Cukier kokosowy - co to jest? Właściwości i zastosowanie

Historia wykorzystania kokosa sięga tysięcy lat wstecz. Drzewo to odgrywało kluczową rolę w kulturach tropików, zwłaszcza na obszarach wysp Pacyfiku, Azji Południowo-Wschodniej, a także w Indiach i na Sri Lance. Początkowo, palmy kokosowe były uprawiane w małych gospodarstwach przez lokalne społeczności, które wykorzystywały niemal wszystkie części drzewa. Obecnie, dzięki rozwojowi technologii przetwórstwa, surowiec ten ma jeszcze więcej zastosowań. Mimo, że dostarcza głównie tłuszcz, to wytworzyć można z niego nawet cukier.

1. Historia wykorzystania kokosów
2. Współczesne zastosowanie kokosa
3. Cukier kokosowy a cukier stołowy - poznaj różnice
4. Właściwości i zastosowanie cukru kokosowego

Historia wykorzystania kokosów

Kokos od wieków zapewnia ludziom jedzenie (miąższ i woda kokosowa), włókna do produkcji lin i materiałów budowlanych oraz olej do gotowania i celów kosmetycznych. Palmy kokosowe dzięki swojej wszechstronności i ogromnej wartości gospodarczej szybko zyskały status „drzewa życia”.

Wykorzystanie "drzewa życia"

W okresie kolonialnym, zwłaszcza w XIX i XX wieku, rosnący popyt na olej kokosowy oraz inne produkty kokosowe doprowadził do powstawania coraz większych plantacji, które były szczególnie rozwijane przez kraje kolonialne, takie jak Holandia, czy Wielka Brytania, w ich zamorskich koloniach. Kokos stał się jednym z kluczowych surowców eksportowych dla wielu krajów tropikalnych, takich jak Filipiny, Indonezja czy Indie, co przyczyniło się do rozszerzenia plantacji na skalę przemysłową.

Ogólna charakterystyka drzewa kokosowego

Współczesne zastosowanie kokosa

W kuchni i kosmetyce

Obecnie w przemyśle spożywczym kokos wykorzystuje się do produkcji oleju kokosowego, mąki kokosowej, „mleka” i wody kokosowej, a także pozyskiwania miąższu do wypieków, słodyczy i przekąsek (np. w formie wiórek). Olej kokosowy jest ceniony za swoje właściwości kulinarne, jednak szeroko stosowany jest nie tylko w kuchni, ale także w kosmetykach jako składnik nawilżający skórę. Produkty kokosowe oparte na tłuszczu są coraz częściej wykorzystywane jako zamienniki tłuszczów pochodzenia zwierzęcego, zwłaszcza w diecie wegańskiej.

Cenna woda kokosowa

Ponadto woda kokosowa zyskała ogromną popularność jako napój izotoniczny, ceniony za wysoką zawartość elektrolitów i właściwości nawadniające. Woda kokosowa dobrze nawadnia również ze względu na zawartość węglowodanów, które obecne są także w miąższu, a z których pozyskuje się cukier kokosowy.

Cukier kokosowy a cukier stołowy - poznaj różnice

Cukier kokosowy i rafinowany biały cukier, powszechnie dostępny w Europie, różnią się pod wieloma względami, w tym procesem produkcji, składem chemicznym oraz wpływem na organizm. Cukier kokosowy pochodzi z soku z kwiatów palmy kokosowej, który jest poddawany odparowaniu, co sprawia, że cukier ten jest mniej przetworzony i zachowuje pewne ilości składników mineralnych, takich jak potas.

Warto jednak podkreślić, że ilości tych pierwiastków są zbyt małe, by wywierały znaczący wpływ na zdrowie przy standardowym spożyciu. Cukier rafinowany, z kolei, jest intensywnie przetwarzany z trzciny cukrowej lub buraków, co prowadzi do uzyskania praktycznie czystej sacharozy, pozbawionej innych substancji.

Właściwości i zastosowanie cukru kokosowego

Niższy indeks glikemiczny

Ważna różnica między cukrami kokosowym i stołowym dotyczy indeksu glikemicznego (IG), który wskazuje, jak szybko dany produkt podnosi poziom glukozy we krwi. Cukier kokosowy często określa się jako produkt z niskim IG, wynoszącym około 35 - 55, co oznacza, że może wywoływać nieco mniejsze skoki poziomu glukozy we krwi w porównaniu z cukrem rafinowanym, którego IG wynosi zazwyczaj około 60-80.

Zawartość inuliny

Cukier kokosowy ma też śladową zawartość błonnika w postaci inuliny, co może nieco spowalniać wchłanianie cukrów, ale efekt ten jest prawdopodobnie zbyt mały, by miał znaczący wpływ na metabolizm glukozy. Zastosowania cukru kokosowego są podobne do zwykłego, obejmują słodzenie napojów, wyrobów piekarniczych, czy przygotowania potraw na słodko i innych.

Kaloryczność

Mimo to, obydwa rodzaje cukru zawierają podobne ilości kalorii i powinny być spożywane z rozsądkiem. Na 100 g produktu cukier kokosowy dostarcza około 380 kcal, natomiast w przypadku zwykłego cukru jest to około 400 kcal. Mimo wielu korzyści i walorów przewyższających zwykły cukier nadal warto zachować umiar.

Źródła:

• Saraiva, A., Carrascosa, C., Ramos, F., Raheem, D., Lopes, M., & Raposo, A. (2023). Coconut Sugar: Chemical Analysis and Nutritional Profile; Health Impacts; Safety and Quality Control; Food Industry Applications. International journal of environmental research and public health, 20(4), 3671. https://doi.org/10.3390/ijerph20043671
• Asghar, M. T., Yusof, Y. A., Mokhtar, M. N., Ya'acob, M. E., Mohd Ghazali, H., Chang, L. S., & Manaf, Y. N. (2019). Coconut (Cocos nucifera L.) sap as a potential source of sugar: Antioxidant and nutritional properties. Food science & nutrition, 8(4), 1777–1787. https://doi.org/10.1002/fsn3.1191