Każdego roku wzrasta ilość osób borykających się z problemem cukrzycy lub insulinoopornosci. Zaburzenia gospodarki węglowodanowej, dotykają nie tylko osoby, które zmagają się z nadmierną masą ciała, ale także mogą dotknąć młodych i wysportowanych ludzi. Z tego powodu ONZ nazwało cukrzycę epidemią XXI wieku.
- Kluczowa rola diety
- Czym jest indeks glikemiczny?
- Ilość, a nie tylko indeks
- Czym jest ładunek glikemiczny?
- Słodycze przeznaczone dla diabetyków
- Jakie dżemy i marmolady?
- Kremy NUTLOVE
- Orzechy i migdały w czekoladzie bez dodatku cukru
- Ciasteczka NUTLOVE i FITKING
- Proteinowe czekolady
- Masz prawo do odrobiny przyjemności
- Przede wszystkim planuj!
Kluczowa rola diety
Dieta jest jednym z najważniejszych czynników we wspieraniu leczenia cukrzycy i insulinooporności, gdyż to właśnie węglowodany mają głównie wpływ na poziom glukozy we krwi. Jednak w praktyce nie musi to oznaczać rezygnacji z tej grupy pokarmów. Niemniej jednak ważny jest odpowiedni dobór jakościowy produktów bogatych w cukry oraz pozostałych składników odżywczych, jakimi są białka i tłuszcze.
Czym jest indeks glikemiczny?
Osoby zmagające się z cukrzycą lub insulinoopornością powinny unikać nadmiernego spożycia cukrów prostych, które mogą powodować gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi. Z tego też względu stworzono pojęcie indeksu glikemicznego, który za zadanie ma pomagać dobrać produkty, które nie będą powodować tak gwałtownego wzrostu glikemii. Indeks Glikemiczny (IG) mówi o tym, jak zmienia się poziom cukru we krwi (glikemia) w ciągu dwóch godzin po spożyciu pokarmu, który zawiera 50 g węglowodanów przyswajalnych.
Produkty spożywcze dzielimy na trzy grupy:
Niski IG |
Średni IG |
WYSOKI IG |
poniżej 55 |
56-69 |
ponad 70 |
Produkty bogate w błonnik, z niską ilością cukrów prostych mają niższy indeks. Dlatego w pierwszej grupie znajdują się głównie warzywa, natomiast w ostatniej produkty rafinowane, przetworzone.
Ilość, a nie tylko indeks
Jednak parametr ten nie jest do końca idealnym rozwiązaniem, gdyż ważny jest również aspekt ilościowy.
Jak najprościej przedstawić problem?
Z punktu cukrzyka truskawki oraz jabłka mają niski indeks glikemiczny, czy jednak zjedzenie kilograma tych owoców na deser będzie rozsądniejszym działaniem, niż spożycie sałatki z mozzarellą, rukolą, pomidorami i papryką z dresingiem na oliwie i soku z cytryny, w którym wykorzystano jedną łyżkę cukru? Tak, sałatka byłaby rozsądniejszym wyborem. Z tego też względu stworzono pojęcie ładunku glikemicznego.
Czym jest ładunek glikemiczny?
Ładunek glikemiczny obrazuje zmianę glikemii, czyli poziomu glukozy we krwi po zwyczajowo spożywanej porcji pożywienia zawierającego węglowodany przyswajalne.
Jak obliczyć ładunek glikemiczny?
ŁG = (IG x ilość węglowodanów w porcji) /100. Tym samym każdy z naszych posiłków możemy nazwać posiłkiem:
poziomy ŁG
|
z niskim ładunkiem glikemicznym - dla ŁG niższego niż 10
|
ze średnim ładunkiem glikemicznym - dla ŁG od 11 do 19
|
z wysokim ładunkiem glikemicznym - dla ŁG wyższego niż 20
|
Osoby pragnące utrzymać prawidłowy poziom glikemii we krwi, powinny w sposób przemyślany dobierać produkty i składniki diet oraz prawidłowo komponować potrawy. Wiele osób rezygnuje ze słodyczy, gdyż kojarzone są z cukrami prostymi, które wywołują wyrzut poziomu glukozy we krwi. Jednak czy jest to konieczne? Czy istnieją dla nich alternatywy?
Słodycze przeznaczone dla diabetyków
Problem z glikemią, nie musi oznaczać jałowych diet, bez słodkich potraw i owoców. Osoby kochające dania słodkie nie muszą zmieniać swojego modelu żywienia o 180 stopni, przynajmniej pod względem smaku. Istnieją bowiem rozwiązania, które mogą pomóc połączyć zdrową dietę z małymi zachciankami.
Jakie zamienniki cukru wybierać?
Warto zacząć od tego, że istnieją substancje słodzące, które można wykorzystać w kuchni przy produkcji własnych potraw bez obawy o nagły skok cukru we krwi. Bardzo popularne są poliole, które nie są metabolizowane tak jak tradycyjne cukry, dzięki czemu nie podnoszą w organizmie gwałtownie poziomu glukozy.
Warto w kuchni wykorzystać erytrytol i ksylitol, które można kupić w formie sypkiej, łudząco przypominającej tradycyjny cukier. Dodatkowo w domowych łakociach sprawdzą się również glikozydy stewiolowe, które mogą występować w formie niewielkich pastylek. Dzięki tym substancjom można wykonać słodkie desery, w których nie wykorzysta się cukru.
A co z mąką?
Tradycyjne wypieki z białej mąki nie będą dobrym wyborem, jednak można wykorzystać mąki pełnoziarniste, które zwiększą udział błonnika i co za tym idzie, wpłyną na niższy ładunek glikemiczny.
Puść wodzę fantazji
Obecnie na rynku są dostępne produkty do przygotowania w domu, niezawierające cukru lub jak w przypadku SUGAR FREE JELLY, zawierają już w swojej recepturze substancje słodzące. Aby taki deser był jeszcze bardziej wartościowy dla diabetyka, warto połączyć go ze źródłem białka lub zdrowych tłuszczów. Połączenie takiej galaretki ze skyrem może stworzyć wyśmienity deser, który może stać się alternatywą dla tzw. sernika na zimno, będzie wysoko białkowy, ale również nisko tłuszczowy i bez dodatku cukru, a przy okazji przygotowanie takiego deseru zajmie tylko kilka minut.
Jakie dżemy i marmolady?
Popularne dżemy i marmolady, niestety powinny zostać ograniczone lub nawet wykluczone, gdyż wielu producentów opiera ich skład głównie na cukrze. Na szczęście istnieją dżemy i przetwory owocowe, w których nie ma dodanego cukru - na przykład produkty z serii FRULOVE, czyli owoce zatopione w słodkim żelu.
Ta wyśmienita seria marki ALLNUTRITION, nie zawiera ani grama dodanego cukru, opiera się on tylko na tych naturalnie występujących, jednak słodki smak podkreślono erytrytolem. Takie musy owocowe, mogą stanowić element przekładanych deserów, opierających się na jogurcie i orzechach. Mogą również wzbogacić smak naleśników, muffinek, czy też gofrów, wykonanych na bazie mąki pełnoziarnistej.
Przepis na muffinki jabłkowe (10-12 szt.)
Składniki
- 3 szklanki płatków owsianych górskich (390 g)
- 1,5 łyżeczki sody oczyszczonej lub proszku do pieczenia
- 1 jabłko (190 g)
- 2 jajka
- 2/3 szklanki mleka 2% tł. (165 g)
- 3/4 szklanki FRULOVE IN JELLY APPLE & CINNAMON (200 g)
- 1/2 szklanki ksylitolu (100 g)
- 3 łyżki oleju rzepakowego (30 g)
- 1 garść posiekanych orzechów włoskich (30 g)
Wykonanie
- Piekarnik rozgrzać do 190 st. C.
- Połowę płatków zblendować na mąkę. Wymieszać z pozostałymi suchymi składnikami
- Dodać obrane i pokrojone w kostkę jabłko
- Wymieszać
Następnie
- W drugiej misce wymieszać mokre składniki
- Połączyć zawartość obu misek i dokładnie wymieszać
- Ciasto przełożyć do foremek na muffinki
- Piec około 20 minut, do suchego patyczka
Kremy NUTLOVE
Popularnym produktem, który jest często wykorzystywany w dietach osób, chcących ograniczyć cukier są kremy NUTLOVE. Mimo wielu dostępnych smaków cechuje je brak dodanego cukru, za to wykorzystano w ich produkcji olej Shea, który obniża ładunek glikemiczny oraz maltitiol, który należy do wspomnianych wcześniej polioli. Kremy te mogą stanowić element deserów, wypieków, ale smakują równie wyśmienicie jedzone łyżeczką prosto z opakowania. Jednak jak w każdym przypadku, ważne jest zachowanie umiaru.
Orzechy i migdały w czekoladzie bez dodatku cukru
W linii NUTLOVE można znaleźć również orzechy i migdały w czekoladzie, której receptura nie zawiera cukrów. Orzechy i nasiona to ważny element diet nie tylko osób, zmagających się z problemem cukrzycy, lecz również osób zdrowych. Te dary natury są bogatym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika, białka oraz wielu witamin. Jednak zatopione w czekoladzie, potrafią stworzyć wyśmienitą słodką przekąskę, która może stworzyć wybitny deser. Zaletą tego produktu jest jego gramatura, marka ALLNUTRITION stworzyła dwa rodzaje opakowań, zbiorcze o pojemności 300 g, jak i małe torebki 30 gramowe, które można spakować do kieszeni.
Ciasteczka NUTLOVE i FITKING
Miłośnicy ciastek, mogą w swoim jadłospisie zawrzeć wypieki bez dodatku cukru. Takie produkty można znaleźć w linii NUTLOVE, jak i FITKING, w obu przypadkach ciastka nie mają ani grama dodanego cukru, a słodki smak pochodzi z substancji słodzących. Warto jednak i tu pamiętać, że nawet najbardziej przemyślany skład musi iść w parze z umiarkowanym spożyciem, gdyż nie tylko ważny jest jakościowy dobór pokarmów, ale również ilość spożywanych słodyczy.
Proteinowe czekolady
Oczywiście dla wielu osób słodycze to głównie czekolada, jednak nie każdy jest miłośnikiem wyrobów opierających się na minimum 80% kakao, w których to nie wykorzystano dodanego cukru. Wielu diabetyków sięga w takim przypadku po czekolady, które opierają się na substancjach słodzących, zastępujących cukier. Jednym z takich wyrobów są ręcznie robione czekolady PROTEIN CHOCOLATE, które słodzone są erytrytolem i mają ponad 25% białka. Wysoki udział protein jest atutem dla tego typu wyrobu, gdyż wpływa na obniżenie ładunku glikemicznego.
Masz prawo do odrobiny przyjemności
Rynek słodyczy jest szeroki, coraz łatwiej znaleźć produkty, bez dodatku cukru, w których wykorzystane są substancje słodzące niepodnoszące poziomu glukozy we krwi. Jednak osoby borykające się z problemem glikemii, muszą mimo wszystko starannie dobierać słodycze do swojego jadłospisu, tak aby te małe przyjemności, w jak najmniejszym stopniu odbiły się na samopoczuciu i zdrowiu. Dieta osób chorujących na cukrzycę lub insulinooporność, nie musi być nudna, jałowa i bez smaku.
Każdy ma prawo do odrobiny przyjemności, ważne jest jednak świadome wybieranie produktów i komponowanie dań. Słodycze i desery, mogą być elementem zdrowej i zbilansowanej diety, o ile zostanie zachowany umiar oraz prawidłowe bilansowanie posiłków.
Przede wszystkim planuj!
Ważne dla diabetyków powinno stać się wyliczanie ładunku glikemicznego takiego deseru, gdyż parametr ten może pomóc w lepszym dobieraniu wielkości potraw. Propozycję tych słodyczy wynikają głównie z braku dodanego cukru i niskiego udziału cukrów prostych, jednak w niektórych przypadkach należy wziąć pod uwagę również inne czynniki przy wyborze słodyczy.
Jeśli zależy nam na tym, aby organizm w jak najmniejszym stopniu odczuł spożycie słodyczy, warto je zaplanować jako przekąskę spożytą po posiłku składającym się głównie z warzyw, czyli np. zamiast zjeść same ciastka na II śniadanie, lepiej spożyć w pierwszej kolejności zdrową sałatkę i na deser skusić się na 1 lub 2 ciasteczka.
Źródła:
- https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/Zalecenia%20kliniczne%20dotycz%C4%85ce%20post%C4%99powania%20u%C2%A0os%C3%B3b%20z%20cukrzyc%C4%85%202023.pdf
- https://glycemicindex.com/
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.