GABA – działanie, dawkowanie, skutki uboczne

Codzienna praca układu nerwowego to ogromne obciążenie psycho-fizyczne dla naszego organizmu. Ciągle zmagając się z takimi wyzwaniami, można doprowadzić do sytuacji, gdzie układ nerwowy staje się niewydolny i źle zregenerowany. Istotną rolę w tym procesie odgrywają neuroprzekaźniki chemiczne, które sterują funkcjonowaniem tkanki nerwowej. Jednym z przedstawicieli neuroprzekaźników jest, GABA, czyli kwas gamma-aminomasłowy. Jest on kluczowym neuroprzekaźnikiem, który wpływa na prawidłową regenerację układu nerwowego. Poznaj działanie GABA, jego właściwości i potencjalne skutki uboczne kwasu gamma-aminomasłowego.

1. Co to jest GABA? 
2. Jak działa kwas gamma-aminomasłowy GABA?
3. GABA – dawkowanie 
4. GABA – skutki uboczne 
5. Podsumowanie 

Co to jest GABA? 

Kwas gamma-aminomasłowy jest przedstawicielem neuroprzekaźników w układzie nerwowym. Jego obecność sprzyja prawidłowemu hamowaniu aktywności tkanki nerwowej, co oznacza, że GABA umożliwia wyciszenie organizmu, oraz ułatwia zasypianie. Taka sytuacja powinna występować naturalnie wieczorem, kiedy to organizm ludzki powoli wdraża się w stan snu.

Nie zawsze jednak taka sytuacja ma miejsce. Często u osób zapracowanych oraz z dużym ładunkiem stresogennym, dochodzi do zdecydowanej dominacji neuroprzekaźników pobudzających, co prowadzi do zbyt niskich stężeń GABA, które nie są w stanie odpowiednio wyciszyć organizmu.

Niestety również, niewiele produktów spożywczych bezpośrednio przyczynia się do podniesienia stężenia GABA. Są to głównie produkty fermentowane jak kimchi, miso i tempeh, czyli produkty, które raczej nieczęsto goszczą na polskich stołach. Innymi słowy, populacje europejskie są silnie narażone na niedobory GABA, a przez to większe problemy z zasypianiem i regeneracją tkanki nerwowej. Z pomocą przychodzą specjalne suplementy GABA, które skutecznie podnoszą i wyrównują jego stężenie w organizmie.

Jak działa kwas gamma-aminomasłowy GABA?

GABA, czyli kwas gamma-aminomasłowy to neuroprzekaźnik hamujący aktywność układu nerwowego. Jego regularna suplementacja to pomocne rozwiązanie, prowadzące do regulacji pracy układu nerwowego i jego pełnej regeneracji.

Kwas gamma-aminomasłowy GABA, przedostając się do tkanki mózgowej za pośrednictwem bariery krew-mózg, łączy się z receptorami GABA, czyli GABA-R, gdzie odpowiedni sygnał wędrujący do mózgu, powoduje zmianę funkcjonowania układu nerwowego z trybu pobudzenia, do trybu wyciszenia.

Ze względu na taki sposób działania, GABA, czyli kwas gamma-aminomasłowy znalazł wiele zastosowań klinicznych, pomocnych w walce z różnymi zaburzeniami. Z uwagi na możliwość wyciszenia organizmu, GABA została określona, jako środek pomocny w łagodzeniu i zwalczaniu następujących stanów.

• depresja
• lęki
• zaburzenia nastroju
• zaburzenia ruchu w chorobach neurodegeneracyjnych
• zaburzenia napadowe
• zespół nadpobudliwości z deficytem uwagi
• zaburzenia zasypiania

Jak się okazuje, nie są to wszystkie korzyści zdrowotne, jakie niesie ze sobą suplementacja kwasem gamma-aminomasłowym, czyli GABA. Uważa się, że niewielki odsetek GABA trafia faktycznie do mózgu, pomimo stosowania określonych dawek. Potwierdza to tylko, że GABA, jako neuroprzekaźnik ma silne właściwości, korzystnie wpływające na organizm ludzki. Warto więc dbać o jakość prowadzonego stylu życia i eliminować stymulatory w okresie wieczornym, aby stężenia GABA były na odpowiednim dla organizmu poziomie.

GABA działa również jako wsparcie przy:

Zaburzeniach lękowych

Odkryto, że regularne stosowanie preparatów GABA redukuje objawy zaburzeń lękowych w przeciągu godziny od zażycia specjalistycznego środka. Porównano wtedy działanie kwasu gamma-aminomasłowego z L-teaniną. Pomimo faktu, że oba składniki suplementacyjne wykazują ogromne korzyści zdrowotne, uczucie relaksu było bardziej odczuwalne przy stosowaniu GABA.

Podwyższonym ciśnieniu krwi

Suplementy zawierające GABA przyczyniają się do regulacji parametrów związanych z ciśnieniem tętniczym, co może łagodzić objawy zespołu metabolicznego oraz redukuje objawy u osób obarczonych podwyższonym ryzykiem tej choroby. Efekty suplementacji GABA mogą być widoczne nawet szybciej, niż po czasie 4 tygodni.

Bezsenności

Suplementacja kwasem gamma-aminomasłowym przyczynia się do zwiększenia uczucia relaksu i przyspieszenia zasypiania. Znaczące efekty mogą być widoczne już przy 3 tygodniach suplementacji. Oznacza to, że osoby z dużym ładunkiem stresowym, które również obciążone są gorszą jakością snu, mogą odczuć znaczącą ulgę i poprawę jakości codziennego funkcjonowania.

Dużą ilością stresu

Właściwości relaksujące GABA, czyli kwasu gamma-aminomasłowego mogą być przydatne również dla osób, które na co dzień zmagają się z dużym nakładem stresu, szczególnie w trakcie dnia. Przyjmowanie mniejszych dawek GABA, skutecznie obniża poziom odczuwalnego stresu, co może mieć ogromne przełożenie na lepsze samopoczucie i profilaktykę zdrowotną, szczególnie w dłuższej perspektywie czasu.

GABA – dawkowanie 

Suplementacja kwasem gamma-aminomasłowym powinna trwać odpowiednio długo, aby zauważyć satysfakcjonujące efekty, które widoczne są podczas codziennej rutyny. Zalecana suplementacja GABA powinna trwać kilka tygodni, maksymalnie do 2 miesięcy, aby skutecznie zrównoważyć stężenie GABA względem pozostałych neuroprzekaźników w układzie nerwowym. Nadmierne suplementowanie GABA, może przyczynić się do powstania skutków ubocznych.

Sugerowana dzienna dawka GABA powinna wynosić od 500 mg do 3000 mg. Dawkowanie zależy głównie od stopnia zaawansowania zaburzeń i powinna być dobrana przy uprzedniej konsultacji ze specjalistą. Stosowanie GABA, czyli kwasu gamma-aminomasłowego, powinno wynosić około 2 miesięcy, po czym warto zrobić przerwę, wynoszącą również okres 2 miesięcy.

Na początku warto stosować mniejsze dawki GABA, aby systematycznie przyzwyczajać organizm do „nowego” składnika aktywnego w wyższych stężeniach.

Suplementację GABA na początku, warto stosować na około 30 – 45 minut przed pójściem spać. Działanie kwasu gamma-aminomasłowego jest szybkie, stąd też taki wymiar czasu jest w zupełności wystarczający. Ewentualne stosowanie GABA w trakcie dnia, powinno zostać odpowiednio dobrane z pomocą specjalisty lekarza lub dietetyka i tylko w momencie zdiagnozowanych i predysponujących do takiej strategii zaburzeń.

GABA – skutki uboczne 

Kwas gamma-aminomasłowy jest fizjologicznie występującym neuroprzekaźnikiem w układzie nerwowym, często w mniejszych stężeniach niż jego konkurenci pobudzający działanie układu nerwowego. Oznacza to, że suplementacja GABA, jest w niektórych przypadkach bardzo pomocna. Nie można jednak przesadzać z jego suplementacją. Zbyt długie stosowanie suplementów GABA lub stosowanie zbyt dużych dawek względem możliwości organizmu, lub prowadzonego stylu życia, może doprowadzić do powstania skutków ubocznych.

Są nimi:

• rozstrój żołądka
• bóle głowy
• nadmierne zmęczenie i ospałość (po suplementacji lub nazajutrz)
• osłabienie mięśni
• czasowa pogorszona koncentracja i osłabienie działania funkcji kognitywnych.

Pomimo tego, że skutki uboczne nie wydają się poważne w skutkach, mogą one prowadzić do pogorszenia jakości życia. Po prostu należy przestrzegać rekomendowanych dawek suplementu GABA.

Kwasu gamma-aminomasłowego nie powinno się również stosować jednocześnie z prowadzonym leczeniem farmakologicznym, z uwagi na możliwe interakcje z niektórymi lekami. Jeśli aktualnie prowadzone jest leczenie z użyciem specjalistycznych leków, warto uprzednio skonsultować się z lekarzem, odnośnie ewentualnej możliwości suplementacji GABA, nawet z odstępem czasowym, wynoszącym kilka godzin.

Podsumowanie 

GABA, czyli kwas gamma-aminomasłowy to neuroprzekaźnik naturalnie występujący w naszym organizmie. Działa on jako przekaźnik hamujący, czyli wyciszający działanie układu nerwowego. Oznacza to, że jest on kluczowy w procesie zasypiania i regeneracji, szczególnie wieczorem.

Okazuje się, że prowadzony przez większość osób styl życia, uniemożliwia osiągnięcie właściwych stężeń GABA, co często prowadzi do różnego rodzaju zaburzeń i problemów ze stresem. Z uwagi na to, że niewiele produktów spożywczych zawiera GABA, warto sięgnąć po suplementację kwasem gamma-aminomasłowym, który skutecznie uzupełni niedobory GABA. Warto także pamiętać o rozwadze w dawkowaniu GABA, a jeśli stosowanie jest równocześnie leczenie farmakologiczne – należy chęć suplementacji GABA omówić uprzednio z lekarzem specjalistą.

Suplementacja GABA może okazać się bardzo przydatna u osób z problemami z zasypianiem, nadpobudliwością oraz dla tych, którzy na co dzień zmagają się z dużą ilością stresu.

Źródła 

• Ngo DH, Vo TS. An Updated Review on Pharmaceutical Properties of Gamma-Aminobutyric Acid. Molecules. 2019 Jul 24;24(15):2678. doi: 10.3390/molecules24152678. PMID: 31344785; PMCID: PMC6696076.
• Nikmaram N, Dar BN, Roohinejad S, Koubaa M, Barba FJ, Greiner R, Johnson SK. Recent advances in γ-aminobutyric acid (GABA) properties in pulses: an overview. J Sci Food Agric. 2017 Jul;97(9):2681-2689. doi: 10.1002/jsfa.8283. Epub 2017 Apr 5. PMID: 28230263.
• Boonstra E, de Kleijn R, Colzato LS, Alkemade A, Forstmann BU, Nieuwenhuis S. Neurotransmitters as food supplements: the effects of GABA on brain and behavior. Front Psychol. 2015 Oct 6;6:1520. doi: 10.3389/fpsyg.2015.01520. PMID: 26500584; PMCID: PMC4594160.
• Byun JI, Shin YY, Chung SE, Shin WC. Safety and Efficacy of Gamma-Aminobutyric Acid from Fermented Rice Germ in Patients with Insomnia Symptoms: A Randomized, Double-Blind Trial. J Clin Neurol. 2018 Jul;14(3):291-295. doi: 10.3988/jcn.2018.14.3.291. Epub 2018 Apr 27. PMID: 29856155; PMCID: PMC6031986.