Jakie są objawy niedoboru wapnia w organizmie?

Wapń jest niezbędnym składnikiem pokarmowym – składnikiem mineralnym z grupy makroelementów. Niezbędne składniki pokarmowe to takie, które albo nie powstają w naszym organizmie, albo powstają, tyle że w ilościach niewystarczających do pokrycia podstawowego zapotrzebowania na nie, a tym samym muszą być dostarczane do organizmu wraz z codzienną dietą.

1. Ile wapnia potrzebujemy?
2. Gdzie znajdziemy wapń?
3. Jak narażamy się na niedobór wapnia?
4. Dlaczego optymalny poziom wapnia jest tak ważny?
5. Co się dzieje, kiedy brakuje wapnia?
6. Zagrożenie dla kości
7. Duży niedobór, wielki problem!
8. Jak nie dopuścić do niedoboru wapnia?

Ile wapnia potrzebujemy?

Dobowe zapotrzebowanie naszego organizmu na wapń jest zmienne i zależne przede wszystkim od wieku. Dorosły człowiek powinien więc spożywać przynajmniej 1000 mg wapnia dziennie. Ale już osobnik w starszym wieku – 1500 mg. Tyle samo kobiety ciężarne i karmiące piersią. Natomiast w przypadku intensywnie wzrastającej młodzieży zapotrzebowanie na wapń zostało ustalone na 1200 mg dziennie.

Gdzie znajdziemy wapń?

Głównym źródłem wapnia w naszej codziennej diecie jest mleko i jego przetwory. Na pierwszy plan wysuwają się tutaj rozmaite sery, które w 100-gramowej porcji produktu zawierają od 500 do 1200 mg tego pierwiastka. Bez trudu pokrywamy więc nasze dobowe zapotrzebowanie na wapń, włączając do codziennej diety, w zależności od gatunku, 100-200 g sera.

Jak narażamy się na niedobór wapnia?

Na niedobór wapnia narażamy się wtedy, kiedy – z uwagi na nietolerancję pokarmową, preferencje smakowe lub uprzedzenia dietetyczne – powstrzymujemy się od spożywania mleka i jego przetworów.

Drugim problemem jest nadmierne spożycie pokarmów roślinnych, obfitujących w szczawiany i fityniany, które hamują przyswajanie wapnia z przewodu pokarmowego. Chociaż więc wiele pokarmów roślinnych, takich jak nasiona roślin oleistych, orzechy, nasiona roślin strączkowych i warzywa liściaste, to bardzo obfite źródła wapnia (100-1500 mg/100 g), nie da się na drodze ich spożycia, jak dowodzą badania, pokryć optymalnego zapotrzebowania naszego organizmu na ten niezbędny składnik pokarmowy.

Dlaczego optymalny poziom wapnia jest tak ważny?

Wapń jest przede wszystkim materiałem budulcowym, nieodzownym przy formowaniu się struktur kości szkieletu i zębów oraz naczyń krwionośnych, włosów i paznokci.

Wapń odpowiada też za zdolności skurczowe włókien mięśniowych mięśni szkieletowych i mięśnia sercowego oraz mięśni gładkich, m.in. naczyń krwionośnych i przewodu pokarmowego, a także za przewodnictwo bodźców nerwowych i hormonalnych. Bierze również udział w pracy niektórych enzymów, regulując tym samym wiele wewnątrzkomórkowych procesów metabolicznych. Wpływa na przebieg procesów związanych z przepuszczalnością błon biologicznych, krzepliwością krwi, ciśnieniem tętniczym oraz kontrolą stanu zapalnego.

Od wapnia uzależnione są w dużej mierze zdolności regeneracyjne i odpornościowe naszego organizmu, gdyż pierwiastek ten wspomaga produkcję przeciwciał i aktywność komórek odpornościowych. Wapń odgrywa ważną rolę w ochronie naszego organizmu przed licznymi problemami zdrowotnymi, m.in. nadciśnieniem, cukrzycą, otyłością oraz niektórymi typami nowotworów.

Co się dzieje, kiedy brakuje wapnia?

Objawy niedoboru wapnia 

Zagrożenie dla kości

Najlepiej opisaną w literaturze tematu i najbardziej charakterystyczną konsekwencją przedłużającego się niedoboru wapnia jest jednak pogorszenie się stanu kośćca, objawiające się problemami z uzębieniem oraz wzmożoną łamliwością kości, związanymi z rozwojem chorób kostnych – osteoporozy i osteomalacji.

Duży niedobór, wielki problem!

Znaczny niedobór wapnia może być znacznie bardziej niebezpieczny, gdyż może doprowadzić do:

• bólu brzucha
• skurczu powiek
• skurczu oskrzeli
• skurczu tętnic wieńcowych
• napadu migrenowego
• napadu tężyczkowego ze skurczem mięśni krtani

Jak nie dopuścić do niedoboru wapnia?

W warunkach zachodniej kultury kulinarnej, jak uważają specjaliści, najprostszym sposobem pokrycia dobowego zapotrzebowania na wapń jest po prostu codzienne spożywanie mleka i jego przetworów.

Natomiast osoby stosujące diety wolne od produktów zwierzęcych lub unikające produktów mlecznych ze względów zdrowotnych, albo powinny korzystać zdaniem specjalistów z żywności wegańskiej wzbogaconej w wapń, albo uzupełniać swoją codzienną dietę wysoko przyswajalnymi suplementami tego pierwiastka.

Sławomir Ambroziak

Źródła:

• https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10408398.2022.2084027
• https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/calcium/
• https://www.mdpi.com/2072-6643/13/2/685