Morwa biała owoc - wartości odżywcze i zastosowanie

Morwa biała (Morus alba) to gatunek drzewa z rodziny morwowatych, pochodzący z Chin, gdzie była uprawiana już od tysięcy lat, głównie na potrzeby jedwabnictwa. Liście tego drzewa stanowią podstawowe pożywienie dla jedwabników, stąd jego duża rola w przemyśle włókienniczym. Oprócz tego, różne części morwy białej, w tym owoce, wykazują szerokie spektrum potencjalnych działań prozdrowotnych, co zostało potwierdzone w licznych badaniach z udziałem ludzi, na modelach zwierzęcych oraz w większych przeglądach badań.

1. Charakterystyka morwy białej
2. Zastosowanie owoców morwy
3. Wartości odżywcze owoców morwy
4. Działanie morwy białej

Charakterystyka morwy białej

Drzewo morwy białej może dorastać do 10–20 metrów wysokości, a jego liście są szerokie, o owalnym kształcie, z ząbkowanymi brzegami. Morwa biała produkuje owoce, które przypominają jeżyny lub maliny – mają wydłużony kształt i barwę od białej po różowawą, w zależności od odmiany, choć istnieją także odmiany o owocach czarnych lub purpurowych. Owoce morwy są soczyste, słodkie i delikatnie kwaskowe, co sprawia, że mają szerokie zastosowanie w kuchni.

Gdzie najczęściej można ją spotkać?

Morwa biała rośnie naturalnie w regionach o ciepłym klimacie, takich jak Chiny, Korea, Japonia, Indie, oraz części Europy Południowej i Bliskiego Wschodu, choć została również wprowadzona do wielu innych regionów świata, w tym do Ameryki Północnej i Środkowej. Obecnie największymi eksporterami morwy białej są Chiny, Turcja, Iran oraz Indie, skąd owoce są eksportowane do różnych krajów.

Zastosowanie owoców morwy

W zastosowaniach kulinarnych owoce morwy są używane zarówno świeże, jak i suszone. Można je jeść bezpośrednio lub dodawać do deserów, przetworów owocowych, dżemów, konfitur, a także jako dodatek do sałatek i jogurtów. Suszone owoce morwy, ze względu na swój słodki smak, są wykorzystywane jako naturalny słodzik w wypiekach, ciastach i ciasteczkach, a także jako składnik musli, granoli, czy batoników energetycznych.

W niektórych regionach morwa jest także używana do produkcji win, syropów i likierów, a jej liście, choć głównie kojarzone z hodowlą jedwabników, mogą być również używane jako dodatek do potraw, herbat lub naparów. 

Wartości odżywcze owoców morwy

Owoce morwy białej (Morus alba) są niskokaloryczne, co czyni je atrakcyjnym składnikiem diety dla osób, które szukają lekkich i zdrowych przekąsek. Świeże owoce zawierają około 43-50 kcal na 100 gramów. Owoce te mają około 1,4 g białka na 100 gramów, co jest niewielką ilością typową dla owoców. Zawierają także śladowe ilości tłuszczu (około 0,4 g), głównie w postaci nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Naturalny słodzik

Głównym źródłem energii w morwie białej są węglowodany, których w 100 gramach znajduje się od 9 do 10 g. Dużą część z nich stanowią cukry proste, takie jak glukoza i fruktoza, co nadaje owocom ich naturalną słodycz. Zawierają także około 2 g błonnika pokarmowego na 100 gramów, co minimalizuje wpływ konsumpcji cukru wraz z owocami.

Witaminy i minerały

Owoce morwy białej dostarczają umiarkowanych ilości witaminy C, której zawartość wynosi około 36 mg na 100 gramów, co stanowi 40-45% dziennego zapotrzebowania. Zawierają także pewne ilości witamin z grupy B, takich jak witamina B2 (ryboflawina), B3 (niacyna) oraz witamina K, jednak ich stężenie jest zbyt niskie, aby znacząco wpływać na dzienne zapotrzebowanie. Owoce morwy białej nie zawierają również istotnych ilości pierwiastków mineralnych, takich jak żelazo, wapń i magnez.

Tabela wartości odżywczych owoców morwy białej

Działanie morwy białej

W czym może pomóc?

Owoce, liście, korzenie i inne części tej rośliny tradycyjnie były stosowane w ziołolecznictwie ludowym jako środek przeciwbólowy, antybakteryjny, przeciwreumatyczny, diuretyczny (moczopędny), hipotensyjny (obniżający ciśnienie) i przeciwcukrzycowy. Współczesne wyniki badań wskazują, że ekstrakty z morwy białej mają potencjał przeciwutleniający, neuroprotekcyjny, przeciwnowotworowy, a także immunomodulacyjny. Bioaktywne związki, takie jak flawonoidy (w tym rutyna i kwercetyna), antocyjany, kwas chlorogenowy oraz polisacharydy, są kluczowe dla wielu z tych efektów.

Właściwości ochronne

Szczególną rolę odgrywają antocyjany, które są rozpuszczalnymi w wodzie związkami polifenolowymi, mają silne właściwości przeciwutleniające. Ich działanie może wspierać naturalną ochronę organizmu przed uszkodzeniami komórek. Dzięki temu związki te mogą działać neuroprotekcyjnie, czyli ochronnie wobec komórek nerwowych oraz przeciwmiażdżycowo, wspierając zdrowie sercowo-naczyniowe.

Wpływ na poziom cukru i inne parametry

Co więcej, liczne badania naukowe, w tym z udziałem ludzi, wykazały, że spożycie owoców morwy może mieć korzystny wpływ na zarządzanie poziomem glukozy we krwi, co czyni je potencjalnym wsparciem w prewencji i terapii cukrzycy. Dodatkowo u osób z zaburzeniami metabolicznymi może obniżać poziom cholesterolu i triglicerydów, co może przekładać się na redukcję ryzyka miażdżycy. Mimo że istnieje wiele badań wskazujących na te właściwości, nadal potrzebne jest więcej badań klinicznych, aby w pełni potwierdzić korzyści zdrowotne wynikające ze spożycia morwy białej i jej ekstraktów oraz dane dotyczące dawkowania.

Źródła:

• Batiha, G. E., Al-Snafi, A. E., Thuwaini, M. M., Teibo, J. O., Shaheen, H. M., Akomolafe, A. P., Teibo, T. K. A., Al-Kuraishy, H. M., Al-Garbeeb, A. I., Alexiou, A., & Papadakis, M. (2023). Morus alba: a comprehensive phytochemical and pharmacological review. Naunyn-Schmiedeberg's archives of pharmacology, 396(7), 1399–1413. https://doi.org/10.1007/s00210-023-02434-4
• Jeong, H. I., Jang, S., & Kim, K. H. (2022). Morus alba L. for Blood Sugar Management: A Systematic Review and Meta-Analysis. Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM, 2022, 9282154. https://doi.org/10.1155/2022/9282154
• Chen, C., Mohamad Razali, U. H., Saikim, F. H., Mahyudin, A., & Mohd Noor, N. Q. I. (2021). Morus alba L. Plant: Bioactive Compounds and Potential as a Functional Food Ingredient. Foods (Basel, Switzerland), 10(3), 689. https://doi.org/10.3390/foods10030689
• Yuan, Q., & Zhao, L. (2017). The Mulberry (Morus alba L.) Fruit-A Review of Characteristic Components and Health Benefits. Journal of agricultural and food chemistry, 65(48), 10383–10394. https://doi.org/10.1021/acs.jafc.7b03614
• Zhang, H., Ma, Z. F., Luo, X., & Li, X. (2018). Effects of Mulberry Fruit (Morus alba L.) Consumption on Health Outcomes: A Mini-Review. Antioxidants (Basel, Switzerland), 7(5), 69. https://doi.org/10.3390/antiox7050069