Ksylitol - co to jest? Właściwości, zalety

Ksylitol składa się z małej cząsteczki cukru oraz małej cząsteczki alkoholu, co czyni go z chemicznego punktu widzenia alkoholem cukrowym. Struktura tych cząsteczek pozwala pobudzić słodkie receptory smakowe, które znajdują się na języku.

W smaku oraz w wyglądzie właściwie niczym nie różni się od tradycyjnego, znanego nam od lat białego cukru. Warto nadmienić, iż występuje on w niewielkich ilościach w niektórych warzywach oraz owocach, co czyni go całkowicie naturalnym. Za pośrednictwem różnych przemian metabolicznych człowiek również produkuje go w małych ilościach.

1. Jakie właściwości ma cukier brzozowy?
2. Ksylitol w kuchni
3. Brownie z ksylitolem
4. Ile ksylitolu dziennie?
5. Podsumowanie

Pochodzi z Finlandii, został odkryty w XIX wieku i szybko doceniono jego słodki smak oraz dobroczynny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie. Ksylitol można pozyskiwać z brzozy, stąd też jego nazwa „cukier brzozowy”, ale także często pozyskuje się go w przemysłowym procesie, który przekształca włókna roślinne o nazwie “xylan” na ksylitol.

Nazwa cukier brzozowy jest nagminnie wykorzystywana przez producentów, co wprowadzać może konsumenta w wielki błąd, ponieważ jedynie w Finlandii nadal pozyskuje się ksylitol właśnie z tego drzewa. Na większą skalę producenci pozyskują go z kukurydzy, co cały proces czyni bardziej opłacalnym, a cena ksylitolu jest zdecydowanie niższa. Natomiast nie ma on nic wspólnego z fińskim, brzozowym ksylitolem.

Jakie właściwości ma cukier brzozowy?

Alkohole cukrowe należą do grupy polioli, węglowodanów, które mają znacznie wolniejszy czas wchłaniania przez nasz układ pokarmowy, a ich metabolizm odbywa się z małym udziałem insuliny (albo też bez jej udziału).

Dlatego też ksylitol nie podnosi gwałtownie stężenia glukozy we krwi i zaleca się go, jako alternatywę dla zwykłego cukru osobom, których tolerancja glukozy jest zaburzona oraz osobom dotkniętych insulinoopornością czy cukrzycą, jak również będącym na diecie, gdyż posiada dwukrotnie mniej kalorii niż tradycyjny cukier. Ponadto jest bezpieczny dla dzieci, podawać należy go najlepiej powyżej 3 roku życia.

Wprowadzenie ksylitolu do swojej diety powinno być stopniowe. Zacząć należy nawet od pół łyżeczki na dzień, aby nasz organizm miał czas przyzwyczaić się do nowej substancji. Spożywanie ksylitolu może zwiększyć przyswajalności wapnia, co może zapobiegać chorobom układu kostnego, ale także poprawiać gęstość kośćca. Tezy te potwierdziły liczne badania fińskich lekarzy, choć przeprowadzone były jedynie na zwierzętach.

Niemniej jednak mam nadzieję, że doczekamy się szczegółowych badań, które zostaną przeprowadzone na ludziach. Ksylitol wykazuje również dobroczynny wpływ na nasze uzębienie, zapobiegając chorobom przyzębia oraz dziąseł, pomaga w walce z próchnicą. Z racji jego zasadowego odczynu, dzięki któremu nasza gospodarka kwasowo-zasadowa jest ustabilizowana, poleca się go osobom, u których rozwinęły się drożdżaki, między innymi candida.

Ksylitol w kuchni

Ksylitol można wykorzystać do wszystkich słodkich wypieków i przetworów. Nie zmienia on smaku, jak inne słodziki, dlatego też możemy go użyć do pieczenia ciasta, muffinek czy babeczek. Będzie bardzo dobrym zamiennikiem cukru dla domowych dżemów czy kompotów. Można nim słodzić kawę, herbatę. Z jego udziałem przygotować można także galaretki, kisiel czy budyń.

Możemy wykorzystać go jako dodatek do słodkiego farszu do naleśników czy pierogów. Z owoców oraz ksylitolu przygotować można pyszne, domowe lody. Właściwie nie ma słodkiej potrawy, do której nie można by było go użyć. Z powodzeniem możemy go wykorzystywać na co dzień w naszej kuchni, zmieniając swoje nawyki żywieniowe.

100 g ksylitolu dostarcza nam 240 kcal, w tym:

• 100 g węglowodanów
• 0 g białka    
• 0 g tłuszczu
• 1,5 g błonnika

Brownie z ksylitolem

Składniki:

• 1 tabliczka gorzkiej czekolady 90%    
• 1 tabliczka gorzkiej czekolady 70%
• 100 g mąki gryczanej
• 6 jaj    
• 250 g ksylitolu
• 25 g mąki ziemniaczanej    
• 150 g masła 82%tł.    
• 50 g oleju kokosowego    
• 10 g kakao    
• 50 g pokruszonych orzechów włoskich    
• ziarenka z 1/2 laski wanilii
• szczypta soli

Przygotowanie:

Czekoladę, masło i olej kokosowy rozpuszczamy w kąpieli wodnej i studzimy. Jajka ubijamy mikserem, dodajemy powoli ksylitoli i ponownie ubijamy. Następnie dodajemy obie mąki, kakao, szczyptę soli i dokładnie mieszamy do połączenia się składników. Na koniec do masy dodajemy ostudzone masło i czekoladę, pokruszone orzechy włoskie i ziarenka wanilii. Ponownie mieszamy, a następnie wylewamy ciasto do formy silikonowej, jeśli mamy zwykłą, należy ją wyłożyć papierem do pieczenia. Formę wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 200 stopni Celsjusza i pieczemy około 20-25 minut. Gotowe ciasto odstawiamy do ostygnięcia i kroimy.

Ile ksylitolu dziennie?

Składnik ten jest dobrze tolerowany, ale warto podkreślić, iż wprowadzanie go stopniowo do naszej diety, to najlepsze wyjście. Inaczej mogą wystąpić problemy trawienne, takie jak bóle brzucha, nudności czy wymioty, a także biegunka i wzdęcia. Szczególną ostrożność do ksylitolu powinny zachować osoby, które cierpią na zespół jelita drażliwego. Spożycie ksylitolu może zaburzyć pracę układu pokarmowego, a skutki mogłyby być kłopotliwe i bolesne. Zaleca się stopniowo dodawać go do diety, począwszy od pół łyżeczki.

Maksymalna ilość, jaką powinno się przyjąć, to około 15 g. Przyjmuje się, że nie należy przekraczać 40 g dziennie, gdyż taka ilość spowodować może silne rozwolnienie oraz prowadzić nawet do odwodnienia.

Ważna informacja dla ludzi posiadających pupile - u ludzi ksylitol wchłaniany jest wolno, bez wielkiego wpływu na produkcję insuliny, natomiast u psów proces ten jest odwrotny. Po spożyciu nawet małej ilości ksylitolu rozpoczyna się produkcja sporej ilości insuliny, a to kończyć się może nawet śmiercią zwierzęcia. Nawet w małych dawkach może być bardzo toksyczny dla zwierząt.

Podsumowanie

Ksylitol jest najpopularniejszym zamiennikiem tradycyjnego, białego cukru. Z jego dobrodziejstwa korzysta coraz więcej osób. Ma bardzo pozytywny wpływ na nasze zdrowie, a ponadto jest dużo mniej kaloryczny. Jego wykorzystanie w kuchni podczas diety bywa zbawienne. Zawsze, gdy przyjdzie nas ochota na słodką herbatę, miejmy go pod ręką.