w tkankach i poprawą ich nawilżenia.

Główny budulec chrząstek i stawów

Glukozamina jest głównym budulcem strukturalnym chrząstek oraz istotnym elementem mazi stawowej. Dzięki temu wpływa na wypełnienie wolnych przestrzeni w stawach i zabezpieczenie ich przed uszkodzeniami.

Glukozamina przeciwzapalnie 

Ponadto glukozamina znana jest z działania przeciwzapalnego. U pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów często wybiera się glukozaminę zamiast niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które stosowane przewlekle mogą przynieść wiele skutków ubocznych, takich jak zaburzenia sercowo-naczyniowe, czy wrzody żołądka.

Suplementy z kolagenem

Jeśli kolagen to hydrolizowany

Za najlepiej przyswajalny kolagen w suplementach diety uznaje się kolagen hydrolizowany pochodzenia wołowego lub rybiego. Preparaty takie zawierają peptydy kolagenowe, czyli wstępnie rozłożone białka kolagenowe, które szybko wchłaniają się z przewodu pokarmowego. Peptydy te wykazują wysoką aktywność biologiczną i badane są pod kątem prewencji i terapii różnych schorzeń.

Kolagen - młodość i uroda

Ponadto wpływają na urodę, gdyż według licznych badań łagodzić mogą zmarszczki i spadek elastyczności skóry związany z wiekiem, a także wzmacniać mogą włosy i paznokcie. Produkty z kolagenem najczęściej zawierają około 2 – 6 g hydrolizowanego kolagenu na porcję, zalecana długość stosowania z reguły przekracza 2 – 3 miesiące. Nieodłącznym elementem preparatów kolagenowych jest witamina C, która biochemicznie wspiera produkcję kolagenu w organizmie.

Suplementy z glukozaminą

Zazwyczaj w preparatach z glukozaminą pojawia się siarczan glukozaminy, który naturalnie występuje w pancerzach skorupiaków oraz w tkankach grzybów. Można ją również wytworzyć ze związków pochodzenia roślinnego na drodze fermentacji.

Skuteczność i bezpieczeństwo

Siarczan glukozaminy jest do tej pory najbardziej skutecznym środkiem w walce z osteoartrozą, czyli chorobą zwyrodnieniową stawów. Jest to tak zwany środek pierwszego wyboru, czyli zarówno skuteczny, jak i bezpieczny. Zazwyczaj suplementy diety z glukozaminą zawierają też w składzie chondroitynę, która w niektórych aspektach przypomina glukozaminę.

Jak długo stosować?

Zazwyczaj suplementy diety z glukozaminą zawierają też w składzie chondroitynę, która w niektórych aspektach przypomina glukozaminę. Produkty te dla optymalizacji efektów stosuje się przez 2 – 3 miesiące lub dłużej. Zawartość glukozaminy w suplementach z reguły wynosi 200 – 600 mg na porcję (2 – 4 kapsułki).

Różnica pomiędzy kolagenem a glukozaminą

Główną różnicą pomiędzy kolagenem a glukozaminą jest charakterystyka chemiczna. Podczas gdy kolagen jest typowym białkiem składającym się z samych aminokwasów, glukozamina jest połączeniem aminokwasu glutaminy z monocukrem, glukozą. Kolagenu nie wytwarza się z innych związków pochodzenia naturalnego, ponieważ jeden z aminokwasów specyficznych dla kolagenu, hydroksyprolina, nie jest szeroko rozpowszechniony w produktach spożywczych innych, niż zwierzęce.

Glukozamina także dla jelita grubego i płuc

W przypadku glukozaminy produkcja ze związków poza zwierzęcych jest możliwa, np. za pośrednictwem fermentacji. W przypadku glukozaminy zaobserwowano pewne właściwości przeciwnowotworowe (w kontekście jelita grubego oraz płuc), natomiast kolagen pod tym kątem nie był jeszcze szerzej badany.

Kolagen dla układu sercowo-naczyniowego

Kolagen za to wykazał potencjał w obniżaniu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych poprzez regulację poziomów cholesterolu i trójglicerydów. Ponadto kolagen w większym stopniu niż glukozamina, wpływa na tkanki miękkie, takie jak skóra czy naczynia krwionośne, glukozamina z kolei aktywna jest przede wszystkim w stawach.

W związku z kilkukrotnie większym poziomem dawkowania kolagenu niż glukozaminy, kolagen najwygodniej stosuje się w formie proszku lub shotów, natomiast glukozamina najczęściej dostępna jest tylko pod postacią tabletek lub kapsułek.

Współdziałanie kolagenu i glukozaminy

Dla aktywnych i seniorów

Pomimo pewnych różnic w budowie i funkcjach kolagenu i glukozaminy związki te często stosowane są równolegle. Szczególnie korzystnie działać mogą u osób narażonych na kontuzje, czyli przede wszystkim sportowców, pracowników fizycznych, ale również osób starszych. Często u osób tych trudno jest zapewnić wszystkie niezbędne dla tkanki łącznej w organizmie związki za pośrednictwem konwencjonalnych produktów spożywczych.

Dlaczego w formie suplementu?

U osób z wysokim obciążeniem aktywnością fizyczną utrudnieniem jest ciągłe wywoływanie stanów zapalnych i mikrouszkodzeń mięśni, natomiast u osób starszych problemem mogą być problemy z trawieniem i przyswajaniem substancji odżywczych, czy z apetytem. Ponadto warto zwrócić uwagę na fakt, że kolagen jest związkiem charakterystycznym dla organizmów zwierzęcych i unikanie go przez wegan może zaburzyć produkcję kolagenu. Nie wiadomo jeszcze, jakie ma to konsekwencje długoterminowe, tj. międzypokoleniowe.

Źródła

• Liu, B., Yang, W., & Zhang, K. (2023). Role of Glucosamine and Chondroitin in the Prevention of Cancer: A Meta-Analysis. Nutrition and cancer, 75(3), 785–794. https://doi.org/10.1080/01635581.2023.2173258
• Wang, Z., Wang, R., Yao, H., Yang, J., Chen, Y., Zhu, Y., & Lu, C. (2022). Clinical Efficacy and Safety of Chondroitin Combined with Glucosamine in the Treatment of Knee Osteoarthritis: A Systematic Review and Meta-Analysis. Computational and mathematical methods in medicine, 2022, 5285244. https://doi.org/10.1155/2022/5285244
• Liu, B., Yang, W., & Zhang, K. (2023). Role of Glucosamine and Chondroitin in the Prevention of Cancer: A Meta-Analysis. Nutrition and cancer, 75(3), 785–794. https://doi.org/10.1080/01635581.2023.2173258].
• Jalili, Z., Jalili, F., Moradi, S., Bagheri, R., Moosavian, S. P., Naeini, F., Mohammadi, H., Mojtaba Ghoreishy, S., Wong, A., Travica, N., Hojjati Kermani, M. A., & Jalili, C. (2023). Effects of collagen peptide supplementation on cardiovascular markers: a systematic review and meta-analysis of randomised, placebo-controlled trials. The British journal of nutrition, 129(5), 779–794. https://doi.org/10.1017/S0007114522001301