Glicyna co to jest? Działanie i dawkowanie glicyny

Glicyna jest jednym z najprostszym spośród aminokwasów białkowych. Zawiera ona pewnego rodzaju rdzeń, który jest charakterystyczny dla wszystkich aminokwasów, jednak wyróżnia się brakiem złożonej łańcuchowej struktury bocznej, jej łańcuch boczny składa się jedynie z pojedynczego atomu wodoru. Historia odkrycia glicyny sięga roku 1820, kiedy to francuski chemik Henri Braconnot zidentyfikował ten aminokwas jako składnik żelatyny. To odkrycie było znaczącym krokiem w zrozumieniu składu i struktury białek.

1. Funkcje neurologiczne
2. Funkcje syntetyczne - kreatyna
3. Funkcje syntetyczne - kolagen
4. Źródła glicyny

Funkcje neurologiczne

Niezbędna w syntezie białek 

W organizmie człowieka glicyna pełni wiele ważnych funkcji. Jest niezbędna w syntezie białek, co sprawia, że jest obecna we wszystkich tkankach i organach.

Fundament układu nerwowego

Odgrywa niezwykle istotną rolę w układzie nerwowym, gdzie jej funkcje przekraczają granice zwykłego składnika budulcowego. W mózgu i centralnym układzie nerwowym, glicyna działa jako ważny neurotransmiter hamujący, co oznacza, że pomaga w modulowaniu aktywności neuronów. Ta właściwość glicyny ma kluczowe znaczenie dla zachowania równowagi i prawidłowego funkcjonowania całego układu nerwowego.

Mechanizm działania

Mechanizm działania glicyny jako neurotransmitera (neuroprzekaźnika) polega na jej zdolności do wiązania się z określonymi receptorami glicynowymi na powierzchni neuronów. Glicyna współdziała z innym ważnym neurotransmiterem hamującym, jakim jest kwas gamma-aminomasłowy (GABA).

Modulacja bólu, regulacja snu i napięcia mięśniowego

Obie te substancje, choć działają na różne receptory, mają podobny efekt hamujący na neurony.  Są niezbędne do zapobiegania nadmiernej stymulacji neuronów i wpływu niektórych substancji neurotoksycznych, a także dla procesów takich jak modulacja bólu, regulacja snu, podatność na dystres psychiczny, czy napięcie mięśniowe. W ujęciu klinicznym glicyna badana była m.in. w kontekście łagodzenia objawów psychotycznych, takich te, które występują w schizofrenii.

Funkcje syntetyczne - kreatyna

Glicyna pełni rolę prekursora kreatyny. Ma ona kluczowe znaczenie w magazynowaniu i transportowaniu energii, szczególnie w tkankach mięśniowych, ale również w układzie nerwowym. Proces ten rozpoczyna się, gdy glicyna łączy się z innym aminokwasem, argininą, a kończy połączeniem z metioniną. Ta ścieżka biochemiczna ma miejsce głównie w wątrobie i nerkach.

Po wytworzeniu kreatyna jest transportowana do tkanki mięśniowej i mózgu, gdzie odgrywa kluczową rolę w uwalnianiu energii, co ma znaczenie zarówno podczas wysiłku fizycznego, jak i umysłowego.

Funkcje syntetyczne - kolagen

Z drugiej strony, glicyna uczestniczy w procesie syntezy kolagenu. Stanowiąc około jednej trzeciej składu aminokwasowego tego białka, glicyna ma znaczenie dla utworzenia specyficznej struktury przestrzennej kolagenu. Jej regularne występowanie pozwala na utworzenie długich, cienkich włókien kolagenowych, które są kluczowe dla wytrzymałości i elastyczności skóry, a także dla integralności ścięgien, więzadeł i chrząstek. W organizmie istnieje prawie 30 rodzajów kolagenu, poza stawami czy skórą, współtworzy on też naczynia krwionośne i narządy wewnętrzne.

Glicyna i jej wybrane funkcje

Tabela: Niektóre funkcje glicyny

Źródła glicyny

W diecie najwięcej glicyny występuje głównie w białkach zwierzęcych. Żelatyna jest jednym z dobrych przykładów. Inne dobre źródła glicyny to mięso, ryby, produkty mleczne i jaja. Również niektóre białka roślinne zawierają glicynę, lecz w mniejszych ilościach niż białka zwierzęce. W typowej diecie dorosłej osoby, która zawiera odpowiednią ilość białka, dzienna konsumpcja glicyny zwykle wynosi od 1,5 do 3 gramów.

To wystarcza do zaspokojenia podstawowych potrzeb organizmu, choć w niektórych przypadkach, jak u sportowców, osób starszych czy tych, którzy stosują diety ubogie w białko, może pojawić się potrzeba suplementacji.

Dla kogo suplementacja glicyną?

Suplementacja glicyny staje się ważnym aspektem, gdy naturalne źródła białka w diecie są niewystarczające lub kiedy indywidualne potrzeby organizmu rosną. Na przykład, w przypadku osób aktywnie trenujących, czy osób po urazach, dawki suplementacyjne mogą wynosić od 3 do 5 gramów dziennie. Zwłaszcza gdy unika się odzwierzęcych produktów spożywczych.

Źródła:

• Aguayo-Cerón KA, Sánchez-Muñoz F, Gutierrez-Rojas RA, Acevedo-Villavicencio LN, Flores-Zarate AV, Huang F, Giacoman-Martinez A, Villafaña S, Romero-Nava R. Glycine: The Smallest Anti-Inflammatory Micronutrient. Int J Mol Sci. 2023 Jul 8;24(14):11236. doi: 10.3390/ijms241411236. PMID: 37510995; PMCID: PMC10379184.
• Razak MA, Begum PS, Viswanath B, Rajagopal S. Multifarious Beneficial Effect of Nonessential Amino Acid, Glycine: A Review. Oxid Med Cell Longev. 2017;2017:1716701. doi: 10.1155/2017/1716701. Epub 2017 Mar 1. Erratum in: Oxid Med Cell Longev. 2022 Feb 23;2022:9857645. PMID: 28337245; PMCID: PMC5350494.
• Goh KK, Wu TH, Chen CH, Lu ML. Efficacy of N-methyl-D-aspartate receptor modulator augmentation in schizophrenia: A meta-analysis of randomised, placebo-controlled trials. J Psychopharmacol. 2021 Mar;35(3):236-252. doi: 10.1177/0269881120965937. Epub 2021 Jan 6. PMID: 33406959.