Izotonik czy energetyk? Sposób działania i różnice

Wybór odpowiedniego napoju dla osób aktywnych fizycznie często sprowadza się do decyzji między izotonikami a energetykami. Każdy z tych napojów ma swoje unikalne właściwości i korzyści, które mogą wspierać wydolność i regenerację organizmu w różny sposób. Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje na temat działania izotoników i energetyków oraz ich korzyści.

1. Izotoniki
2. Energetyki
3. Porównanie izotoników i energetyków
4. Który napój wybrać?
5. Podsumowanie

Izotoniki

Izotoniki to napoje, które mają podobne stężenie cząsteczek, jak płyny ustrojowe w ludzkim ciele. Dzięki temu są szybko wchłaniane przez organizm i pomagają w szybkim nawodnieniu oraz uzupełnieniu elektrolitów i węglowodanów. Izotoniki zawierają wodę, elektrolity (sód, potas, magnez) oraz węglowodany, które dostarczają energii.

Korzyści 

• Szybkie nawodnienie: Izotoniki są szybko wchłaniane przez organizm, co pomaga w szybkim nawodnieniu, szczególnie podczas intensywnego wysiłku fizycznego.
• Uzupełnienie elektrolitów: Izotoniki pomagają uzupełnić utracone podczas pocenia się elektrolity, co jest kluczowe dla utrzymania równowagi wodno-elektrolitowej.
• Dostarczenie energii: Węglowodany zawarte w izotonikach dostarczają szybko dostępnej energii, co może poprawić wydolność i opóźnić zmęczenie.
• Wsparcie regeneracji: Izotoniki pomagają w szybszej regeneracji po wysiłku fizycznym, redukując ryzyko odwodnienia i zmęczenia mięśni.

Zastosowanie

Izotoniki są szczególnie polecane dla sportowców i osób uprawiających intensywną aktywność fizyczną. Mogą być spożywane przed, w trakcie i po treningu, aby zapewnić optymalne nawodnienie i dostarczenie energii.

Energetyki

Energetyki to napoje, które zawierają składniki pobudzające, takie jak kofeina, tauryna, guarana, oraz węglowodany. Działają one głównie poprzez stymulację układu nerwowego, co prowadzi do zwiększenia poziomu energii, poprawy koncentracji i wytrzymałości.

Korzyści 

• Zwiększenie poziomu energii: Energetyki dostarczają natychmiastowego zastrzyku energii, co może być korzystne podczas krótkotrwałych, intensywnych wysiłków fizycznych lub umysłowych.
• Poprawa koncentracji: Kofeina i inne składniki energetyków mogą poprawić koncentrację, refleks i czas reakcji.
• Opóźnienie zmęczenia: Energetyki mogą pomóc w opóźnieniu uczucia zmęczenia, co jest korzystne podczas zadań wymagających skupienia.

Zastosowanie

Energetyki są często spożywane przed treningiem, podczas sesji wymagających intensywnego wysiłku umysłowego lub fizycznego, a także jako sposób na szybkie zwiększenie poziomu energii. Należy jednak spożywać je z umiarem ze względu na wysoką zawartość kofeiny i cukru.

Porównanie izotoników i energetyków

Izotoniki

• Główne działanie: Nawadnianie, uzupełnienie elektrolitów i dostarczenie energii.
• Korzyści: Szybkie nawodnienie, uzupełnienie elektrolitów, dostarczenie węglowodanów, wsparcie regeneracji.
• Zastosowanie: Przed, w trakcie i po treningu, szczególnie podczas długotrwałych wysiłków fizycznych.

Energetyki

• Główne działanie: Stymulacja układu nerwowego, zwiększenie poziomu energii.
• Korzyści: Natychmiastowy zastrzyk energii, poprawa koncentracji, opóźnienie zmęczenia.
• Zastosowanie: Przed treningiem, podczas intensywnego wysiłku umysłowego lub fizycznego.

Który napój wybrać?

Wybór między izotonikiem a energetykiem zależy od indywidualnych potrzeb i celów. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc w podjęciu decyzji:

• Jeśli głównym celem jest szybkie nawodnienie i uzupełnienie elektrolitów: Izotoniki są lepszym wyborem, szczególnie podczas długotrwałych wysiłków fizycznych.
• Jeśli potrzebujesz natychmiastowego zastrzyku energii i poprawy koncentracji: Energetyki mogą być bardziej odpowiednie, szczególnie przed krótkotrwałym, intensywnym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym.
• Jeśli priorytetem jest długotrwała wytrzymałość i regeneracja: Izotoniki mogą zapewnić bardziej zrównoważone wsparcie dla organizmu.

Podsumowanie

Zarówno izotoniki, jak i energetyki mają swoje unikalne właściwości i korzyści. Izotoniki są idealne do szybkiego nawodnienia i uzupełnienia elektrolitów, co jest kluczowe dla sportowców i osób uprawiających intensywną aktywność fizyczną. Energetyki natomiast oferują natychmiastowy zastrzyk energii i poprawę koncentracji, co może być korzystne podczas intensywnych wysiłków. Wybór odpowiedniego napoju powinien być oparty na indywidualnych potrzebach i celach.

Autor: Łukasz Domeracki - mgr inż. technologii żywności i żywienia człowieka

Źródła:

• Shirreffs, S. M., & Sawka, M. N. (2011). Fluid and electrolyte needs for training, competition, and recovery. Journal of Sports Sciences, 29(S1), S39-S46. www.doi.org/10.1080/02640414.2011.614269
• Campbell, B., Wilborn, C., La Bounty, P., Taylor, L., Nelson, M. T., Greenwood, M., ... & Kreider, R. B. (2013). International Society of Sports Nutrition position stand: energy drinks. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 10(1), 1-16. www.doi.org/10.1186/1550-2783-10-1
• Coso, J. D., Muñoz, G., & Muñoz-Guerra, J. (2011). Pre-exercise ingestion of energy drink improves cycling performance in the field. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 21(5), 362-369. www.doi.org/10.1123/ijsnem.21.5.362
• Maughan, R. J., & Leiper, J. B. (1995). Sodium intake and post-exercise rehydration in man. European Journal of Applied Physiology and Occupational Physiology, 71(4), 311-319. www.doi.org/10.1007/BF00240411