Morwa biała - działanie, właściwości i zastosowanie

Morwa biała to gatunek drzewa liściastego z rodziny Moraceae i rodzaju Morus. Chiny są jednym z pierwszych krajów, które uprawiały morwę białą i hodowały jedwabniki. Jedwabniki to gąsienice ćmy jedwabnika morwowego, które przędą jedwabne kokony, z których pozyskuje się jedwab. Uprawa morwy białej i hodowla jedwabników mają w Chinach tysiącletnią tradycję, co świadczy o głębokim zakorzenieniu tej rośliny w chińskiej kulturze i historii.

1. Historia zastosowania morwy
2. Ogólna charakterystyka morwy
3. Właściwości morwy
4. Działanie przeciwdrobnoustrojowe
5. Działanie odchudzające
6. Kontrola masy ciała i zdrowie
7. Działanie przeciwzapalne
8. Zastosowania owoców morwy

Historia zastosowania morwy

Wiele klasycznych dzieł medycznych wspomina o morwie białej. Do najważniejszych z nich należą "Shennong Ben Cao Jing", "Tang Ben Cao" i "Ben Cao Gang Mu". "Shennong Ben Cao Jing", znane również jako "Kanon medycyny Shennonga", jest jednym z najstarszych chińskich traktatów o ziołolecznictwie, datowanym na około II wiek n.e. "Tang Ben Cao" to kompendium farmakopei chińskiej z okresu dynastii Tang (VII wiek n.e.), które zawiera opisy licznych roślin leczniczych, w tym morwy białej.

"Ben Cao Gang Mu", znane jako "Kompendium Materia Medica", to monumentalne dzieło stworzone przez Li Shizhena w XVI wieku, które jest jednym z najważniejszych tekstów w historii chińskiej medycyny. Opisuje ono właściwości lecznicze wielu roślin, w tym morwy białej oraz ich zastosowanie w terapii różnych schorzeń.

Ogólna charakterystyka morwy

Właściwości morwy

Morwa biała jest interesującym gatunkiem drzewa liściastego, zarówno pod względem wyglądu, jak i sposobu wzrostu. Jej liście są błyszczące i ciemnozielone, co nadaje drzewu atrakcyjny wygląd. Kwiaty morwy są drobne i niepozorne, zebrane w niewielkie kwiatostany, ale to owoce przyciągają największą uwagę. Owoce morwy białej przypominają maliny lub jeżyny, zmieniając kolor od zielonego przez białawy do czerwonego i fioletowego, w zależności od dojrzałości.

Drzewo to charakteryzuje się szybkim wzrostem i może osiągać wysokość do 20 metrów, choć zazwyczaj jest niższe. Wyróżnia je ekstremalnie wysoka prędkość wydzielania pyłku podczas prób rozmnażania się (ponad 200 m/s). Dotychczas zidentyfikowano 198 substancji aktywnych w morwie, w tym fenole, alkaloidy, kumaryny, węglowodany, terpenoidy, kwasy organiczne, antocyjany i inne. Spośród tych składników, 140 to fenole, co sugeruje ich kluczową rolę w tej roślinie. Badania nad morwą białą nadal trwają.

Działanie przeciwdrobnoustrojowe

Hamowania niektórych groźnych patogenów

Jedną z ważnych właściwości morwy białej jest jej zdolność do hamowania niektórych groźnych patogenów. W publikacji z 2024 roku opisano, że zawarte w niej flawonoidy należą do najskuteczniejszych, spośród 85 innych flawonoidów, jeśli chodzi o przeciwdziałanie gronkowcowi złocistemu (Staphylococcus aureus).

Skuteczna w zwalczaniu szczepów antybiotykoopornych

Co ważne, aktywność przeciwdrobnoustrojowa substancji aktywnej pochodzącej z morwy była skuteczna w zwalczaniu szczepów antybiotykoopornych.  Bakteria ta może wywołać nie tylko biegunki i wymioty, ale nawet śmierć. Należy do bakterii łatwo przenoszących się wśród pacjentów szpitalnych.

Rola w poprawie zdrowia jelit

Publikacja ta jest kolejnym potwierdzeniem wcześniejszych obserwacji. Przed kilkoma laty wykazano, że dzięki swoim właściwościom przeciwdrobnoustrojowym morwa biała może odgrywać istotną rolę w poprawie zdrowia jelit. Badania wykazały, że liście morwy białej zawierają rutynę i izokwercytrynę, które stanowią substancje prebiotyczne, czyli odżywiające korzystne dla zdrowia bakterie jelitowe.

Inne badania

Związki te mogą hamować nie tylko gronkowca złocistego, ale również Escherichia coli i Enterococcus faecalis, a dodatkowo wspierać kolonizację probiotyków, w tym Lactobacillus rhamnosus i Pediococcus pentosaceus. W tym samym projekcie badawczym zaobserwowano, że substancje z morwy mogą hamować stany zapalne w komórkach nabłonkowych jelita. W badaniu wykorzystano ekstrakt o wydłużonym uwalnianiu substancji aktywnych.

Działanie odchudzające

Badania przeprowadzone przez krajowych i zagranicznych naukowców sugerują, że fitochemikalia zawarte w liściach morwy mogą wpływać na mechanizmy molekularne związane z otyłością i chorobami metabolicznymi. Choć obecne dane wskazują na potencjalne korzyści morwy białej przy nadmiarze cholesterolu i glukozy w krwiobiegu, potrzebne są dalsze badania, aby w pełni zrozumieć i potwierdzić jej skuteczność i bezpieczeństwo morwy białej przy odchudzaniu.

Kontrola masy ciała i zdrowie

Wstępne badania wykazały, że morwa może hamować różnicowanie komórek tłuszczowych i stymulować metabolizm tłuszczów, co może być istotne nie tylko w kontrolowaniu masy ciała, ale również zdrowia sercowo-naczyniowego. Co więcej, niektóre związki aktywne omawianego drzewa są potencjalnymi inhibitorami (wyłącznikami) enzymu alfa-glukozydazy. Enzym ten spowalnia wchłanianie węglowodanów z przewodu pokarmowego, co pozwala ustabilizować poziom glukozy we krwi, potencjalnie przeciwdziałać cukrzycy.

Działanie przeciwzapalne

Morwa ze względu na swoje bogactwo substancji bioaktywnych badana była również w różnych modelach badawczych stanu zapalnego. Eksperymenty laboratoryjne wykazały, że związki, takie jak morusyna, czy izokwercytyna, mogą hamować działanie czynników w organizmie, które potęgują odpowiedź zapalną organizmu. Przykładem zaburzenia stanu zdrowia, podczas którego morwa biała mogłaby działać przeciwzapalnie, jest choroba zwyrodnieniowa stawów. W schorzeniu tym podniesieniu ulegają markery stanu zapalnego, takie jak interleukina 6.

Zastosowania owoców morwy

Owoce morwy białej są więc wszechstronnym produktem, który może być wykorzystywany w różnych dziedzinach, od kuchni po medycynę i kosmetykę. Świeże owoce morwy są soczyste i słodkie, doskonale nadają się do bezpośredniego spożycia jako zdrowa przekąska. Można je również dodawać do sałatek, jogurtów, smoothie oraz deserów, wzbogacając ich smak i wartość odżywczą.

Owoce morwy są także idealnym składnikiem do przetworów, takich jak dżemy, soki, syropy, a nawet wina, co pozwala na ich dłuższe przechowywanie i cieszenie się ich smakiem przez cały rok. Suszone owoce morwy mogą być zdrową alternatywą dla słodyczy, dodawane do musli, ciastek czy batonów energetycznych. Każdy, kto szuka stałej i wysokiej dawki morwy, z reguły sięgnie po suplementy diety.

Źródła:

• Xu, S., Kang, A., Tian, Y., Li, X., Qin, S., Yang, R., & Guo, Y. (2024). Plant Flavonoids with Antimicrobial Activity against Methicillin-Resistant Staphylococcus aureus (MRSA). ACS infectious diseases, 10.1021/acsinfecdis.4c00292. Advance online publication. https://doi.org/10.1021/acsinfecdis.4c00292
• Kim, H. B., Go, E. J., & Baek, J. S. (2023). Effect of hot-melt extruded Morus alba leaves on intestinal microflora and epithelial cells. Heliyon, 10(1), e23954. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2023.e23954
• Li, R., Wang, J., Liu, J., Li, M., Lu, J., Zhou, J., Zhang, M., Ferri, N., & Chen, H. (2024). Mulberry leaf and its effects against obesity: A systematic review of phytochemistry, molecular mechanisms and applications. Phytomedicine : international journal of phytotherapy and phytopharmacology, 128, 155528. https://doi.org/10.1016/j.phymed.2024.155528
• Wang, Y., Ai, Q., Gu, M., Guan, H., Yang, W., Zhang, M., Mao, J., Lin, Z., Liu, Q., & Liu, J. (2024). Comprehensive overview of different medicinal parts from Morus alba L.: chemical compositions and pharmacological activities. Frontiers in pharmacology, 15, 1364948. https://doi.org/10.3389/fphar.2024.1364948
• Dao, T. N. P., Onikanni, S. A., Fadaka, A. O., Sibuyi, N. R. S., Le, M. H., & Chang, H. H. (2024). Phytotherapeutic potential of compounds identified from fractionated extracts of Morus alba L., as an inhibitor of interleukin-6 in the treatment of rheumatoid arthritis: computational approach. Journal of biomolecular structure & dynamics, 1–14. Advance online publication. https://doi.org/10.1080/07391102.2024.2330713
• Li, W., Hao, S., Li, H., An, Q., Yang, L., Guo, B., Xue, Z., Liu, Y., Guo, L., Zheng, Y., & Zhang, D. (2023). Exploring Antioxidant and α-Glucosidase Inhibitory Activities in Mulberry Leaves (Morus alba L.) across Growth Stages: A Comprehensive Metabolomic Analysis with Chemometrics. Molecules (Basel, Switzerland), 29(1), 171. https://doi.org/10.3390/molecules29010171