Winogrona, znane naukowo jako Vitis vinifera, cieszą się długą i bogatą historią zastosowania przez ludzi, sięgającą tysiącleci. Pierwsze dowody na uprawę winorośli pochodzą z regionu dzisiejszej Gruzji i Armenii, gdzie winogrona były uprawiane już około 8000 lat temu. Stamtąd uprawa winorośli rozprzestrzeniła się na starożytny Egipt, Grecję i Rzym, gdzie winogrona stały się integralnym elementem kultury i gospodarki. Grecy i Rzymianie rozwijali techniki uprawy winorośli i produkcji wina, które wpływały na rozwój tych procesów przez wieki.
- Charakterystyka winogron
- Pestki winogron na problemy metaboliczne
- Pestki winogron na nadciśnienie
Charakterystyka winogron
Botanicznie, winogrona są owocami roślin z rodziny winoroślowatych (Vitaceae). Winorośl to wieloletnia roślina pnąca, która wspina się za pomocą wąsów czepnych. Kwiaty winorośli są małe i niepozorne, ale przekształcają się w soczyste, bogate w cukry owoce, które mogą być spożywane świeże lub przetwarzane na różne produkty, w tym wino, rodzynki i sok. Występują w różnych kolorach, najczęściej w odcieniach zieleni, czerwieni, purpury i czerni.
Ekspansja na wszystkie kontynenty
W średniowieczu uprawa winorośli była intensywnie rozwijana przez klasztory, które produkowały wino na potrzeby religijne i handlowe. W okresie nowożytnym kolonializm przyczynił się do rozprzestrzenienia winorośli na nowe kontynenty, takie jak Ameryka Północna i Południowa, Australia i Afryka Południowa. Dziś winogrona są uprawiane na całym świecie, a najwięksi producenci to Francja, Włochy, Hiszpania, USA i Chiny.
Nie tylko wino
Mimo że winogrona są najbardziej znane ze swojego wkładu w produkcję wina, mają również wiele innych zastosowań. Liście winorośli są używane w kuchniach różnych kultur do przygotowywania potraw, takich jak dolma w kuchni bliskowschodniej. Pestki winogron, które kiedyś były uważane za odpad, obecnie zyskują na znaczeniu ze względu na swoje właściwości, jednak ich pełny potencjał wymaga dalszych badań i odkryć.
Ogólny opis winogrona
Kategoria
|
Opis
|
Wygląd
|
Owoce są okrągłe lub owalne, różnej wielkości, mogą być zielone, czerwone, purpurowe lub czarne. Roślina pnąca z wąsami czepnymi, małe kwiaty.
|
Występowanie
|
Obecnie uprawiane globalnie, preferuje klimat umiarkowany, popularne w Europie, USA, Azji.
|
Główne substancje aktywne
|
Owoce (miąższ i skórka) – polifenole, resweratrol. Pestki – proantocyjanidyny. Liście – flawonoidy.
|
Wpływ na masę ciała
Ekstrakt z pestek winogron ma wyraźny wpływ na przemiany metaboliczne, co potwierdziły liczne eksperymenty. Przegląd dostępnych danych wykazał, że spożycie produktów z winogron, w tym ekstraktu z pestek winogron, może być związane ze znaczącym zmniejszeniem masy ciała (około 0,37 kg) oraz wskaźnika masy ciała BMI (około 0,24 kg/m²) u osób otyłych.
Wpływ na kontrolę glikemii i profil lipidowy
Kolejne badania skupiły się na wpływie ekstraktu z pestek winogron na kontrolę glikemii i profil lipidowy, wykazując, że suplementacja może prowadzić do istotnego obniżenia poziomu glukozy na czczo o około 2,01 mg/dL, całkowitego cholesterolu o około 6,03 mg/dL, cholesterolu LDL o 4,97 mg/dL, triglicerydów o 6,55 mg/dL) oraz białka C-reaktywnego CRP o 0,81 mg/L.
Kolejne eksperymenty
Kolejna dostępna analiza, obejmująca 11 eksperymentów z udziałem 536 uczestników wykazała, że suplementacja ekstraktem może obniżać poziom cholesterolu LDL o około 6,57 mg/dL) oraz triglicerydów o 9,73 mg/dL. Pomimo braku ogólnego znaczącego wpływu na całkowity cholesterol i cholesterol HDL, zaobserwowano znaczące redukcje tych lipidów w badaniach trwających krócej, niż 10 tygodni oraz tych, które stosowały dawki poniżej 300 mg/d.
Pestki winogron na nadciśnienie
Ekstrakt z pestek winogron znaczący potencjał w kierunku obniżania ciśnienia krwi. Przegląd wyników badań z udziałem ludzi, w formie badań klinicznych, uwzględniający 19 projektów badawczych wykazał, że suplementacja ekstraktem może znacząco obniżyć rozkurczowe ciśnienie krwi (DBP) o około 2,20 mmHg oraz częstość akcji serca (HR) o około 1,25 bpm. Analizy grup zasugerowały, że dawka i czas trwania suplementacji, jak również charakterystyka uczestników, mogły być źródłem różnic w wynikach pomiędzy badaniami.
Kolejna analiza, tym razem 12 artykułów z uwzględnieniem 810 uczestników potwierdziła znaczące obniżenia skurczowego ciśnienia (SBP) o około 6,077 oraz DBP o 2,803. Analizy podgrup wykazały znaczące obniżenia ciśnienia krwi u młodszych osób (średnia wieku < 50 lat) dla SBP i DBP oraz u osób otyłych i z zespołem metabolicznym (średnie BMI ≥ 25 kg/m²) dla SBP.
Źródła:
- Goudarzi, M. A., Sohrabi, Z., Hashempur, M. H., Nosratabadi, S., Namkhah, Z., Clark, C. C. T., & Haghighat, N. (2024). Does the Grape Products Intake has an Effect on Body Weight in Adults: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. Current drug targets, 25(2), 121–134. https://doi.org/10.2174/0113894501272740231219072525
- Asbaghi, O., Nazarian, B., Reiner, Ž., Amirani, E., Kolahdooz, F., Chamani, M., & Asemi, Z. (2020). The effects of grape seed extract on glycemic control, serum lipoproteins, inflammation, and body weight: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Phytotherapy research : PTR, 34(2), 239–253. https://doi.org/10.1002/ptr.6518
- Anjom-Shoae, J., Milajerdi, A., Larijani, B., & Esmaillzadeh, A. (2020). Effects of grape seed extract on dyslipidaemia: a systematic review and dose-response meta-analysis of randomised controlled trials. The British journal of nutrition, 124(2), 121–134. https://doi.org/10.1017/S0007114520000902
- Foshati, S., Nouripour, F., Sadeghi, E., & Amani, R. (2022). The effect of grape (Vitis vinifera) seed extract supplementation on flow-mediated dilation, blood pressure, and heart rate: A systematic review and meta-analysis of controlled trials with duration- and dose-response analysis. Pharmacological research, 175, 105905. https://doi.org/10.1016/j.phrs.2021.105905
- Zhang, H., Liu, S., Li, L., Liu, S., Liu, S., Mi, J., & Tian, G. (2016). The impact of grape seed extract treatment on blood pressure changes: A meta-analysis of 16 randomized controlled trials. Medicine, 95(33), e4247. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000004247
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.