Chociaż powszechnie uważa się, że leczone przeziębienie trwa tydzień, a nieleczone trwa siedem dni, to warto wiedzieć, że właściwa prewencja może przygotować organizm na to, aby przejść przez tę chorobę bez większych problemów i powikłań. Jednym z czynników o kluczowym znaczeniu jest dieta, jednak ważne mogą okazać się też metody redukcji stresu, higiena czy dbanie o sen. Niedożywienie, które może występować zarówno w niedowadze, jak i przy otyłości, z pewnością wydłuży czas potrzebny na dojście do siebie.
- Charakterystyka przeziębień
- Sprzyjające warunki
- Czas trwania przeziębienia
- Osoby najbardziej podatne
- Dieta a przeziębienie - co warto uwzględnić?
Charakterystyka przeziębień
Przeziębienie, czyli infekcja górnych dróg oddechowych, jest jedną z najczęstszych chorób wirusowych dotykających ludzi na całym świecie. Głównym sprawcą są wirusy, zwłaszcza rhinowirusy, które odpowiadają za kilkadziesiąt procent wszystkich przypadków. Wśród pozostałych patogenów znajdują się koronawirusy, wirusy grypy oraz wirusy paragrypy. Rzadsze są przypadki infekcji bakteryjnych i grzybiczych.
Sprzyjające warunki
Przeziębienia najczęściej pojawiają się jesienią i zimą, co wynika z przebywania w zamkniętych, słabo wentylowanych miejscach, gdzie łatwiej dochodzi do transmisji wirusów drogą kropelkową. Ryzyko zachorowania zwiększa kontakt z zakażonymi osobami, co wyjaśnia wyższą liczbę infekcji w zatłoczonych miejscach, jak komunikacja miejska, szkoły czy biura.
Dorośli chorują średnio 2-4 razy w roku, a dzieci od 6 do 10 razy, ze względu na niedojrzałość ich układu odpornościowego i częstszą ekspozycję na patogeny w grupach rówieśniczych.
Czas trwania przeziębienia
Choć przeziębienie jest zazwyczaj łagodną chorobą, to ze względu na dużą liczbę zachorowań wywołuje znaczne obciążenie dla systemów opieki zdrowotnej oraz gospodarki, prowadząc do zwiększonej absencji w pracy i szkole. Przeziębienie zazwyczaj trwa od 7 do 10 dni, choć u niektórych osób objawy mogą utrzymywać się nawet do dwóch tygodni.
Pierwsze oznaki choroby pojawiają się zwykle 2-3 dni po kontakcie z wirusem i obejmują katar, ból gardła, kaszel oraz ogólne złe samopoczucie. Czas trwania przeziębienia może jednak ulec wydłużeniu w zależności od wielu czynników.
Osoby najbardziej podatne
Osoby z osłabionym układem odpornościowym, na przykład z powodu przewlekłych chorób, takich jak cukrzyca czy astma, są bardziej narażone na dłuższy przebieg infekcji. Brak odpowiedniego wypoczynku oraz nadmierny stres, palenie papierosów i picie alkoholu mogą również opóźniać wyzdrowienie. Zbyt wczesny powrót do intensywnych aktywności lub pracy podczas trwania choroby może prowadzić do jeszcze większego osłabienia odporności.
Powikłania przeziębień, choć rzadkie u osób zdrowych, mogą stanowić poważne zagrożenie dla osób starszych, dzieci oraz tych z obniżoną odpornością, np. podczas terapii nowotworowej.
Przykładowe suplementy diety stosowane dla zmniejszenia narażenia na ciężkie przeziębienia
Suplement
|
Dawki
|
Witamina C
|
200 – 1000 mg
|
Witamina D
|
10 – 15 µg
|
Cynk
|
10 – 30 mg
|
Probiotyki
|
2 – 6 x 109 CFU (jednostek formujących kolonie)
|
Dieta a przeziębienie - co warto uwzględnić?
Składniki odżywcze, takie jak witamina C, witamina D, cynk oraz probiotyki, odgrywają ważną rolę w prewencji przeziębień.
Witamina C
Witamina C, działając jako silny antyoksydant, neutralizuje wolne rodniki uszkadzające komórki podczas infekcji oraz wspiera funkcje komórek odpornościowych, w tym fagocytów, które eliminują patogeny. Regularna suplementacja witaminą C może skracać czas trwania przeziębienia, szczególnie u osób prowadzących aktywny tryb życia, choć nie ma dowodów na istotny wpływ, gdy jest stosowana już po wystąpieniu objawów.
Witamina D
Witamina D jest kluczowa dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, szczególnie w kontekście aktywacji odpowiedzi immunologicznej. Jej niedobory zwiększają ryzyko infekcji dróg oddechowych, co jest szczególnie problematyczne zimą, gdy synteza skórna witaminy D jest ograniczona z powodu braku wystarczającego nasłonecznienia.
Cynk
Cynk jest istotnym pierwiastkiem wspierającym funkcjonowanie układu odpornościowego, w tym produkcję białych krwinek, które zwalczają infekcje wirusowe. Suplementacja cynkiem, zwłaszcza w postaci pastylek do ssania, może skrócić czas trwania przeziębienia, jeśli zostanie rozpoczęta we wczesnej fazie infekcji, a także zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania się wirusów w obrębie górnych dróg oddechowych.
Probiotyki
Probiotyki, w szczególności szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium, mają korzystny wpływ na mikrobiotę jelitową, która z kolei odgrywa kluczową rolę w regulacji odpowiedzi immunologicznej. Regularne stosowanie probiotyków może zmniejszać ryzyko zachorowania na przeziębienie oraz skracać czas trwania objawów dzięki poprawie bariery jelitowej i regulacji odpowiedzi zapalnej organizmu.
Źródła:
- Rakel, D., Barrett, B., Zhang, Z., Hoeft, T., Chewning, B., Marchand, L., & Scheder, J. (2011). Perception of empathy in the therapeutic encounter: effects on the common cold. Patient education and counseling, 85(3), 390–397. https://doi.org/10.1016/j.pec.2011.01.009
- appas D. E. (2018). The Common Cold. Principles and Practice of Pediatric Infectious Diseases, 199–202.e1. https://doi.org/10.1016/B978-0-323-40181-4.00026-8
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.