Czy cynk jest dobry na trądzik?

Cynk jest pierwiastkiem chemicznym niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Jego właściwości biochemiczne oraz działanie przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe sprawiają, że jest szeroko badany pod kątem wpływu na zdrowie skóry, w tym na leczenie trądziku. Zaobserwowano, że niedobory tego pierwiastka pogłębiają problemy dermatologiczne oraz spowalniają regenerację tkanek. Suplementacja cynkiem, z kolei, zyskała zainteresowanie jako potencjalna terapia wspomagająca w dermatologii.

1. Ogólna charakterystyka cynku
2. Działanie cynku
3. Niedoboru cynku - konsekwencje
4. Zapotrzebowanie na cynk
5. Cynk na trądzik

Ogólna charakterystyka cynku

Cynk jest pierwiastkiem chemicznym o symbolu Zn, należącym do grupy metali przejściowych. Występuje w przyrodzie głównie w postaci minerałów, takich jak sfaleryt (blenda cynkowa), smithsonit, czy hemimorfit. Pod względem fizycznym cynk jest metalem o srebrzystoniebieskiej barwie, stosunkowo niskiej temperaturze topnienia (419,5°C) i wrzenia (907°C). Jego właściwości elektrochemiczne sprawiają, że jest często stosowany jako powłoka antykorozyjna w przemyśle. W środowisku biologicznym występuje w formie jonów cynku (Zn²⁺), które pełnią kluczową funkcję w licznych procesach metabolicznych.

Działanie cynku

Cynk jest niezbędnym pierwiastkiem śladowym, który odgrywa fundamentalną rolę w organizmie człowieka. Bierze udział w syntezie białek i DNA, wspomaga funkcjonowanie układu odpornościowego oraz wpływa na aktywność kilkuset enzymów. Jest także niezbędny dla stabilizacji błon komórkowych i ochrony przed stresem oksydacyjnym, co czyni go kluczowym pierwiastkiem dla utrzymania równowagi biologicznej.

Niedoboru cynku - konsekwencje

Niedobory cynku mogą prowadzić do osłabienia odporności, zaburzeń wzrostu, nieprawidłowego funkcjonowania zmysłów, problemów skórnych oraz pogorszenia funkcji poznawczych i rozrodczych. Ponadto jego niedobór może wpływać na rozwój chorób przewlekłych, takich jak cukrzyca typu 2, czy nawet choroby neurodegeneracyjne.

Zapotrzebowanie na cynk

Dorosłym mężczyznom zaleca się spożywanie około 11 mg cynku na dobę, natomiast kobietom 8 mg.

Występowanie w naturze

Naturalnymi źródłami cynku są mięso (wołowina, wieprzowina, drób), owoce morza (szczególnie ostrygi), a także w mniejszym stopniu nasiona i orzechy (dynia, sezam, orzechy nerkowca) oraz produkty pełnoziarniste. W pewnych ilościach występuje również w roślinach strączkowych. Warto jednak wiedzieć, że biodostępność cynku w produktach roślinnych może być ograniczona przez obecność substancji antyodżywczych, takich jak fityniany.

Suplementy z cynkiem

Suplementy diety z cynkiem z reguły zawierają dawki w zakresie od kilku do kilkudziesięciu miligramów na porcję, a najczęściej wybieranymi formami chemicznymi są glukonian, pikolinian, czy cytrynian, nieco słabiej przyswajają się tlenek, czy siarczan. Niekiedy stosuje się cynk w tabletkach do ssania, co zalecane jest głównie we wczesnych etapach przeziębienia.

Niektóre z najlepszych źródeł spożywczych cynku

Cynk na trądzik

Rola cynku w skórze jest wielowymiarowa i obejmuje jego wpływ na regenerację komórek naskórka, gojenie ran oraz modulację procesów zapalnych. W kontekście trądziku cynk wykazuje też działanie antybakteryjne, co może przyczyniać się do redukcji zmian skórnych.

Wnioski z badań naukowych

Analiza wyników 25 badań obejmujących 2445 uczestników wykazała, że osoby z trądzikiem miały istotnie niższy poziom cynku w surowicy w porównaniu do grupy kontrolnej. Analiza siedmiu badań z udziałem 374 osób w grupie z cynkiem i 371 osób w grupie porównawczej bez cynku wykazała istotną redukcję liczby grudek trądzikowych po zakończonej terapii.

Podział na podgrupy w tym badaniu ujawnił, że cynk był również skuteczniejszy, niż placebo oraz niektóre leki. Efektywność była najwyższa przy stosowaniu cynku krócej niż 12 tygodni, przy dłuższej suplementacji nie obserwowano dalszej poprawy stanu. Cynk okazał się także korzystny w porównaniu z placebo pod względem ogólnej poprawy klinicznej trądziku, obejmującej ocenę jakości życia.

Wprawdzie efektywność cynku jako monoterapii jest ograniczona, to jego połączenie z innymi substancjami aktywnymi, takimi jak antybiotyki, może zwiększyć skuteczność leczenia. Warto dodać, że wpływ cynku na trądzik może być widoczny zarówno w postaci doustnej, jak i miejscowej.

Źródła:

• Yee, B. E., Richards, P., Sui, J. Y., & Marsch, A. F. (2020). Serum zinc levels and efficacy of zinc treatment in acne vulgaris: A systematic review and meta-analysis. Dermatologic therapy, 33(6), e14252. https://doi.org/10.1111/dth.14252
• Liu H, Yu H, Xia J, Liu L, Liu G, Sang H, Peinemann F. Evidence-based topical treatments (azelaic acid, salicylic acid, nicotinamide, sulfur, zinc, and fruit acid) for acne: an abridged version of a Cochrane systematic review. J Evid Based Med. 2020 Nov;13(4):275-283. doi: 10.1111/jebm.12411. Epub 2020 Oct 9. PMID: 33034949.