Czy podagrycznik pomaga na stawy?

Przyczyny bólu stawów mogą być różnorodne, mogą to być np. urazy mechaniczne oraz choroby autoimmunologiczne, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów. Co więcej, infekcje, takie jak borelioza oraz zwyrodnienia stawów związane z wiekiem, jak osteoartroza, również mogą prowadzić do bólu. Jednym z najboleśniejszych stanów jest podagra. Nazwa ta jest potoczną nazwą dla zaburzenia metabolicznego, znanego jako dna moczanowa, czasami zwanego również chorobą bogaczy. Od tej nazwy wywodzi się też nazwa jednego z ziół.

1. Ból od podagry, dny moczanowej       
2. Przyczyny choroby bogaczy
3. Nadmierne spożycie puryn 
4. Podagrycznik a podagra
5. Leczenie podagry

Ból od podagry, dny moczanowej       

Ból związany z podagrą jest często opisywany jako jeden z najbardziej intensywnych i nieprzyjemnych doświadczeń bólowych. Pacjenci zazwyczaj relacjonują, że ból jest nagły, ostry i palący, często zaczynający się w nocy. Charakterystyczne jest to, że obszar dotknięty atakiem staje się wyjątkowo wrażliwy na dotyk, do tego stopnia, że nawet delikatne przykrycie prześcieradłem może wywoływać silny dyskomfort.

Wokół stawu, zazwyczaj dużego palca u nogi, ale nie tylko, może pojawić się zaczerwienienie, obrzęk i uczucie gorąca. Opisuje się także uczucie pulsowania i sztywności, co dodatkowo potęguje trudności w poruszaniu się i normalnym funkcjonowaniu.

Przyczyny występowania różnych bólów stawów

Przyczyny choroby bogaczy

Dna moczanowa, znana również jako podagra, rozwija się w wyniku odkładania kryształów moczanu sodu w stawach i otaczających tkankach, co jest spowodowane wysokim stężeniem kwasu moczowego we krwi, czyli hiperurykemii. Kwas moczowy powstaje w organizmie podczas rozkładu puryn, które są związkami chemicznymi występującymi naturalnie w niektórych pokarmach oraz produkowanymi przez komórki organizmu.

Źródła puryn

Puryny znajdują się w wysokim stężeniu w produktach takich jak czerwone mięso, owoce morza, niektóre ryby, a także w napojach alkoholowych, szczególnie piwie.

Nadmierne spożycie puryn 

Gdy organizm przetwarza puryny, powstaje kwas moczowy, który normalnie jest rozpuszczany we krwi i wydalany przez nerki z moczem. Jednak w przypadku nadmiernego spożycia puryn lub zaburzeń w wydalaniu kwasu moczowego, jego poziom we krwi wzrasta. Wysokie stężenie kwasu moczowego prowadzi do tworzenia się ostrych, igłowatych kryształów, które osadzają się w stawach, powodując intensywny ból, stan zapalny, obrzęk i zaczerwienienie. W przeszłości dna moczanowa była nazywana "chorobą bogaczy", ponieważ dieta bogata w mięso, owoce morza, alkohol oraz cukry proste była dostępna głównie dla zamożnych osób.

Podagrycznik a podagra

Podagrycznik to roślina powszechnie spotykana w Europie i Azji, mierząca około 100 cm wysokości, z dużymi, pierzastymi liśćmi i białymi kwiatami zebranymi w baldachy. Rośnie dziko, a jego podziemne kłącza umożliwiają przetrwanie i rozprzestrzenianie się w trudnych warunkach. W tradycyjnej medycynie europejskiej podagrycznik był znany głównie ze swojej roli w leczeniu dny moczanowej, skąd wzięła się jego polska nazwa.

Uważano, że roślina ta łagodzi ból i obrzęki związane z tym schorzeniem, dlatego stosowano ją m.in. w formie okładów na bolące stawy. Ponadto, podagrycznika używano jako środka moczopędnego i przeczyszczającego, pomocnego w oczyszczaniu organizmu z substancji, które występują w nim nadmiarze. Chociaż przesłanki anegdotyczne z tradycyjnej fitoterapii brzmią przekonująco, to nie przeprowadzono do tej pory badań klinicznych na dużą skalę, które potwierdziłyby skuteczność podagrycznika w łagodzeniu podagry i bólu stawów o innych podłożach.

Leczenie podagry

Leki

Farmakologiczne metody leczenia dny moczanowej obejmują stosowanie leków takich jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), kolchicyna i kortykosteroidy. NLPZ, takie jak ibuprofen, czy naproksen, są często pierwszą linią leczenia w celu złagodzenia bólu i stanu zapalnego podczas ostrych ataków podagry. Warto jednak pamiętać, że nie można ich stosować przewlekle, gdyż mogą uszkodzić przewód pokarmowy.

Długoterminowe zarządzanie dną moczanową koncentruje się na zmniejszeniu stężenia kwasu moczowego we krwi za pomocą leków obniżających poziom kwasu moczowego. Allopurynol, febuksostat i peglotikaza są powszechnie stosowanymi lekami, które hamują produkcję kwasu moczowego lub pomagają w jego eliminacji z organizmu.

Alternatywne wsparcie

Gdy choroba nie ma dużego nasilenia można rozważyć pewne naturalne alternatywy, które warto skonsultować ze specjalistą. W łagodzeniu bólu pomóc mogą takie surowce zielarskie, jak imbir, kurkuma czy konopie, natomiast w wydalaniu kwasu moczowego pomocne mogą się okazać flawonoidy, kwasy fenolowe, czy alkaloidy, które występują w wielu ziołach, w tym w podagryczniku.

Źródła: 

• Cheng-Yuan, W., & Jian-Gang, D. (2023). Research progress on the prevention and treatment of hyperuricemia by medicinal and edible plants and its bioactive components. Frontiers in nutrition, 10, 1186161. https://doi.org/10.3389/fnut.2023.1186161
• Jakše, B., Jakše, B., Pajek, M., & Pajek, J. (2019). Uric Acid and Plant-Based Nutrition. Nutrients, 11(8), 1736. https://doi.org/10.3390/nu11081736