Nattokinaza - co to jest? Działanie i właściwości

Nattokinaza należy do enzymów proteolitycznych, czyli rozkładających białka. Wyizolowana została z natto, które jest tradycyjnym japońskim produktem spożywczym o długiej, ponad tysiącletniej historii. Natto to sfermentowane ziarna soi. Doceniane są nie tylko ze względu na swój charakterystyczny, mocny smak i unikalną, lepką konsystencję, ale również za potencjalnie prozdrowotny wpływ na organizm ludzki. Chociaż fermentacja soi prowadzi do powstania wielu cennych związków, to nattokinaza wydaje się być tutaj wyjątkowa.

1. Powstawanie nattokinazy
2. Właściwości i działanie nattokinazy
3. Dawkowanie nattokinazy

Powstawanie nattokinazy

Proces fermentacji, który przekształca zwykłe ziarna soi w natto, jest wynikiem działania specyficznego szczepu bakterii znanego jako Bacillus subtilis natto. Podczas fermentacji bakterie te rozkładają białka zawarte w soi, prowadząc do powstania różnych substancji pochodzenia białkowego, a jedną z nich jest nattokinaza.

Nattokinaza została po raz pierwszy zidentyfikowana i opisana w latach 80. XX wieku przez dr Hiroyuki Sumi, japońskiego badacza, który był zainteresowany naturalnymi związkami o właściwościach rozpuszczających skrzepy krwi. Badacz ten po zbadaniu wielu różnych produktów spożywczych odkrył, że natto ma wyjątkowo silne właściwości trombolityczne, które przypisał właśnie nattokinazie.

Enzym ten ma unikalną strukturę, która umożliwia mu rozkładanie fibryny, białka odpowiedzialnego za krzepnięcie krwi. Struktura nattokinazy składa się z pojedynczego łańcucha polipeptydowego, zawierającego specyficzne miejsca aktywne, które rozpoznają i wiążą fibrynę. W przeciwieństwie do wielu innych enzymów proteolitycznych nattokinaza wykazuje wysoką specyficzność wobec fibryny, co czyni ją szczególnie interesującą z punktu widzenia badań nad układem krążenia.

Przetwory sojowe i ich zalety

Właściwości i działanie nattokinazy

Działanie nattokinazy jest najlepiej udokumentowane pod kątem jej działania wspierającego układ sercowo-naczyniowy, co zostało potwierdzone w sześciu badaniach z udziałem łącznie 546 uczestników. Badane osoby były zdrowe lub w grupie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. W badaniach tych wykazano, że suplementacja nattokinazą może być związana ze znaczącym obniżeniem ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi. Ponadto wyniki pokazały, że nattokinaza miała umiarkowany wpływ na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego, choć nie zaobserwowano istotnych zmian w poziomach cholesterolu LDL i HDL.

Co ciekawe, większe dawki nattokinazy wiązały się z bardziej znaczącymi efektami w kontekście obniżenia ciśnienia krwi, ale w mniejszym stopniu wpływały na poziom cholesterolu. W żadnym z badań nie odnotowano poważnych działań niepożądanych związanych z suplementacją nattokinazy, co podkreśla jej bezpieczeństwo w kontekście działania profilaktycznego.

Dawkowanie nattokinazy

Właściwości fibrynolityczne pożądane są w profilaktyce zaburzeń stanu układu sercowo-naczyniowego, zwłaszcza tych związanych z nadmiernym tworzeniem się skrzepów krwi, takich jak zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna, udar mózgu oraz zawał serca. Dawkowanie nattokinazy zależy od celu, w jakim jest stosowana oraz od ogólnego stanu zdrowia. Zazwyczaj zalecana dawka w suplementacji to około 100-200 mg dziennie, co odpowiada 2000-4000 jednostek fibrynolitycznych.

W przypadku specyficznych schorzeń, takich jak nadciśnienie, dawka powinna być dostosowana w porozumieniu z lekarzem. Szczególnie ważne jest, aby nattokinazę przyjmować po konsultacji z lekarzem, kiedy przyjmuje się różne leki, takie jak antykoagulanty, ponieważ istnieje ryzyko interakcji. Nattokinaza może wchodzić w interakcje z lekami, takimi jak warfaryna, heparyna czy leki z grupy inhibitorów agregacji płytek, zwiększając ryzyko krwawień. Również inne środki o działaniu przeciwzakrzepowym, w tym substancje odżywcze (omega-3 i witamina K), czy ekstrakty bogate w związki bioaktywne (czosnek, imbir, czy kurkuma) mogą nasilać działanie nattokinazy.

Źródła:

• Li, X., Long, J., Gao, Q., Pan, M., Wang, J., Yang, F., & Zhang, Y. (2023). Nattokinase Supplementation and Cardiovascular Risk Factors: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Reviews in cardiovascular medicine, 24(8), 234. https://doi.org/10.31083/j.rcm2408234
• Gallelli, G., Di Mizio, G., Palleria, C., Siniscalchi, A., Rubino, P., Muraca, L., Cione, E., Salerno, M., De Sarro, G., & Gallelli, L. (2021). Data Recorded in Real Life Support the Safety of Nattokinase in Patients with Vascular Diseases. Nutrients, 13(6), 2031. https://doi.org/10.3390/nu13062031