Bergamotka - właściwości, działanie i zastosowanie

Bergamotka należy do cytrusów, jest rośliną z rodziny rutowatych, podobnie jak cytryny, czy pomarańcze. Zyskała ona szerokie uznanie dzięki swojej skórce, która jest wykorzystywana do produkcji olejku bergamotowego. Olejek ten jest bogaty w substancje lotne i stanowi nie tylko kluczowy komponent wielu perfum, ale również jest nieodłącznym składnikiem herbaty earl grey. Powszechnie uważa się, że Bergamotka pochodzi z południowych Włoch, a dokładniej z regionu Kalabrii.

1. Występowanie bergamotki
2. Zastosowanie bergamotki
3. Właściwości i działanie bergamotki

Występowanie bergamotki

Włochy, będąc liderem w produkcji bergamotki, dostarczają około 90% jej światowych zapasów. To właśnie tam uprawia się ją na szeroką skalę, gdyż region słynie z idealnych warunków klimatycznych, takich jak umiarkowanie ciepłe temperatury, obfitość słońca oraz dobrze napowietrzone i żyzne gleby. Mimo że Włochy dominują w tej dziedzinie, to inne kraje, takie jak Grecja, Francja oraz Wybrzeże Kości Słoniowej również przyczyniają się do globalnego rynku, choć ich udział jest mniejszy.

Historia wykorzystania bergamotki sięga czasów starożytnych. Wierzono wtedy, że olejek z bergamotki może być wykorzystywany do czyszczenia powierzchni jako środek dezynfekujący, ale także do zwalczania gorączki, czy łagodzenia problemów z nastrojem. Jego popularność wzrosła w XVIII wieku, kiedy to stał się jednym z podstawowych składników wody kolońskiej, co umocniło jego pozycję w europejskiej perfumerii.

Zastosowanie bergamotki

W kuchni

W kulinariach bergamotka używana jest jako aromatyczny dodatek do potraw i napojów. Skórka z bergamotki jest często stosowana w formie utartej lub kandyzowanej do ciast i deserów, nadając im wyrafinowany, orzeźwiający smak. Ponadto sok z bergamotki może być wykorzystywany jako alternatywa dla innych cytrusów w dressingu do sałatek, marynatach, czy jako dodatek do koktajli i innych napojów, w tym herbaty.

Perfumeria

Bergamotka znajduje zastosowanie również w wielu innych obszarach współczesnego życia. Olejek bergamotowy, uzyskiwany z owoców tej rośliny, jest jednym z najczęściej stosowanych składników w produkcji perfum. Jego świeży, cytrusowy zapach z lekko gorzką nutą jest ceniony za zdolność do komponowania się z innymi zapachami, tworząc aromaty, które są zarówno intensywne, jak i przyjemne.

Aromaterapia

Aromaterapia to kolejna dziedzina, w której bergamotka odgrywa znaczącą rolę. Powszechnie uważa się, że olejek z bergamotki może wspomóc redukcję napięcia i stresu. W związku z tym olejek ten jest często wykorzystywany w dyfuzorach, świecach zapachowych oraz produktach do kąpieli.

Przykłady na wielokierunkowe zastosowanie bergamotki

Właściwości i działanie bergamotki

Bergamotka, czyli Citrus bergamia, jest źródłem wielu substancji bioaktywnych, które przyciągają uwagę badaczy związanych z dietetyką i zdrowiem. Olejek eteryczny uzyskiwany z bergamotki jest bogaty w unikalne składniki, w tym limonen, linalol, oraz inne terpeny, czy flawonoidy, jak naringina i rutyna. Zarówno terpeny, jak i flawonoidy zawarte w bergamotce, mogą mieć potencjał w regulacji mechanizmów związanych z chorobami cywilizacyjnymi.

Limonen i linalol

Limonen i linalol to dwa związki terpenowe, które przyczyniają się do szerokiego spektrum działania bergamotki. Limonen jest ceniony za swoje właściwości antyoksydacyjne, które mogą wspomagać organizm poprzez neutralizację wolnych rodników. Linalol, znany ze swojego charakterystycznego aromatu, wykazuje potencjał w kierunku działania uspokajającego, co jest wykorzystywane w aromaterapii do redukcji stresu i poprawy jakości snu. W warunkach laboratoryjnych zaobserwowano też właściwości przeciwzapalne, które mogą być pomocne w leczeniu stanów zapalnych i bólowych.

Naringina i rutyna

Z kolei naringina i rutyna to dwa typy flawonoidów, o których dużo mówi się w kontekście zdrowia sercowo-naczyniowego. Naringina jest silnym antyoksydantem, który oprócz swojej roli w ochronie komórek przed uszkodzeniami oksydacyjnymi, może wpływać również na poziom cholesterolu LDL. Rutyna badana jest pod kątem wzmacniania ścian naczyń krwionośnych, co może wpływać na krążenie krwi.

Źródła:

• Bagetta, G., Morrone, L. A., Rombolà, L., Amantea, D., Russo, R., Berliocchi, L., Sakurada, S., Sakurada, T., Rotiroti, D., & Corasaniti, M. T. (2010). Neuropharmacology of the essential oil of bergamot. Fitoterapia, 81(6), 453–461. https://doi.org/10.1016/j.fitote.2010.01.013
• Park, E. J., & Pezzuto, J. M. (2012). Flavonoids in cancer prevention. Anti-cancer agents in medicinal chemistry, 12(8), 836–851. https://doi.org/10.2174/187152012802650075
• Navarra, M., Mannucci, C., Delbò, M., & Calapai, G. (2015). Citrus bergamia essential oil: from basic research to clinical application. Frontiers in pharmacology, 6, 36. https://doi.org/10.3389/fphar.2015.00036