Magnez należy do podstawowych pierwiastków regulujących pracę wielu układów organizmu, a dodatkowo pełni funkcje budulcowe. Umożliwia lub przyspiesza przebieg ponad 300 reakcji enzymatycznych, które wpływają na tak podstawowe zjawiska, jak synteza białek oraz DNA, funkcjonowanie mięśni i nerwów, czy regulację poziomu glukozy we krwi oraz ciśnienia. Ze względu na szerokie spektrum funkcji magnez został szczegółowo przebadany zarówno pod kątem działania w warunkach fizjologicznych, jak i podczas niedoborów.
- Działanie magnezu
- Szacunkowe zapotrzebowanie na magnez w różnych grupach
- Deficyty magnezu - przyczyny
- Suplementacja chelatem magnezu
- Magnez w innych połączeniach
Działanie magnezu
W układzie nerwowym magnez działa jako stabilizator przewodnictwa sygnałów. Bierze udział w hamowaniu nadmiernej aktywności nerwowej oraz w procesach związanych z plastycznością synaptyczną, czyli procesach, które warunkują pamięć i zdolność uczenia się. Działanie to ma odzwierciedlenie np. podczas treningów sportowych, ponieważ umożliwia rozkurcz mięśni oraz ich relaksację po zakończonych ćwiczeniach, czy przy nauce w warunkach stresu, bo pozwala na odizolowanie nadmiaru bodźców.
Dodatkowo, pierwiastek ten wpływa na równowagę innych elektrolitów, jak potas, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania serca i układu krążenia. Wraz z wapniem, z kolei, buduje kości i zęby.
Szacunkowe zapotrzebowanie na magnez w różnych grupach
Wiek
|
Mężczyźni
|
Kobiety
|
Dorośli
|
420 mg
|
320 mg
|
Osoby aktywne fizycznie
|
420 – 520 mg
|
320 – 420 mg
|
Młodzież
|
410 – 420 mg
|
320 – 360 mg
|
Deficyty magnezu - przyczyny
Przyczyny
Niedobory magnezu wydają się przybierać na skali, szczególnie w krajach rozwiniętych. Jednym z powodów jest nieodpowiednia dieta, uboga w produkty pełnoziarniste, orzechy, nasiona oraz zielone warzywa liściaste. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że czynniki takie jak stres, intensywny wysiłek fizyczny, czy stosowanie niektórych leków mogą zwiększać zapotrzebowanie organizmu na magnez.
Skutki
Niedobory magnezu mogą prowadzić do różnych zaburzeń zdrowotnych, takich jak skurcze mięśni, migreny, arytmię serca, a nawet zaburzenia lękowe i depresja. Suplementacja magnezem może być korzystna w przypadku niedoborów, jednakże dobór odpowiedniej formy chemicznej magnezu jest kluczowy dla efektywności wchłaniania i działania tego pierwiastka.
Suplementacja chelatem magnezu
Pierwsze suplementy
Pierwsze suplementy diety z magnezem zaczęły pojawiać się w XIX wieku. W tym okresie postęp naukowy pozwolił na wyizolowanie magnezu z naturalnych źródeł, takich jak minerały dolomitu i magnezytu, które stanowiły pierwotne surowce do produkcji pierwszych preparatów magnezowych. Te wczesne formy suplementów były jednak stosunkowo prymitywne i opierały się głównie na prostych solach magnezu, takich jak chlorek czy siarczan magnezu, których biodostępność była niska.
Nowoczesna suplementacja
W poszukiwaniu rozwiązania tego problemu ważne okazały się badania nad chelatacją, czyli procesem, w którym jon magnezu jest wiązany z organicznymi cząsteczkami, takimi jak aminokwasy (asparagina, glicyna). Magnez chelatowany jest kompleksem, który jest mniej podatny na reakcje z innymi substancjami w przewodzie pokarmowym, przez co może być lepiej wykorzystywany przez organizm.
Magnez w innych połączeniach
Poza potasem i wapniem, o których mowa była wcześniej, kolejnym ważnym dodatkiem do magnezu jest witamina D. Odgrywa ona kluczową rolę w metabolizmie wapnia i fosforu, a także w kształtowaniu odporności i w funkcjonowaniu układu hormonalnego. Magnez jest niezbędny do przekształcenia witaminy D w jej aktywną formę.
Magnez dla energii
Warto też dodać, że pierwiastek ten bierze udział w regeneracji ATP (adenozynotrójfosforanu), który jest kluczowym nośnikiem energii w komórkach. W obecności magnezu ATP jest stabilizowane, co ma szczególne znaczenie podczas intensywnych wysiłków. Dlatego też często pierwiastek ten stosuje się w towarzystwie kreatyny, która jest najsilniejszym czynnikiem regenerującym ATP.
Magnez dla snu
W kontekście działania hamującego nadaktywność neuronalną magnez może działać synergistycznie z substancjami poprawiającymi jakość snu, czy odporność na stres. Nocny wypoczynek może być wspomagany dodatkowo melatoniną, która jest neurohormonem o charakterze białkowym, natomiast relaksację w ciągu dnia umożliwić może połączenie z aminokwasem będącym neuroprzekaźnikiem, czyli GABA (kwasem gamma-aminomasłowym).
Źródła:
- Case, D. R., Zubieta, J., Gonzalez, R., & Doyle, R. P. (2021). Synthesis and Chemical and Biological Evaluation of a Glycine Tripeptide Chelate of Magnesium. Molecules (Basel, Switzerland), 26(9), 2419. https://doi.org/10.3390/molecules26092419
- Fiorentini, D., Cappadone, C., Farruggia, G., & Prata, C. (2021). Magnesium: Biochemistry, Nutrition, Detection, and Social Impact of Diseases Linked to Its Deficiency. Nutrients, 13(4), 1136. https://doi.org/10.3390/nu13041136
- Blancquaert, L., Vervaet, C., & Derave, W. (2019). Predicting and Testing Bioavailability of Magnesium Supplements. Nutrients, 11(7), 1663. https://doi.org/10.3390/nu11071663
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.