Guma guar to substancja pozyskiwana z nasion rośliny Cyamopsis tetragonoloba, należącej do rodziny bobowatych. Indie dominują w jej światowej produkcji, odpowiadając za około 80% globalnej podaży. Nasiona guar po zbiorze są przetwarzane w procesie mielenia i łuszczenia, aby uzyskać specyficzną gumę. Jest to cenny dodatek do żywności i różnych gałęzi przemysłu. Roślina ta przypomina wyglądem fasolę i osiąga wysokość od jednego do dwóch metrów. Jej nasiona są zamknięte w strąkach.
![guma guar proszek]()
- Właściwości gumy guar
- Wpływ gumy guar na organizm
- Stosowanie gumy guar
Właściwości gumy guar
Guma guar jest substancją bez smaku i zapachu, dzięki czemu może być stosowana w szerokiej gamie produktów spożywczych, nie zmieniając ich smaku ani aromatu. W przemyśle spożywczym pełni funkcję zagęszczacza, stabilizatora oraz emulgatora, a jej wyjątkową cechą jest zdolność do tworzenia żelu w zimnej wodzie. W lodach guma guar zapobiega tworzeniu się kryształków lodu, dzięki czemu uzyskuje się gładką i kremową konsystencję.
W piekarnictwie guma guar jest dodawana do pieczywa i wypieków bezglutenowych, gdzie pomaga utrzymać wilgoć, poprawiając strukturę ciasta, co zapobiega jego kruszeniu się i przedłuża świeżość. Guma guar jest również często stosowana w produktach niskotłuszczowych, takich jak sosy i dressingi, gdzie poprawia teksturę i konsystencję.
Guma guar znajduje szerokie zastosowanie nie tylko w przemyśle spożywczym i kosmetycznym, ale również w farmaceutyce. Jej właściwości sprawiają, że jest ona idealnym materiałem w nowoczesnych rozwiązaniach związanych z dostarczaniem leków do tkanek.
Hydrożele, biofilmy, rusztowania i nanocząstki oparte na gumie guar są szeroko badane ze względu na ich potencjał w dostarczaniu leków, w tym możliwości precyzyjnego, celowanego dostarczania substancji aktywnych do określonych tkanek lub organów. Zaletą stosowania gumy guar w tych przypadkach jest jej biodegradowalność oraz brak toksyczności, co minimalizuje ryzyko długotrwałego odkładania się materiału w organizmie, czy środowisku.
Charakterystyka gumy guar
|
Kategoria
|
Opis
|
|
Wygląd
|
Krzew o wysokości 1-2 metrów z długimi strąkami zawierającymi nasiona.
|
|
Występowanie
|
Suche regiony Indii i Pakistanu.
|
|
Zastosowania
|
Zagęszczacz, stabilizator i emulgator, suplement diety.
|
Wpływ gumy guar na organizm
![guma guar roślina]()
Guma guar jest substancją o wyraźnym wpływie na organizm i jest badana pod kątem regulacji profilu lipidowego, kontroli glikemii, ciśnienia krwi i regulacji apetytu. Przegląd badań w zakresie wpływu gumy na profil lipidowy, z analizą uśrednionych wyników 19 eksperymentów, wykazał, że suplementacja gumą guar związana była z istotnym obniżeniem poziomu cholesterolu całkowitego i lipoprotein o niskiej gęstości (cholesterolu LDL) wśród dorosłych, ale nie wpłynęła na poziomy triglicerydów, ani lipoprotein o wysokiej gęstości (cholesterolu HDL).
Analiza 14 badań z udziałem ludzi dotyczących roli gumy guar w kontroli glikemii wykazała, że stosowanie gumy guar było związane ze znaczącym obniżeniem poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c). Jest to wskaźnik, za pomocą którego ocenić można długoterminową kontrolę cukru we krwi, szczególnie u osób z cukrzycą typu 2. Co więcej, zauważono, że efekty były zależne od dawki, gdzie wyższe dawki (>15 g/d) miały wpływ na obniżenie stężenia glukozy na czczo tylko w grupie pacjentów z cukrzycą.
Guma guar była także badana w kontekście regulacji ciśnienia krwi. Zbiorcza analiza dziewięciu badań klinicznych wykazała, że spożycie gumy guar może prowadzić do umiarkowanego, ale istotnego statystycznie obniżenia ciśnienia skurczowego i rozkurczowego, szczególnie u pacjentów z cukrzycą typu 2 i zespołem metabolicznym. Największe efekty obserwowano przy spożyciu dawki większej, niż 15 g dziennie oraz po interwencjach trwających ponad 12 tygodni.
Kolejnym obszarem, w którym guma guar wykazuje potencjalnie korzystne działanie, jest kontrola apetytu i zarządzanie masą ciała. Częściowo hydrolizowana guma guar, będąca rozpuszczalnym błonnikiem, została zidentyfikowana jako składnik, który może wspomagać kontrolę apetytu poprzez wydłużenie czasu trawienia i zwiększenie odczucia sytości po posiłku.
W badaniach wykazano, że spożycie tego rodzaju gumy guar w dawkach 2 g na porcję skutecznie przedłużało uczucie sytości, zmniejszając przy tym spożycie kalorii między posiłkami o około 20%. Połączenie gumy guar z białkiem (2,6 g gumy guar + 8 g białka na porcję) także przyczyniało się do zwiększenia uczucia sytości u badanych.
Stosowanie gumy guar
Guma guar jest dodawana do produktów spożywczych w różnych ilościach, w zależności od specyficznego zastosowania. Zazwyczaj dodatek ten mieści się w granicach 0,2-2% masy produktu spożywczego. W suplementach diety oraz produktach regulujących apetyt stosuje się ją w większych ilościach, np. 2-5 g na porcję.
Osoby z zaburzeniami metabolicznymi w niektórych badaniach naukowych podawane miały dawki przekraczające nawet 15 g dziennie. W tych przypadkach warto suplementację konsultować ze specjalistą. Guma guar nie dostarcza istotnych ilości substancji odżywczych. Jest źródłem błonnika, ale nie zawiera witamin, ani składników mineralnych. Ma niską kaloryczność, dostarcza około 3 kalorie na 1 gram.
Źródła:
- Javad Alaeian, M., Pourreza, S., Yousefi, M., Golalipour, E., Setayesh, L., Zeinali Khosroshahi, M., Bagheri, R., Ashtary-Larky, D., Wong, A., Zamani, M., & Asbaghi, O. (2023). The effects of guar gum supplementation on glycemic control, body mass and blood pressure in adults: A GRADE-assessed systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials. Diabetes research and clinical practice, 199, 110604. https://doi.org/10.1016/j.diabres.2023.110604
- Amjed, N., Zeshan, M., Farooq, A., & Naz, S. (2024). Applications of guar gum polysaccharide for pharmaceutical drug delivery: A review. International journal of biological macromolecules, 257(Pt 1), 128390. https://doi.org/10.1016/j.ijbiomac.2023.128390
- Li, J., Chen, R., Chen, Y., Zhu, D., Wu, Z., Chen, F., Huang, X., Ali Khan, B., Al Hennawi, H. E., Albazee, E., Prabahar, K., & Hou, K. (2023). The effect of guar gum consumption on the lipid profile in type 2 diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Critical reviews in food science and nutrition, 63(16), 2886–2895. https://doi.org/10.1080/10408398.2021.1981228
- Setayesh, L., Pourreza, S., Zeinali Khosroshahi, M., Asbaghi, O., Bagheri, R., Rezaei Kelishadi, M., Wong, A., Clark, C. C. T., Larky, D. A., Suzuki, K., & Ghanavati, M. (2023). The effects of guar gum supplementation on lipid profile in adults: a GRADE-assessed systematic review, meta-regression and dose-response meta-analysis of randomised placebo-controlled trials. The British journal of nutrition, 129(10), 1703–1713. https://doi.org/10.1017/S0007114522002136
- Rao T. P. (2016). Role of guar fiber in appetite control. Physiology & behavior, 164(Pt A), 277–283. https://doi.org/10.1016/j.physbeh.2016.06.014
- Shao, B., Li, H., Zhang, P., Teng, X., Wang, H., Verdi, T., Bhat, L. T., & Zhang, F. (2023). The effect of gum consumption on blood pressure as a risk factor for coronary heart disease: A meta-analysis of controlled trials. International journal for vitamin and nutrition research. Internationale Zeitschrift fur Vitamin- und Ernahrungsforschung. Journal international de vitaminologie et de nutrition, 93(1), 61–71. https://doi.org/10.1024/0300-9831/a000696
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.