Różeniec górski (Rhodiola Rosea) – właściwości i działanie

Wszechobecny stres, ciągła pogoń za obowiązkami i w związku z tym kiepska jakość stylu życia to główne czynniki, które także przyczyniają się do powstawania problemów metabolicznych, które dalej mogą prowadzić do poważniejszych schorzeń, wymagających często leczenia farmakologicznego lub chirurgicznego. Stąd też ogromnie istotna jest profilaktyka zdrowotna, w którą warto inwestować na samym początku, aby uchronić siebie i najbliższych przed stanami zapalnymi.

1. Co to jest Różeniec górski (Rhodiola rosea)? 
2. Na co wpływa i jak działa Różeniec górski? 
3. Różeniec górski – dawkowanie 
4. Z czym łączyć Różeniec górski? 
5. Różeniec górski – skutki uboczne 

Na pomoc przychodzą adaptogeny, czyli grupa roślin, których składniki aktywne silnie przyczyniają się do redukcji natężenia bodźców stresowych, dzięki czemu organizm jest w stanie sprawniej funkcjonować i cieszyć się zdrowiem. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych przedstawicieli adaptogenów jest Różeniec górski inaczej nazywany Rhodiola rosea.

Co to jest Różeniec górski (Rhodiola rosea)? 

Różeniec górski to roślina z grupy adaptogenów, która naturalnie występuje głównie na terenach Skandynawii oraz Syberii. Samą roślinę wyróżnia mocno jej budowa korzenia, który charakteryzuje się silnymi i rozległymi kłączami. Zawierają one większość substancji aktywnych odpowiedzialnych za rozpoznawalne działanie Różeńca. To właśnie z korzenia Rhodioli pozyskiwane są ekstrakty, które odpowiadają za jego właściwości lecznicze.

Jak już wspomniano, Rhodiola należy do grupy adaptogenów, czyli roślin, których składniki aktywne odpowiadają za przystosowanie organizmu ludzkiego do otaczających go czynników środowiskowych. Główną rolą adaptogenów jako suplementów jest adaptacja organizmu człowieka do otaczającego stresu, w wyniku czego jesteśmy lepiej przygotowani do codziennej rutyny związanej z pracą i obowiązkami rodzinnymi.

Różeniec górski to roślina o bogatym składzie substancji aktywnych, które wywierają korzystny wpływ na organizm człowieka. Wśród nich na uwagę zasługują salidrozydy, rozawiny, kasy fenolowe i fitosterole. Dzięki obecności tych składników organizm ludzki może doświadczyć szeregu korzystnych dla zdrowia właściwości.

Rhodiola może być przydatnym narzędziem do wsparcia zdrowia wśród osób dbających o zdrowy styl życia i jakość regeneracji. O regulację poziomu natężenia bodźców stresowych na pewno powinni zadbać ci, którzy regularnie pracują przy komputerze, sportowcy oraz osoby o niskiej tolerancji na stres.

Na co wpływa i jak działa Różeniec górski? 

Rhodiola rosea dzięki zawartości składników aktywnych biologicznie wywiera wiele korzyści dla organizmu ludzkiego. Warto więc przyjrzeć się najważniejszym efektom działania Różeńca górskiego.

Różeniec górski a depresja 

Depresja to jedna z najpoważniejszych chorób, która odnotowywana jest coraz częściej wśród populacji światowej. Wedle statystyk określa się, że w Polsce odsetek zdiagnozowanych przypadków depresji wynosi ledwie kilka procent. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że średnia dostępność specjalistów w zakresie psychiatrii wynosi około 9 specjalistów na 100 000 mieszkańców. Jest to bardzo kiepski wynik!

Sama także chęć ruszenia po pomoc do takiego specjalisty jest wśród populacji polskiej różnie odbierana, stąd też w Polsce nie odnotowuje się oficjalnie takiej ilości chorych na depresję jak w innych krajach. Warto więc chociaż postarać się zminimalizować odczuwalne skutki pogorszenia jakości funkcjonowania poprzez na przykład suplementację Rhodiolą.

Wykazano, że stosowanie Różeńca przyczynia się w perspektywie czasu do zminimalizowania odczuć związanych z objawami depresji. Ponadto Różeniec wpływa na zwiększenie stopnia zadowolenia z aktualnego samopoczucia względem otoczenia. Jest to bardzo ciekawa właściwość, prawdopodobnie związana z działaniem hipokampu, odpowiedzialnego za sterowanie emocjami i uczuciami poprzez układ nerwowy.

Warto jednak mieć na uwadze to, że Rhodiola może służyć jako codzienne wsparcie osób z objawami depresji, ale z lekkim jej stopniem. Bardziej poważne stany depresyjne wymagają stosowania odpowiednich środków farmakologicznych. W sytuacji lekkich przypadków depresyjnych Rhodiola może okazać się nieocenionym i naturalnym wsparciem dla osób nie tylko z objawami lekkich depresji, ale również tych, wśród których częste jest tłumienie w sobie negatywnych emocji.

Różeniec górski a wpływ na odporność

Odporność to jeden z najważniejszych elementów naszego zdrowia, o jaki warto walczyć. Odporność w dużej mierze odzwierciedla stan zdrowotny przewodu pokarmowego. Dzieje się tak dlatego, że w przewodzie pokarmowym, a głównie w jelitach, znajduje się centrum naszej odporności, czyli połączenie tkanki limfatycznej z jelitami.

Chodzi o tzw. układ GALT. To on w bardzo dużym udziale odpowiada za to, jak organizm zareaguje na patogeny ze środowiska zewnętrznego lub wewnętrznego. Ponadto niepoprawne nawyki żywieniowe mogą także przyczyniać się do osłabienia efektywności działania układu GALT, narażając tym samym organizm na osłabienie odporności i gorsze radzenie sobie ze stresem.

Rozwiązaniem w tej sprawie może okazać się Rhodiola rosea, która jako roślina z grupy adaptogenów świetnie redukuje nadmiar kortyzolu, czyli hormonu, który nadmiarze może prowokować problemy z odpornością w postaci tłumienia reakcji immunologicznych. Dzięki temu układ odpornościowy może lepiej reagować na zmieniające się otoczenie mikroorganizmów i w razie potrzeby skutecznie zainicjować procesy żerne i usuwania niechcianych gości z organizmu.

Ponadto Różeniec jest w stanie podnieść miano wewnętrznych systemów antyoksydacyjnych organizmu, co przekłada się na sprawniejsze działanie układu odpornościowego i lepszą regenerację organizmu w przypadku wielu stanów zapalnych. Jest to bardzo ważna właściwość z punktu widzenia osób aktywnych fizycznie, które stale narażając swój organizm na działanie czynników stresowych, mogą go obciążać, co może dalej skutkować pogorszeniem się wyników sportowych. Tego nie chce doświadczyć żadna osoba związana ze środowiskiem sportowym.

Warto również dodać, że Rhodiola jest adaptogenem, który świetnie wpływa na wytrzymałość fizyczną. Przyczynia się ona do zmniejszenia aktywności markerów zmęczenia mięśniowego, co pozwala na trenowanie w wysokiej intensywności oraz przez dłuższy okres czasu. Oprócz tego nie mniej ważna jest regeneracja po wysiłku fizycznym. Okazuje się, że stosowanie Rhodioli sprzyja obniżaniu stężenia kinazy kreatynowej (CK) oraz dehydrogenazy mleczanowej, będącej wskaźnikiem stanu zapalnego tkanki mięśniowej. Innymi słowy, Rhodiola adaptuje organizm nie tylko do czynników stresowych ze środowiska, ale także adaptuje do wielu zmiennych mających swoją obecność w szeroko rozumianej aktywności, treningu i regeneracji sportowej.

Rhodiola rosea a pamięć i koncentracja 

Bardzo ważnym układem w organizmie człowieka jest układ nerwowy. Wpływa on na codzienne funkcjonowanie organizmu i steruje większością procesów, jakie zachodzą w ciele człowieka. CUN, czyli centralny układ nerwowy jest odpowiedzialny za główne funkcje związane z kognitywistyką, czyli działaniami podejmowanymi przez człowieka, które powiązane są z silną aktywnością wspomnianej tkanki nerwowej. Wśród funkcji kognitywnych wyróżniamy zdolność do zapamiętywania informacji, zdolność skupienia się, koordynacji procesów psychofizycznych itp. W przebiegu przewlekłego stresu działanie tychże funkcji może zostać stłumione, stąd też Rhodiola może świetnie wspomóc codzienny performance wielu osób.

Ci, którzy regularnie pracują przy komputerze to osoby bardzo obciążone pod kątem działania układu nerwowego. Z czasem sprawność działania u nich funkcji kognitywnych może zostać osłabiona, co przekłada się na dalszy stres i negatywne emocje. Stosowanie w przypadku takich osób adaptogenów, w tym również Różeńca górskiego przyniesie ogromne korzyści w postaci lepszego skupienia się, sprawniejszego wykonywania zadań i doskonałego radzenia sobie w sytuacjach stresowych.

Nie mniej narażoną grupą na podobne jak wyżej skutki uboczne przeciążenia psychofizycznego są sportowcy. Ze względu na regularne sesje treningowe, spotkania taktyczne, pilnowanie dziennej rutyny i pozostawanie w formie, są to osoby narażone na pogorszenie pracy układu nerwowego, a co za tym idzie również na gorsze wyniki sportowe. Istnieją bowiem liczne powiązania między układem nerwowym a układem mięśniowym, gdzie, jeśli jedno staje się niewydolne, reszta przygotowań i starań może pójść na marne. Warto więc zadbać o właściwą regenerację neuronów, wesprzeć tworzenie się nowych połączeń nerwowych dzięki stosowaniu Rhodiola rosea.

Efekt powstawania nowych połączeń nerwowych jest podyktowany działaniem czynników NGF oraz BDNF, czyli kolejno czynnika wzrostu nerwów (Nerve Growth Factor) oraz neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego, które odpowiedzialne są za wzrost i rozwój tkanki nerwowej i tworzenie nowych połączeń nerwowych. Taką cechę posiadają między innymi adaptogeny, a w szczególności Rhodiola rosea.

Różeniec górski – dawkowanie 

Adaptogeny ze względu na swoją ogromną popularność na rynku suplementacyjnym podlegają odmiennemu dawkowaniu. Dzieje się tak dlatego, że mnogość preparatów dostępnych na półkach sklepowych podlega różnicowaniu na ekstrakty lub sproszkowane korzenie danej rośliny. Oczywiście zdecydowanie bardziej polecanymi preparatami są ekstrakty z adaptogenów, które charakteryzują się silniejszym działaniem na organizm człowieka i skuteczniejszym wywołaniem korzystnego efektu zdrowotnego.

W przypadku Rhodioli standardowe dawkowanie powinno wynosić ok. 500 mg na dobę w jednej porcji, natomiast całkowita podaż Różeńca nie powinna przekraczać 1200-1500 mg na dobę. Jeśli preparat z Rhodiolą przyjmowany jest przewlekle przez ok. 3-4 miesiące, można zrobić od niego przerwę wynoszącą około 2 miesięcy. Warto także zwrócić uwagę na swoją aktualną rutynę dzienną i towarzyszące przypadłości, aby z dużą precyzją dobrać do siebie odpowiednią dawkę. Pomocna może okazać się konsultacja ze specjalistą, np. dietetykiem lub trenerem personalnym.

Z czym łączyć Różeniec górski? 

Rhodiola rosea to potężne wsparcie organizmu na co dzień. Warto jednak mieć na uwadze to, że niektóre adaptogeny można ze sobą łączyć w celu uzyskania jeszcze większych korzyści zdrowotnych. Rhodiolę można łączyć z:

• Żeń-szeniem
• Ashwagandhą
• Buzdygankiem naziemnym
• Innymi konkretnymi adaptogenami lub suplementami po uprzedniej konsultacji ze specjalistą

Tutaj warto też dodać, że poszczególne połączenia Rhodioli wpływają na odmienne odczucia organizmu. Warto mieć na uwadze, że Różeniec górski jest adaptogenem o działaniu pobudzającym, stąd też nie powinien być stosowany przed snem, ponieważ może wpływać na jego kiepską jakość i problemy z zasypianiem. Powinno się go stosować w trakcie dnia.

Istnieje też grupa preparatów, z którymi nie powinno się łączyć Rhodioli, aby ta nie wywoływała negatywnych skutków dla organizmu. Wśród takich preparatów wyróżnia się leki psychostymulujące, które w połączeniu z adaptogenami mogą spowodować skrajne reakcje w postaci stanów lękowych lub nieprzewidywalnego w skutkach nadmiernego stanu pobudzenia. Stąd też przy stosowaniu leków, warto ewentualny wybór ekstraktu z takich roślin (adaptogenów) skonsultować ze swoim lekarzem.

Różeniec górski – skutki uboczne 

W ogólnym rozrachunku Rhodiola rosea, czy inaczej Różeniec górski jest określany jako substancja i roślina bezpieczna w stosowaniu, natomiast warto sugerować się dawkowaniem podanym przez producenta na etykiecie produktu, ponieważ przewlekłe stosowanie ponadprogramowych dawek ekstraktu może powodować nadpobudliwość.

Ze względu na brak danych dotyczących działania Rhodioli na młode organizmy i poszczególne stany fizjologiczne kobiet nie powinno się korzenia różeńca stosować u dzieci poniżej 12 roku życia oraz u kobiet w ciąży i karmiących.

Źródła 

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26502953/

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0944711315000331

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4008828/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26967223/

https://www.karger.com/Article/FullText/457918

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29154110/