Berberyna – po jakim czasie efekty stosowania?

Im dłużej trwa otyłość, cukrzyca typu 2, miażdżyca czy nadciśnienie, tym dłużej będzie trwała terapia i zwalczanie skutków ubocznych oraz uzyskiwanie stabilnych efektów terapii. Organizm adaptuje się stopniowo, a przewlekłe zaburzenia wpływają na metabolizm czy gospodarkę hormonalną i układ nerwowy. Naprawa uszkodzeń metabolicznych może zajmować miesiące, jednak łącząc interwencje o udowodnionym działaniu, jak dieta niskokaloryczna, aktywność fizyczna, czy preparaty zielarskie, w tym berberyna, proces ten można usprawnić.

1. Problem cukrzycy na świecie
2. Berberyna a cukrzyca
3. Czas trwania badań z berberyną
4. Berberyna jako element strategii

Problem cukrzycy na świecie

Odrobina statystyk

Szacuje się, że w Polsce na cukrzycę choruje około 8% populacji, z czego 85–90% przypadków to cukrzyca typu 2. Około 13% Polaków ma stan przedcukrzycowy, zwiększający ryzyko zachorowania. W Europie cukrzyca dotyka szacunkowo 11% dorosłych, a prognozy wskazują, że do 2045 roku liczba ta może wzrosnąć do 13%. Powszechność cukrzycy wynika m.in. ze związku z otyłością, nieprawidłową dietą i siedzącym trybem życia.

Przyczyna i objawy

Badania wskazują, że kluczowym czynnikiem prowadzącym do cukrzycy jest przewlekłe podwyższenie poziomu insuliny, które prowadzi do zaburzeń metabolizmu glukozy i lipidów oraz stopniowego uszkadzania naczyń krwionośnych. Proces ten może trwać latami, zanim pojawią się wyraźne objawy, takie jak ciągłe zmęczenie, uczucie głodu po posiłkach, problemy z kontrolą masy ciała czy zmiany skórne. Z tego powodu interwencje terapeutyczne często wymagają długiego czasu na uzyskanie pełnej skuteczności, a zmiana stylu życia odgrywa kluczową rolę w poprawie zdrowia metabolicznego.

Berberyna a cukrzyca

Przykładem substancji stosowanej w insulinooporności jest berberyna, naturalny alkaloid pozyskiwany z berberysu, który od wieków jest stosowany w fitoterapii chińskiej i ajurwedyjskiej. Działa poprzez aktywację enzymu AMPK, który wpływa na gospodarkę energetyczną komórek.

Co daje berberyna?

Jednym z głównych efektów działania berberyny jest poprawa wrażliwości na insulinę. Hamuje ona syntezę glukozy w wątrobie, wspiera mikrobiotę jelitową i redukuje stan zapalny, który jest jednym z czynników zaostrzających insulinooporność. Efekty nie pojawiają się natychmiast, ponieważ działanie berberyny polega na stopniowej modulacji szlaków metabolicznych i poprawie funkcji komórek. Pierwsze zmiany w poziomie cukru we krwi mogą być widoczne po kilku tygodniach, ale na pełne korzyści metaboliczne trzeba czekać kilka miesięcy.

Czas trwania badań z berberyną

W najnowszym przeglądzie obejmującym 46 badań z udziałem ludzi, w których uczestniczyło 4158 osób, berberynę stosowano zarówno samodzielnie, jak i w połączeniu ze standardowymi terapiami cukrzycy, uzyskując istotne korzyści metaboliczne. Dawki wahały się, a okres suplementacji wynosił od 4 tygodni do 6 miesięcy. Wyraźne efekty obserwowano po 8–12 tygodniach stosowania, chociaż niektóre zmiany były widoczne już po 4 tygodniach.

Efekty

W grupach stosujących berberynę zaobserwowano znaczące obniżenie poziomu glukozy na czczo (średnia różnica MD = −0,86 mmol/L), hemoglobiny glikowanej (MD = −0,73%), a także poprawę insulinowrażliwości, ocenianą na podstawie obniżenia poziomu insuliny na czczo (MD = −2,05 µU/mL) i wskaźnika HOMA-IR (MD = −0,71).

Krótko- i długoterminowe działanie berberyny

Berberyna jako element strategii

Berberynę stosuje się w dawkach dochodzących niekiedy do około 1000 mg dziennie, z reguły w formie standaryzowanego ekstraktu z berberyną HCl (chlorowodorkiem). Wspomagająco warto rozważyć stosowanie substancji poprawiających regulację glikemii, takich jak cynamon, czy żywych mikroorganizmów, czyli probiotyków. Cynamon może obniżać poziom cukru we krwi poprzez zwolnienie opróżniania żołądka oraz poprawę transportu glukozy do komórek.

Probiotyki wspierają mikrobiotę jelitową, która ma kluczowe znaczenie w trawieniu substancji odżywczych i regulacji procesów zapalnych związanych z insulinoopornością. Połączenie kilku strategii, takich jak dieta niskoprzetworzona, aktywność fizyczna, suplementacja i kontrola stresu, daje lepsze efekty, niż stosowanie pojedynczych substancji i pozwala na szybszą poprawę zdrowia metabolicznego.

Źródła:

• Guo J, Chen H, Zhang X, Lou W, Zhang P, Qiu Y, Zhang C, Wang Y, Liu WJ. The Effect of Berberine on Metabolic Profiles in Type 2 Diabetic Patients: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Oxid Med Cell Longev. 2021 Dec 15;2021:2074610. doi: 10.1155/2021/2074610. PMID: 34956436; PMCID: PMC8696197.

• Moridpour AH, Kavyani Z, Khosravi S, Farmani E, Daneshvar M, Musazadeh V, Faghfouri AH. The effect of cinnamon supplementation on glycemic control in patients with type 2 diabetes mellitus: An updated systematic review and dose-response meta-analysis of randomized controlled trials. Phytother Res. 2024 Jan;38(1):117-130. doi: 10.1002/ptr.8026. Epub 2023 Oct 11. PMID: 37818728.

• Tao YW, Gu YL, Mao XQ, Zhang L, Pei YF. Effects of probiotics on type II diabetes mellitus: a meta-analysis. J Transl Med. 2020 Jan 17;18(1):30. doi: 10.1186/s12967-020-02213-2. Erratum in: J Transl Med. 2020 Feb 28;18(1):105. doi: 10.1186/s12967-020-02274-3. PMID: 31952517; PMCID: PMC6966830.