BCAA
BCAA - należy do najbardziej popularnych aminokwasów, które wykorzystywane są przez sportowców, a ich nazwa BCAA pochodzi od skrótu pierwszych lister z j.ang. Branched Chain Amino Acid. W skład grupy wchodzą 3 aminokwasy egzogenne: leucyna, walina i izoleucyna, których cechą wspólną jest specyficzna budowa (rozgałęziony łańcuch alifatyczny boczny) oraz podobny metabolizm (zachodzący głównie w tkance mięśniowej). Naturalnie występują w żywności zasobnej w białko, dobrym ich źródłem są np. proteiny mleczne, czy wołowina. Aminokwasy rozgałęzione wykazują potencjał antykataboliczny i anaboliczny. Dostarczają szkieletów węglowych w momencie kryzysu energetycznego, wpływają także na funkcjonowanie układu nerwowego (zmniejszają zmęczenie), oraz wpływają na aktywność hormonów i kinaz odpowiedzialnych za metabolizm białek.
BCAA w suplementacji sportowej
W suplementacji sportowej zajmują szczególne miejsce, gdyż ich zastosowanie jest szerokie, a każda dyscyplina sportowa wyciągnie coś dla siebie ze stosowania suplementacji opartej na tych aminokwasach.
Stosowane są jako element wspomagania wysiłku i regeneracji powysiłkowej, a także jako antykatabolik i katalizator przemian anabolicznych. Popularne zarówno wśród przedstawicieli dyscyplin sylwetkowych, siłowych, wytrzymałościowo-siłowych, jak i wytrzymałościowych.
Kiedy stosować BCAA?
Stosowanie BCAA przed i w trakcie aktywności fizycznej wpływa hamująco na aktywność niektórych neuroprzekaźników o charakterze tłumiącym, a także usprawniają przebieg procesów energetycznych, przyczyniając się tym samym do poprawy zdolności wysiłkowych. Przyjmowanie BCAA po zakończeniu wysiłku błyskawicznie zwiększa poziom tych aminokwasów we krwi i zasila tkankę mięśniową (aminokwasy rozgałęzione dostają się tam z pominięciem wątroby), a za sprawą leucyny następuje aktywacja kinazy mTOR, która inicjuje anabolizm białek mięśniowych. Tutaj leucyna wykazuje pewien synergizm z insuliną (ta oddziałuje na kinazę PI3 i kinazę białkową B).
BCAA dostępne są w postaci monopreparatów oraz z dodatkiem cytruliny, glutaminy i niektórych witamin, a także znaleźć je można w zaawansowanych suplementach aminokwasowych, kreatynowych, stackach przed i potreningowych, a nawet napojach. Są też naturalnym składnikiem odżywek białkowych i węglowodanowo-białkowych. Istnieją pewne przesłanki, które sugerują, że wysokie dawki BCAA organizm zamienia w cukier - glukozę, a efekt suplementacji będzie podobny do wypicia porcji węglowodanów. Na szczęście nie jest to do końca prawda. Faktem jest, że nadmiar BCAA zostanie przekształcone w wyniku zadziałania enzymu dehydrogenazy, jednak z nadwyżki aminokwasów rozgałęzionych powstaną takie aminokwasy jak alanina i glutamina, które organizm będzie transportował do wątroby.
BCAA - dawkowanie
Zazwyczaj 1 – 2g BCAA / 10kg beztłuszczowej masy ciała na dobę, głównie okołotreningowo. W praktyce dawka ta jest podzielona na porcje przed treningiem, a druga połowa wypijana podczas wysiłku, co ma za zadanie zapobiec zbyt szybkiej i dużej koncentracji aminokwasów we krwi, co może być pretekstem do zadziałania enzymu dehydrogenazy.