Kwas kaprylowy - działanie, zastosowanie i dawkowanie

Kwas kaprylowy to średniołańcuchowy kwas tłuszczowy. Jego głównym źródłem jest olej kokosowy, jednak występuje także w oleju palmowym, choć w mniejszych stężeniach. W produktach zwierzęcych najistotniejszymi źródłami są mleka kozie i owcze. Ciekawostką jest obecność tego kwasu w niektórych przetworzonych produktach spożywczych, gdzie jest dodawany ze względu na swoje właściwości konserwujące. Wyniki niektórych badań wskazują, że może mieć pewne zastosowania również w kontekście suplementacji diety.

1. Charakterystyka kwasu kaprylowego
2. Działanie i zastosowanie kwasu kaprylowego
3. Dawkowanie kwasu kaprylowego

Charakterystyka kwasu kaprylowego

Kwas kaprylowy należy do grupy chemicznej średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCFA, z ang. medium-chain fatty acids). Ta grupa jest wyjątkowa na tle innych kwasów tłuszczowych, głównie ze względu na długość łańcucha węglowego, który w przypadku MCFA wynosi od 6 do 12 atomów węgla. Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe różnią się od długołańcuchowych kwasów tłuszczowych (LCFA) oraz krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) zarówno w zakresie struktury, jak i metabolizmu w organizmie.

Szybko dostępne paliwo energetyczne dla sportowca

Jedną z kluczowych cech MCFA, w tym kwasu kaprylowego, jest ich sposób metabolizowania. Po wchłonięciu w jelicie cienkim są one transportowane bezpośrednio do wątroby. W wątrobie są szybko przekształcane w ketony, które mogą być natychmiast użyte jako źródło energii. Ten szybki proces metabolizmu sprawia, że MCFA są często stosowane w dietach ketogennych oraz jako suplementy energetyczne dla sportowców. W przeciwieństwie do LCFA, które wymagają bardziej złożonego procesu trawienia i transportu oraz są magazynowane w tkance tłuszczowej, MCFA są szybciej dostępne jako paliwo energetyczne.

Ogólna charakterystyka kwasu kaprylowego

Działanie i zastosowanie kwasu kaprylowego

Ochrona przeciwdrobnoustrojowa

Kwas kaprylowy wykazuje znaczące właściwości przeciwbakteryjne, szczególnie wobec bakterii Gram-dodatnich, takich jak Staphylococcus aureus. Mechanizm jego działania polega na destabilizacji błon komórkowych bakterii, co prowadzi do ich rozpadu. Dzięki temu ma wiele zastosowań, od produktów higienicznych po dodatki do żywności, gdzie pomaga kontrolować wzrost niepożądanych mikroorganizmów.

Właściwości przeciwgrzybicze

Kwas kaprylowy jest również badany pod kątem swoich właściwości przeciwgrzybiczych, zwłaszcza w kontekście leczenia infekcji wywołanych przez drożdże z rodzaju Candida. W warunkach laboratoryjnych wykazano, że może on hamować wzrost tych drożdży i zwalczać kandydozę. Jego działanie polega na niszczeniu błon komórkowych grzybów, podobnie jak w przypadku bakterii, co uniemożliwia im przetrwanie i namnażanie.

Dzięki tym właściwościom kwas kaprylowy jest składnikiem wielu suplementów diety, które są stosowane w celu wspomagania zdrowia układu pokarmowego i walki z infekcjami grzybiczymi. Coraz większą uwagę zwraca się też na potencjał w kierunku poprawy stanu zdrowia jelit.

Regulacja metaboliczna

Kwas kaprylowy może wpływać na metabolizm lipidów w organizmie poprzez właściwości związane ze swoją budową.  Jest to średniołańcuchowy kwas tłuszczowy, który jest metabolizowany w sposób odmienny od długołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Organizm nie przechowuje tłuszczy pod postacią MCFA. Są one szybko metabolizowane do ketonów, bezpośrednio zapewniając tkankom dawkę substratów energetycznych gotowych do przerobienia na ATP (adenozynotrifosforan) natychmiastowo.

Według wczesnych przesłanek może to mieć znaczenie m.in. dla dostarczania łatwo dostępnej energii dla mózgu, przekładając się na stan osób zmagających się ze stanami neurodegeneracyjnymi.

Dawkowanie kwasu kaprylowego

Kwas kaprylowy jest suplementowany głównie ze względu na swoje właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i dla wsparcia zdrowia jelit. Można stosować w leczeniu kandydozy, pomagając w redukcji przerostu Candida albicans, zwykle w dawkach od 500 mg do 1000 mg, dwa do trzech razy dziennie. Co więcej, w dietach ketogennych, kwas kaprylowy jest używany do zwiększenia poziomu ketonów we krwi i wspomagania procesu odchudzania, z dawkami od 500 mg do 2000 mg dziennie. Jest dobrze tolerowany i bezpieczny.

Źródła:

• Yoon, B. K., Jackman, J. A., Valle-González, E. R., & Cho, N. J. (2018). Antibacterial Free Fatty Acids and Monoglycerides: Biological Activities, Experimental Testing, and Therapeutic Applications. International journal of molecular sciences, 19(4), 1114. https://doi.org/10.3390/ijms19041114
• Ogbolu, D. O., Oni, A. A., Daini, O. A., & Oloko, A. P. (2007). In vitro antimicrobial properties of coconut oil on Candida species in Ibadan, Nigeria. Journal of Medicinal Food, 10(2), 384-387. https://doi.org/10.1089/jmf.2006.1209
• Maher, T., & Clegg, M. E. (2021). A systematic review and meta-analysis of medium-chain triglycerides effects on acute satiety and food intake. Critical reviews in food science and nutrition, 61(4), 636–648. https://doi.org/10.1080/10408398.2020.1742654
• Fan, L., Zhu, X., Borenstein, A. R., Huang, X., Shrubsole, M. J., Dugan, L. L., & Dai, Q. (2023). Association of Circulating Caprylic Acid with Risk of Mild Cognitive Impairment and Alzheimer's Disease in the Alzheimer's Disease Neuroimaging Initiative (ADNI) Cohort. The journal of prevention of Alzheimer's disease, 10(3), 513–522. https://doi.org/10.14283/jpad.2023.37