Orotan kreatyny - właściwości i działanie

Pod względem legalnych i powszechnie dostępnych oraz bezpiecznych wspomagaczy fizycznej wydolności kreatyna bez wątpienia jest w topie. Najdłużej badaną i najbardziej popularną formą chemiczną kreatyny jest monohydrat, jednak wciąż poszukuje się form, które mogłyby działać jeszcze lepiej. Poprzez lepsze działanie rozumie się tutaj stopień przyswajalności do tkanek docelowych, najczęściej mięśni, ale również mózgu. Stosunkowo nową formą kreatyny, która wymaga jeszcze dokładniejszego przebadania porównawczego do innych form kreatyny, jeśli chodzi o efektywność, jest orotan.

1. Funkcje kreatyny w organizmie
2. Właściwości orotanu kreatyny
3. Dawkowanie orotanu kreatyny
4. Działanie orotanu kreatyny

Funkcje kreatyny w organizmie

Kreatyna to związek współtworzący fosfokreatynę w organizmie. Jej rozkład prowadzi do uwolnienia energii pod postacią adenozynotrifosforanu (ATP), która niezbędna jest m.in. do generacji skurczu mięśni. Kreatyna to pochodna aminokwasowa, która powstaje w wątrobie z aminokwasów metioniny, glicyny i argininy. Największe jej ilości znajdują się w mięśniach i tam pełni ona swoje najbardziej charakterystyczne funkcje.

Tak zwany kreatynowy system energetyczny odpowiedzialny jest za pierwsze od kilkunastu do kilkudziesięciu sekund wysiłku, po czym organizm zaczyna korzystać z zapasów węglowodanowych. Kreatyna wpływa zarówno na poziom masy mięśniowej w organizmie, jak i na siłę, moc oraz wytrzymałość. U osób młodych pomaga rozwijać szczytową wydolność, natomiast u starszych zabezpiecza przed osłabieniem.

Działanie kreatyny pożądane jest przez sportowców dyscyplin siłowych, sportów walki, sportów zespołowych, a także maratończyków czy triatlonistów i każdej innej dyscypliny. Co więcej, dobrze wpłynąć może na jakość pracy oraz samopoczucie osób pracujących fizycznie. Poza mięśniami duże zasoby kreatyny, a także aktywność specyficznych enzymów odpowiedzialnych za syntezę i rozkład fosfokreatyny, obserwuje się w układzie nerwowym. Niedobory tego związku mogą być jednym z podłoży m.in. zaburzeń depresyjnych czy gorszego przebiegu zaburzeń nerwowo-mięśniowych, takich jak choroba Huntingtona, czy Parkinsona.

Właściwości orotanu kreatyny

Orotan kreatyny ma stosunkowo wysoką masę cząsteczkową w porównaniu do innych form chemicznych omawianego związku, jednak dobrze się rozpuszcza w płynach i prawdopodobnie równie efektywnie przyswaja, jak cytrynian, czy chelat magnezowy. Kwas orotowy, z którym w orotanie kreatyna jest połączona, niegdyś uznawany był za jedną z witamin z grupy B (B13).

SPRAWDŹ: ALLNUTRITION CRE7 to zaawansowany blend siedmiu form kreatyny - zawiera orotan kreatyny

Związek ten wytwarzany jest jednak w komórkach organizmu, a jego spożywczymi źródłami są głównie produkty mleczne. Uczestniczy w specyficznych przemianach metabolicznych zachodzących w wątrobie. Powszechnie wykorzystywany jest w produkcji suplementów diety, głównie do zwiększania przyswajalności składników mineralnych, takich jak cynk czy magnez, ale również lit.

Dawkowanie orotanu kreatyny

Wątrobowa produkcja kreatyny z innych aminokwasów z diety przy urozmaiconych jadłospisach wynosi około 1 g dziennie. Kolejny 1 g dostarczyć można, spożywając jedną, solidną porcję mięsa lub ryby. Jeśli chodzi o suplementację, to za niskie uważa się dawki kreatyny w granicach 3 g dziennie lub 0,07 g na każdy kilogram masy ciała (kg m.c.) i polecane są one przy urozmaiconej diecie oraz niskiej lub średniej intensywności i / lub częstotliwości treningów. Dawki większe, czyli 5 – 6 g lub 0,1 g / kg m.c., stosuje się przy diecie ubogiej w mięsa oraz ryby i przy większym obciążeniu aktywnością fizyczną.

Wzbogacając dietę produktami z kwasem orotowym warto zwracać uwagę, aby nie przekraczać około 1,2 g tego związku dziennie, co oznacza stosowanie do 3 – 4 g orotanu kreatyny dziennie. Jest to jedną z przyczyn, dla których kreatyna pod postacią orotanu najczęściej dostępna jest w formie złożonych preparatów kreatynowych oraz wieloskładnikowych produktów przedtreningowych.

Również, dlatego w przypadku orotanu kreatyny nie stosuje się strategii tak zwanego ładowania kreatyną, które polega na spożywaniu dawek do 20 g dziennie przez kilka dni, tak aby w maksymalnym stopniu wysycić tkanki o największym zapotrzebowaniu. Wystarczy od początku do końca cyklu 2 – 3 miesięcznego sięgać regularnie po dawki do 4 – 5 g dziennie.

W kompleksach z reguły orotan występuje w podobnych proporcjach do monohydratu, cytrynianu, jabłczanu, estru etylowego, czy chelatu magnezowego. Pojawia się on również obok kofeiny, czy cytruliny i argininy oraz beta-alaniny w przedtreningówkach, jednak kreatynę najczęściej stosuje się po treningach, np. razem z odżywką białkową. Jednym z wyjątków są dłuższe jednostki treningowe, podczas których kreatynę warto połączyć z odżywką węglowodanową i włączyć już w trakcie ćwiczeń.

Działanie orotanu kreatyny

Kreatyna niezależnie od formy chemicznej, w której jest spożywana, bierze udział w podnoszeniu poziomu zasobów kreatyny w organizmie oraz większej dostępności energii dla wielu tkanek. Działanie fizjologiczne, którego finalnym efektem jest poczucie mniejszego zmęczenia oraz zwiększenia wydolności nazywane jest ergogenicznym.

Źródła:

• Andres S, Ziegenhagen R, Trefflich I, Pevny S, Schultrich K, Braun H, Schänzer W, Hirsch-Ernst KI, Schäfer B, Lampen A. Creatine and creatine forms intended for sports nutrition. Mol Nutr Food Res. 2017 Jun;61(6). doi: 10.1002/mnfr.201600772. Epub 2017 Mar 30. PMID: 28019093.
• PubChem [Internet]. Bethesda (MD): National Library of Medicine (US), National Center for Biotechnology Information; 2004-. PubChem Compound Summary for CID 12135009, Creatine orotate; [cited 2023 Jan. 2].