Ksylitol czy erytrytol? Czym warto zastąpić cukier?

Substancje słodzące i zamienniki cukru mogą być przydatnym narzędziem w bilansowaniu diety, zwłaszcza gdy celem jest kontrola ilości spożywanego cukru i węglowodanów ogółem. Dużym udogodnieniem w tym przypadku jest szeroki wybór produktów, które zapewniają słodki smak oraz nieistotną wartość kaloryczną.

1. Właściwości ksylitolu
2. Właściwości erytrytolu
3. Korzyści z zastąpienia cukru poliolami
4. Wybór pomiędzy ksylitolem, a erytrytolem

Powszechnie dostępne są produkty zarówno syntetyczne, jak i pochodzenia naturalnego. Do najpopularniejszych substancji z tej drugiej grupy zalicza się m.in. ksylitol oraz erytrytol.

Właściwości ksylitolu

Ksylitol jest jednym z alkoholi wielowodorotlenowych (polioli), czyli enzymatycznie przetworzonych węglowodanów, z których organizm nie jest w stanie pozyskać tylu kalorii co z cukru. Występuje naturalnie w wielu roślinach, jednak głównie znany jest z obecności w drzewach: brzozie i buku. W sklepach dostępny jest pod postacią białego, krystalicznego i niemal bezzapachowego proszku. Jego słodycz jest zbliżona do tej, którą daje cukier stołowy i dobrze rozpuszcza się w wodzie.

Ponadto cechuje się wysoką stabilnością mikrobiologiczną i w odpowiednich warunkach może być długo przechowywany. Ksylitol poza tym, że jest substancją słodzącą, zaliczany jest również do humektantów, czyli związków wiążących wodę i pomagających utrzymywać wilgotność, co zastosowanie ma zarówno w kulinariach, jak i kosmetyce.

Właściwości erytrytolu

Erytrytol jest obok ksylitolu i innych związków o podobnych właściwościach „reprezentantem” polioli. Ma nieco mniej złożoną strukturę chemiczną od ksylitolu i występuje głównie w glonach, grzybach i porostach. Zakupić go można w formie krystalicznego proszku bez wyraźnego koloru i zapachu.

Wykazuje dobrą rozpuszczalność w wodzie, jednak jest nieco mniej słodki od cukru stołowego. Podobnie jak ksylitol jest humektantem, który bezpiecznie może dodawany być do produktów spożywczych, czy kosmetyków.

Korzyści z zastąpienia cukru poliolami

Obniżenie kaloryczności diety

Włączając do diety w miejsce cukru stołowego substancje słodzące z grupy polioli, liczyć można na wiele korzyści zdrowotnych. Uniknąć w ten sposób można nadmiaru kalorii wynikających z podaży węglowodanów. Ponadto substancje takie jak ksylitol, czy erytrytol ułatwić mogą kontrolę poziomu cukru we krwi.

Przeciwdziałają bakteriom i próchnicy

Substancje słodzące, poza tym, że ograniczają kaloryczność diety, wykorzystywane są również do utrzymania i / lub poprawy higieny jamy ustnej. Jako że hamują wzrost bakterii, które normalnie żywiłyby się cukrem, przeciwdziałają wystąpieniu m.in. próchnicy.

Wybór pomiędzy ksylitolem, a erytrytolem

Zarówno ksylitol, jak i erytrytol z powodzeniem mogą zastąpić cukier w diecie osób zdrowych, ale także zmagających się z otyłością czy cukrzycą lub próchnicą. Substancję słodzącą należy wybrać na podstawie własnych potrzeb, preferencji oraz indywidualnej tolerancji z punktu widzenia pracy przewodu pokarmowego. 

Ksylitol w odróżnieniu od erytrytolu zawiera pewien ładunek energetyczny. Erytrytol możemy uznać za pozbawiony kalorii. Duża część osób kieruje się w wyborze smakiem, gdyż każdy z omawianych produktów smakuje nieco inaczej.

Autor: Jakub Wiącek – magister neurobiologii i licencjonowany dietetyk