Czekolada bez cukru na diecie - jakie są zalety?

Kakao, będące głównym składnikiem czekolady, od wieków cenione jest za swoje smakowe i prozdrowotne właściwości. Na polskim rynku dostępnych jest wiele czekolad bez dodatku cukru, które zyskują popularność wśród osób dbających o zdrową dietę oraz kontrolujących spożycie węglowodanów. Dzięki szerokiej dostępności zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych, konsumenci mogą wybierać spośród wielu propozycji, dopasowując produkt do swoich potrzeb żywieniowych i preferencji smakowych.

1. Historyczne zastosowanie kakao
2. Proces konszowania
3. Czekolady bezcukrowe
4. Czekolady wzbogacone białkiem
5. Porównanie czekolady zwykłej i bezcukrowej
6. Badania nad kakao

Historyczne zastosowanie kakao

Historia kakao sięga czasów starożytnych cywilizacji Mezoameryki, gdzie było ono nie tylko cenionym napojem, ale również pełniło istotną rolę w kulturze i obrzędach religijnych. Majowie i Aztekowie przygotowywali z nasion kakaowca gorzki napój zwany "xocoatl", który często aromatyzowano przyprawami, takimi jak chili, czy wanilia. Nasiona kakaowca były na tyle cenne, że służyły jako środek płatniczy. W XVI wieku kakao zostało wprowadzone do Europy przez hiszpańskich konkwistadorów, gdzie początkowo spożywano je w formie napoju z dodatkiem cukru i cynamonu, aby złagodzić jego naturalną gorycz.

Proces konszowania

Z biegiem czasu, wraz z rozwojem technologii przetwórstwa, kakao stało się podstawą do produkcji stałej czekolady. W XIX wieku wynaleziono proces konszowania, który pozwolił na uzyskanie gładkiej i jedwabistej konsystencji czekolady, co przyczyniło się do jej masowej popularności. Obecnie kakao i czekolada są nieodłącznymi elementami kulinarnymi na całym świecie, wykorzystywanymi zarówno w formie deserów, napojów, jak i dodatków do potraw.

Czekolady bezcukrowe

Czekolady bez dodatku cukru rafinowanego (stołowego) dostępne są w różnych wariantach smakowych, od klasycznych gorzkich o wysokiej zawartości kakao po mleczne i białe wersje, wzbogacone o naturalne zamienniki cukru, takie jak erytrytol, maltitol, czy stewia. Czekolady te często zawierają dodatki w postaci orzechów dostarczających błonnik, liofilizowanych owoców bogatych w antyoksydanty, a także bezcukrowych nadzień o smaku waniliowym, kokosowym czy karmelowym, co sprawia, że są atrakcyjne smakowo mimo braku sacharozy.

Czekolady wzbogacone białkiem

W ofercie można znaleźć również produkty wzbogacone w białko serwatkowe lub roślinne, co czyni je popularnym wyborem wśród osób aktywnych fizycznie i budujących masę mięśniową. Głównymi zaletami braku cukru w czekoladzie są z pewnością niższy indeks glikemiczny i mniejszy wpływ na gospodarkę glukozowo-insulinową, a także neutralność dla zdrowia zębów.

Porównanie czekolady zwykłej i bezcukrowej

Badania nad kakao

Analizy badań klinicznych wykazały, że kakao może obniżać poziom całkowitego cholesterolu oraz frakcji LDL, a także redukować stężenie glukozy na czczo, co może mieć znaczenie w profilaktyce chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca typu 2.

Poprawa funkcji nabłonka

Regularna konsumpcja produktów bogatych we flawonoidy kakaowe wpływa na poprawę funkcji śródbłonka naczyń krwionośnych, co przekłada się na większą elastyczność naczyń i poprawę przepływu krwi. Efekt ten jest szczególnie zauważalny przy spożyciu około 700 mg flawonoidów kakaowych dziennie, przy czym ich działanie wykazuje nieliniowy charakter, bowiem zaobserwowano, że optymalna dawka znajduje się w średnim zakresie spożycia.

Wpływ na ciśnienie krwi

Ponadto, flawonoidy obecne w kakao mogą powodować niewielkie, ale statystycznie istotne obniżenie ciśnienia krwi, przy czym wpływ ten jest bardziej wyraźny u osób z nadciśnieniem niż u osób z prawidłowymi wartościami ciśnienia.

Działanie przeciwzapalne i ochronne

Istnieją również dowody na to, że spożycie kakao może działać ochronnie przed stresem oksydacyjnym, zmniejszając poziom markerów uszkodzeń oksydacyjnych, takich jak malondialdehyd i 8-izo-prostaglandyna F2α, co wskazuje na potencjalne działanie przeciwzapalne i ochronne wobec komórek organizmu.

Wpływ na nastrój

Oprócz korzyści metabolicznych i kardioprotekcyjnych badania sugerują także, że spożycie czekolady bogatej w kakao może poprawiać nastrój i zmniejszać objawy depresyjne oraz lękowe, co tłumaczone jest obecnością neuroaktywnych związków, takich jak teobromina i fenyloetyloamina, które mogą modulować aktywność neuroprzekaźników w mózgu.

Źródła:

• Arisi TOP, da Silva DS, Stein E, Weschenfelder C, de Oliveira PC, Marcadenti A, Lehnen AM, Waclawovsky G. Effects of Cocoa Consumption on Cardiometabolic Risk Markers: Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Nutrients. 2024 Jun 18;16(12):1919. doi: 10.3390/nu16121919. PMID: 38931273; PMCID: PMC11206597.
• Fusar-Poli L, Gabbiadini A, Ciancio A, Vozza L, Signorelli MS, Aguglia E. The effect of cocoa-rich products on depression, anxiety, and mood: A systematic review and meta-analysis. Crit Rev Food Sci Nutr. 2022;62(28):7905-7916. doi: 10.1080/10408398.2021.1920570. Epub 2021 May 10. PMID: 33970709.
• Ried K, Fakler P, Stocks NP. Effect of cocoa on blood pressure. Cochrane Database Syst Rev. 2017 Apr 25;4(4):CD008893. doi: 10.1002/14651858.CD008893.pub3. PMID: 28439881; PMCID: PMC6478304.
• Mehrabani S, Arab A, Mohammadi H, Amani R. The effect of cocoa consumption on markers of oxidative stress: A systematic review and meta-analysis of interventional studies. Complement Ther Med. 2020 Jan;48:102240. doi: 10.1016/j.ctim.2019.102240. Epub 2019 Nov 26. PMID: 31987247.
• Sun Y , Zimmermann D , De Castro CA , Actis-Goretta L . Dose-response relationship between cocoa flavanols and human endothelial function: a systematic review and meta-analysis of randomized trials. Food Funct. 2019 Oct 16;10(10):6322-6330. doi: 10.1039/c9fo01747j. PMID: 31524216.