Olej z wiesiołka - właściwości, zastosowanie, dawkowanie

Olej z wiesiołka pozyskiwany jest z nasion wiesiołka dwuletniego, rośliny pochodzącej z Ameryki Północnej, gdzie rośnie dziko na otwartych, słonecznych terenach, takich jak łąki i przydroża. Roślina ta jest ceniona w przemyśle botanicznym ze względu na liczne zastosowania. Wysoka adaptacyjność tej rośliny sprawiła, że jej uprawy zostały przeniesione do Europy i innych regionów świata, gdzie uprawia się ją na dużą skalę, z naciskiem na produkcję nasion przeznaczonych do tłoczenia oleju.

1. Charakterystyka wiesiołka
2. Skład i dawkowanie oleju z wiesiołka
3. Właściwości oleju z wiesiołka
4. Olej z wiesiołka a inne zdrowe tłuszcze

Charakterystyka wiesiołka

Wygląd i miejsce w ekosystemie

Wiesiołek dwuletni to roślina o smukłej łodydze, ozdobionej charakterystycznymi, jasnożółtymi kwiatami. Kwiaty układają się w luźne grona, a ich kielichowaty kształt jest dobrze widoczny na tle lancetowatych, zielonych liści. Roślina ta kwitnie od późnej wiosny do wczesnej jesieni pełniąc ważną rolę w naturalnym ekosystemie jako roślina wspierająca populacje zapylaczy, takich jak pszczoły i motyle. Sam olej jest wytwarzany z nasion rośliny, które po zakończeniu kwitnienia zostają zebrane i starannie wyselekcjonowane.

Produkcja oleju z wiesiołka

Produkcja oleju jest stosunkowo prosta, jednak ważne jest zachowanie odpowiednich warunków, aby produkt końcowy był dobrej jakości. Zazwyczaj wybiera się tłoczenie na zimno, które odbywa się zaraz po zbiorach. Technika ta jest kluczowa dla zachowania świeżości i konsystencji oleju oraz pozwala uniknąć szybkiej degradacji i strat cennych składników.

W tłoczeniu na zimno nasiona są mechanicznie prasowane w niskich temperaturach, co umożliwia uzyskanie oleju o intensywnym, naturalnym aromacie i wyjątkowej czystości. Minimalna obróbka po tłoczeniu sprawia, że olej zachowuje swoje naturalne właściwości fizykochemiczne oraz charakterystyczny, subtelny zapach.

Ogólna charakterystyka wiesiołka

Skład i dawkowanie oleju z wiesiołka

Wartości odżywcze

Olej z wiesiołka dostarcza około 884 kcal na 100 gramów, a jego głównym składnikiem są tłuszcze, które stanowią 100% wartości odżywczej. Nie zawiera białka i węglowodanów. Zawiera około 72–84% kwasu linolowego (omega-6) oraz 8–10% kwasu gamma-linolenowego (GLA), który jest szczególnie rzadko spotykanym kwasem tłuszczowym. Olej ten nie zawiera witamin w znacznych ilościach, ale pewne ilości witaminy E działają w nim jako naturalny przeciwutleniacz, wspomagając stabilność produktu.

Suplementacja olejem z wiesiołka

Suplementacja olejem z wiesiołka zwykle obejmuje dawki od 500 mg do 3000 mg dziennie, w zależności od indywidualnych potrzeb i celów zdrowotnych oraz kompozycji diety. Dla ogólnego wsparcia zdrowia zazwyczaj stosuje się 1000 mg dziennie, co odpowiada jednej kapsułce, ale przy problemach takich jak suchość skóry, PMS (stan napięcia przedmiesiączkowego), czy stany zapalne, dawki mogą sięgać 2000–3000 mg dziennie.

Właściwości oleju z wiesiołka

Dla pięknej skóry i hormonów

Olej z wiesiołka, bogaty w niezbędne kwasy tłuszczowe, a przede wszystkim gamma-linolenowy, jest wyjątkowym suplementem w dietach wspierających zdrowie skóry i równowagę hormonalną. GLA, obecny w oleju, bierze udział w produkcji prostaglandyn, które wpływają na regulację procesów zapalnych i hormonalnych, co sprawia, że olej z wiesiołka jest ceniony przez osoby z problemami skórnymi, jak trądzik i egzema, oraz przez kobiety z zaburzeniami hormonalnymi.

Przeciw PMS

Jego właściwości wspierające hormonalną równowagę są szczególnie przydatne w okresie menopauzy. Zaobserwowano, że może łagodzić objawy związane z wahaniami hormonów, takie jak wahania nastroju, uderzenia gorąca, czy suchość skóry. Olej z wiesiołka jest też często wybierany przez kobiety z zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMS), ponieważ jego działanie może wspierać produkcję ważnych hormonów.

Olej z wiesiołka a inne zdrowe tłuszcze

Pośród tłuszczy i olejów powszechnie uznawanych za zdrowe, olej z wiesiołka wydaje się być wyjątkowy. Wiesiołek zawiera unikalny kwas gamma-linolenowy, co nadaje mu lekką konsystencję i bladożółty kolor oraz specyficzne właściwości prozdrowotne. Podobne oleje roślinne, jak olej lniany czy rzepakowy, obfitują głównie w kwas alfa-linolenowy (ALA), który również jest cenny dla zdrowia, ale zdecydowanie łatwiej go pozyskać z diety.

Kwas ALA

Kwas ALA jest bardzo podatny na utlenianie i wymaga przechowywania w chłodzie, a jego właściwości dają olejowi lnianemu większą gęstość. Inne cenione tłuszcze, takie jak oliwa z oliwek, czy olej z awokado, bogate są w jednonienasycony kwas tłuszczowy, kwas oleinowy. Ma zdecydowanie prostszą budowę niż kwasy GLA i ALA.

Oliwa z oliwek

Oliwa z oliwek ze względu na swój skład i właściwości jest najgęstsza z wymienionych olejów i ma charakterystyczny zielono-żółtawy kolor. Pod względem smaku olej z wiesiołka jest najdelikatniejszy, natomiast olej lniany jest lekko orzechowy, a oliwa bardziej wyrazista i owocowa. Olej z wiesiołka i lniany nie są podgrzewane ze względu na wrażliwość na temperaturę, natomiast oliwa może być stosowana w niskiej temperaturze lub surowa.

Źródła:

• Parke, M. A., Perez-Sanchez, A., Zamil, D. H., & Katta, R. (2021). Diet and Skin Barrier: The Role of Dietary Interventions on Skin Barrier Function. Dermatology practical & conceptual, 11(1), e2021132. https://doi.org/10.5826/dpc.1101a132
• Simon, D., Eng, P. A., Borelli, S., Kägi, R., Zimmermann, C., Zahner, C., Drewe, J., Hess, L., Ferrari, G., Lautenschlager, S., Wüthrich, B., & Schmid-Grendelmeier, P. (2014). Gamma-linolenic acid levels correlate with clinical efficacy of evening primrose oil in patients with atopic dermatitis. Advances in therapy, 31(2), 180–188. https://doi.org/10.1007/s12325-014-0093-0
• Rocha Filho, E. A., Lima, J. C., Pinho Neto, J. S., & Montarroyos, U. (2011). Essential fatty acids for premenstrual syndrome and their effect on prolactin and total cholesterol levels: a randomized, double blind, placebo-controlled study. Reproductive health, 8, 2. https://doi.org/10.1186/1742-4755-8-2