Ile witaminy D w sezonie przeziębień?

Sezony przeziębień, czyli okresy wzmożonego występowania ostrych infekcji dróg oddechowych, koncentrują się głównie na jesieni, zimie oraz wczesnej wiośnie, kiedy warunki środowiskowe sprzyjają łatwiejszemu rozprzestrzenianiu się patogenów. Częstotliwość zmagania się z infekcjami zależna jest od stanu odżywienia organizmu, a także higieny stylu życia, w którą dieta również się wpisuje. Jedną z substancji odżywczych, którą postanowiono w tym kierunku przebadać, jest witamina D. 

1. Okresy częstszych przeziębień
2. Najczęstsza przyczyna ostrych infekcji dróg oddechowych
3. Witamina D a przeziębienia
4. Skutki stosowania leków przeciwzapalnych

Okresy częstszych przeziębień

W chłodniejszych miesiącach niskie temperatury powodują, że ludzie spędzają więcej czasu w zamkniętych, często słabo wentylowanych pomieszczeniach, gdzie kontakt z wirusami jest intensywniejszy. Jednocześnie suche powietrze w ogrzewanych wnętrzach prowadzi do wysuszania błon śluzowych dróg oddechowych, co osłabia ich zdolność do pełnienia roli pierwszej linii obrony przed patogenami.

Najczęstsza przyczyna ostrych infekcji dróg oddechowych

Najczęstszą przyczyną ostrych infekcji dróg oddechowych są wirusy, z których najpowszechniejsze to rinowirusy, odpowiadające za znaczną część przypadków przeziębień, ale równie często spotykane są koronawirusy, wirusy grypy, adenowirusy, wirusy paragrypy i wirus syncytialny. Patogeny te przenoszą się głównie drogą kropelkową, czyli przez kontakt z zakażoną osobą lub przez wdychanie aerozolu zawierającego wirusy – ale także przez dotyk, kiedy wirusy osiadają na powierzchniach, a następnie przenoszone są na błony śluzowe nosa lub ust.

Witamina D a przeziębienia

W sezonie jesienno-zimowym i wiosennym witamina D nie jest efektywnie produkowana przez organizm, więc w przeglądzie badań z udziałem ludzi opublikowanym w sierpniu 2024 roku przeanalizowano wpływ suplementacji tą substancją na prewencję ostrych infekcji dróg oddechowych. Analiza obejmowała 43 eksperymenty, w których uczestniczyło łącznie 49 320 osób.

Zaobserwowano, że w podgrupie z dawkami od 400 do 1200 IU/dzień, w okresach wiosennym, jesiennym i zimowym, witamina D może w niektórych przypadkach prowadzić do ograniczenia częstotliwości zachorowania od wirusów atakujących górne drogi oddechowe. Największy efekt prewencyjny odnotowano przy krótkoterminowej suplementacji, trwającej mniej niż 4 miesiące, oraz w zimowych miesiącach.

Witamina D odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Reguluje aktywność genów odpowiedzialnych za produkcję białek o właściwościach antybakteryjnych i przeciwwirusowych, które zwalczają patogeny, takie jak bakterie i wirusy. Dodatkowo witamina D moduluje reakcje zapalne. Wpływa też na dojrzewanie i aktywność komórek odpornościowych, co zwiększa ich skuteczność w rozpoznawaniu i eliminowaniu patogenów.

Zakresy stężeń aktywnej formy witaminy D3 we krwi

Skutki stosowania leków przeciwzapalnych

W prewencji i zwalczaniu przeziębień coraz częściej unika się stosowania pewnych leków, dlatego dbanie o stan odżywienia może mieć szczególne znaczenie. Stosowanie zbyt dużej ilości leków przeciwzapalnych, w tym niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), może prowadzić do szeregu poważnych skutków ubocznych, które obejmują zarówno krótkoterminowe, jak i długoterminowe zagrożenia dla zdrowia.

Nadmierne lub długotrwałe przyjmowanie tych leków może wywołać uszkodzenia przewodu pokarmowego, takie jak owrzodzenia żołądka i dwunastnicy, a także krwawienia z przewodu pokarmowego, które mogą być niebezpieczne dla życia. Dzieje się tak, ponieważ NLPZ hamują specyficzne enzymy, które są odpowiedzialne za syntezę związków chroniących błonę śluzową żołądka.

Długotrwałe stosowanie tych leków może także negatywnie wpływać na funkcjonowanie nerek, prowadząc w skrajnych przypadkach do przewlekłej niewydolności nerek. NLPZ mogą również podnosić ryzyko sercowo-naczyniowe, zwiększając ryzyko wystąpienia zawałów serca i udarów mózgu, szczególnie u osób z istniejącymi już problemami kardiologicznymi. W dodatku, nadużywanie leków przeciwzapalnych może prowadzić do zaburzeń funkcji wątroby, takich jak jej uszkodzenie, czy nawet niewydolność.

Źródła:

Wang, C. H., Porta, L., Yang, T. K., Wang, Y. H., Wu, T. H., Qian, F., Han, Y. Y., Sheng, W. H., Chen, S. C., Lee, C. C., & Chang, S. C. (2024). Optimal methods of vitaminD supplementation to prevent acute respiratory infections: a systematic review, dose-response and pairwise meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition journal, 23(1), 92. https://doi.org/10.1186/s12937-024-00990-w