Błonnik bambusowy - wartości odżywcze i właściwości

Bambus jako wszechstronny surowiec naturalny, odgrywa istotną rolę w życiu człowieka. Dzięki swojej niezwykłej wytrzymałości, szybkiemu wzrostowi oraz szerokiemu spektrum zastosowań, znajduje on miejsce w wielu dziedzinach życia codziennego i przemysłu. Wykorzystywany jest do produkcji szczoteczek do zębów, desek do krojenia czy tkanin, w tym skarpetek, a nawet asfaltu. Wyróżnia się nie tylko swoimi właściwościami fizycznymi, ale coraz częściej także ciekawym od dietetycznej strony składem chemicznym.

1. Charakterystyka bambusów
2. Wszechstronność bambusa
3. Właściwości błonnika bambusowego
4. Stosowanie błonnika bambusowego

Charakterystyka bambusów

Występowanie i szybkość wzrostu

Bambusy to rośliny należące do rodziny traw, które obejmują około 1500 gatunków rozmieszczonych głównie w strefach tropikalnych i subtropikalnych. Są one roślinami wieloletnimi. Charakterystyczną cechą tych roślin jest ich wyjątkowa szybkość wzrostu, osiągająca nawet kilkadziesiąt centymetrów dziennie w sprzyjających warunkach.

Wysokość

Bambusy występują naturalnie w Azji, Ameryce Południowej, Afryce oraz na wyspach Oceanii, choć ich największe zróżnicowanie gatunkowe obserwuje się w południowo-wschodniej Azji. W zależności od gatunku bambusy mogą osiągać wysokość od kilkudziesięciu centymetrów do ponad 30 metrów, co czyni je jednymi z najbardziej zróżnicowanych pod względem wielkości roślin na świecie.

Wszechstronność bambusa

Zastosowanie 

W historycznych Chinach i Japonii bambus wykorzystywano do produkcji mat, koszy oraz mebli, a jego włókna stanowiły podstawę tradycyjnego papiernictwa. W Indiach bambus używany był do budowy mostów, a także jako surowiec do wytwarzania broni, w tym włóczni i łuków. Współcześnie bambus znajduje zastosowanie w nowoczesnych technologiach, takich jak produkcja laminatów, tkanin, czy bioplastików. 

Wszechstronność

Dzięki swojej lekkości, elastyczności i trwałości stał się także popularnym materiałem w architekturze oraz projektach zrównoważonego rozwoju, gdzie wykorzystywany jest jako alternatywa dla drewna i stali. Bambusowe podłogi, deski tarasowe, czy elementy konstrukcyjne zyskują coraz większe uznanie na rynkach międzynarodowych.

Wartości odżywcze świeżych pędów bambusa

Właściwości błonnika bambusowego

Błonnik bambusowy, uzyskiwany głównie z włókien łodyg, charakteryzuje się wysoką czystością oraz neutralnym smakiem, co czyni go atrakcyjnym dodatkiem do żywności funkcjonalnej.

Bambus dla jelit

Badania nad błonnikiem bambusowym w diecie są w początkowej fazie, ale wskazują na jego potencjalne korzyści dla mikrobiomu jelitowego.  Może on zwiększać różnorodność mikrobioty, wspierać rozwój bakterii takich jak Bifidobacterium i Akkermansia oraz ograniczać patogeny, jak Escherichia-Shigella. Wspomaga też produkcję SCFA (krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych), które odżywiają i chronią śluzówkę jelit.

Bambus dla wagi ciała i wątroby

Fermentacja in vitro pokazuje, że błonnik bambusowy obniżając pH i zwiększając poziom SCFA może zmieniać stosunek zawartości w przewodzie pokarmowym bakterii Firmicutes do Bacteroidetes, co może sprzyjać kontroli masy ciała i poprawiać metabolizm lipidów. Obserwacje sugerują także jego wpływ na poprawę funkcji wątroby. Choć badania na ludziach są ograniczone, wyniki krótkoterminowe są obiecujące, wymagają jednak dalszego potwierdzenia klinicznego.

Źródło krzemu i potasu

Ponadto bambus jest źródłem krzemu, który jest pierwiastkiem odgrywającym ważną rolę w utrzymaniu kondycji skóry, włosów i paznokci, a także wpływa na prawidłowe funkcjonowanie tkanki łącznej i kości. Oprócz błonnika i krzemu, w bambusie znajduje się również sporo potasu, elektrolitu, który uczestniczy w regulacji ciśnienia tętniczego oraz gospodarki wodno-elektrolitowej.

Stosowanie błonnika bambusowego

Dawkowanie błonnika bambusowego w diecie zależy od indywidualnych potrzeb oraz celów zdrowotnych. Dla osób dorosłych zaleca się spożywanie od 20 do 40 gramów błonnika dziennie, a błonnik bambusowy może stanowić część tej ilości (od 1 do kilku gramów), szczególnie w diecie niskobłonnikowej. Jego neutralny smak oraz łatwość wkomponowania w różne potrawy sprawiają, że jest on wygodnym suplementem diety.

Należy pamiętać, że wprowadzając błonnik do diety, warto zwiększać jego spożycie stopniowo, aby uniknąć dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takich jak wzdęcia czy dyskomfort. Jednocześnie dbać należy o stopniowe zwiększenie nawodnienia.

Źródła: 

• Li, X., Guo, J., Ji, K., & Zhang, P. (2016). Bamboo shoot fiber prevents obesity in mice by modulating the gut microbiota. Scientific reports, 6, 32953. https://doi.org/10.1038/srep32953
• Zhou, X., Ma, L., Dong, L., Li, D., Chen, F., & Hu, X. (2023). Bamboo shoot dietary fiber alleviates gut microbiota dysbiosis and modulates liver fatty acid metabolism in mice with high-fat diet-induced obesity. Frontiers in nutrition, 10, 1161698. https://doi.org/10.3389/fnut.2023.1161698
• Wu, W., Li, Q., Chen, H., Fang, X., Niu, B., Liu, R., Mu, H., & Gao, H. (2023). In vitro fermentation characteristics of the dietary fiber in bamboo (Phyllostachys edulis) shoots and its regulatory effects on the intestinal microbiota and metabolites. Food chemistry, 404(Pt B), 134707. https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2022.134707
• Ge, Q., Li, H. Q., Zheng, Z. Y., Yang, K., Li, P., Xiao, Z. Q., Xiao, G. M., & Mao, J. W. (2022). In vitro fecal fermentation characteristics of bamboo insoluble dietary fiber and its impacts on human gut microbiota. Food research international (Ottawa, Ont.), 156, 111173. https://doi.org/10.1016/j.foodres.2022.111173
• Park, E. J., & Jhon, D. Y. (2009). Effects of bamboo shoot consumption on lipid profiles and bowel function in healthy young women. Nutrition (Burbank, Los Angeles County, Calif.), 25(7-8), 723–728. https://doi.org/10.1016/j.nut.2009.01.007