Trójglicerydy średniołańcuchowe (MCT) - działanie i zastosowanie

Przez wiele lat zwykło się uważać, że tłuszcze stanowią główną przyczynę epidemii otyłości i niektórych chorób cywilizacyjnych. Obecnie wiadomo jednak, że nie każdy rodzaj tłuszczu stanowi zagrożenia dla zdrowia. Wiele z nich może wręcz być wykorzystywane do poprawiania niektórych parametrów związanych z dobrym samopoczuciem. Specyficznym reprezentantem, tychże są średniołańcuchowe trójglicerydy (medium-chain triglycerides; MCT).

1. Rodzaje trójglicerydów w diecie
2. Wyjątkowe działanie MCT
3. Zastosowanie MCT

Rodzaje trójglicerydów w diecie

Trójglicerydy obecne w pożywieniu, które nazywane są w uogólnieniu tłuszczem, wykazują zróżnicowaną budowę, która zależna jest od pochodzenia danego produktu. Wiele z nich spotyka się na co dzień w diecie pod postacią olejów roślinnych, ale obecne są również w nasionach i orzechach, warzywach, mięsach, jajach, nabiale i wielu innych rodzajach pokarmu. Każde z wymienionych powyżej źródeł składa się ze specyficznej kompozycji trójglicerydów i każde z nich jest na swój sposób przydatne w diecie.

Budowa tłuszczy wpływa m.in. na ich strawność, właściwości zdrowotne, a także kulinarne. Do kryteriów wpływających na te cechy zalicza się m.in. długość łańcuchów kwasów tłuszczowych (krótko-, średnio- i długołańcuchowe, odpowiednio: SCT, MCT i LCT), czy stopień ich nasycenia (nasycone, jednonienasycone, wielonienasycone).

Produkty spożywcze zawierające tłuszcz zazwyczaj stanowią mieszankę kilku rodzajów trójglicerydów, jednak niektóre z nich w konkretnych przypadkach są dominujące. Na przykład olej lniany stanowi źródło głównie LCT z wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi, natomiast olej kokosowy może być przykładem produktu ze znaczną ilością MCT z kwasami głównie nasyconymi.

Wyjątkowe działanie MCT

W odróżnieniu od bardziej rozpowszechnionych w pożywieniu LCT, trójglicerydy średniołańcuchowe nie wymagają do transportu w organizmie angażowania specjalnych struktur. Z tego też względu są łatwiej przyswajalne i nie obciążają dodatkową „pracą” przewodu pokarmowego. Prawdopodobnie też dzięki temu łatwiej zużywane są przez organizm na bieżące cele energetyczne i wykazują mniejszą tendencję do magazynowania w postaci tkanki tłuszczowej.

Właściwości MCT jako źródła energii dla osób borykających się z zaburzeniami wchłaniania, czy niektórymi chorobami, opisane zostały już w latach 50. XX wieku. Obecnie o pozytywnym działaniu MCT coraz więcej mówi się w kontekście diet odchudzających, ketogenicznych, czy diet sportowców.

Zastosowanie MCT

Jednym z głównych, czyli najłatwiej dostępnych i najkorzystniejszych dla zdrowia, źródeł MCT jest olej kokosowy. Podobnie jednak jak inne oleje roślinne zawiera on mieszankę różnych rodzajów tłuszczu. Szukając „czystego” źródła średniołańcuchowych trójglicerydów sięgnąć można po produkty zwane olejami MCT.

Z korzyściami stosować je mogą osoby redukujące masę ciała (jako zamiennik innych tłuszczy), mające problem z trawieniem tłuszczy (m.in. przy zaburzeniach pracy trzustki) oraz z wchłanianiem witamin (rozpuszczalnych w tłuszczach), a także osoby szukające dodatkowej, szybkiej porcji łatwostrawnej „energii” o poranku, czy też przed treningiem.