O jakiej porze dnia brać berberynę? Rano czy wieczorem?

Berberyna to naturalny związek bioaktywny, który występuje w kilku różnych roślinach, takich jak berberys (Berberis), czy cynowód (Coptis chinensis). Berberys, główne źródło berberyny, jest powszechnie spotykany w Europie, Azji, Ameryce Północnej i Afryce Północnej. Jest to krzew o twardych, kolczastych gałęziach i jasnożółtych kwiatach, które później przekształcają się w czerwone, jadalne owoce. W dietetyce zasłynął ze specyficznego działania w kontekście regulacji przemian metabolicznych.

1. Charakterystyka berberyny
2. Działanie berberyny
3. Pora stosowania berberyny, najlepsza forma i dawka
4. Z czym można połączyć berberynę?

Charakterystyka berberyny

Berberyna w roślinach pełni funkcję ochronną, chroniąc je przed atakami patogenów, takich jak bakterie, grzyby i pasożyty. Pozyskiwanie berberyny z roślin jest procesem złożonym, który obejmuje zbieranie odpowiednich części roślin, takich jak kłącza, korzenie lub kora, a następnie ich suszenie i ekstrakcję. Tradycyjnie surowce zielarskie były gotowane i stosowane w formie wywaru, natomiast w nowoczesnych procesach technologicznych berberyna jest izolowana przy użyciu specjalistycznych technik, które pozwalają na uzyskanie czystego związku w formie proszku lub kryształów.

Działanie berberyny

Zdrowie metaboliczne

Jednym z najbardziej poznanych obszarów działań berberyny jest zdrowie metaboliczne. Analizy dostępnych wyników badań wskazują, że suplementacja berberyną może poprawiać parametry glikemiczne i markery stanu zapalnego. W kilku badaniach z udziałem ludzi wykazano, że berberyna związana była z redukcją poziomu glukozy na czczo (średnia różnica -0,77 mmol/L), hemoglobiny glikowanej HbA1c (-0,57%), insuliny (-1,00 mU/L) i wskaźnika insulinooporności (HOMA-IR; -1,04). Dodatkowo zaobserwowano obniżenie poziomów interleukiny 6 (IL-6; -1.23 pg/mL), czynnika wzrostu nowotworów alfa (TNF-α; -1,04 pg/mL) i białka C-reaktywnego (CRP; -0,62 mg/L), co podkreśla działanie berberyny jako przeciwzapalne.

Seria badań klinicznych

Seria badań klinicznych z łącznym udziałem 1761 uczestników potwierdziły te efekty, wykazując także większe korzyści u kobiet niż u mężczyzn, szczególnie w zakresie obniżania poziomu glukozy i HOMA-IR. W badaniach nad lipidami obejmujących 4838 pacjentów berberyna powiązana została z obniżeniem poziomów cholesterolu całkowitego (-17,42 mg/dL), LDL (-14,98 mg/dL) i trójglicerydów (-18,67 mg/dL). Długoterminowe badania nad berberyną w kontekście niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD) wykazały dodatkowo obniżenie poziomów enzymów wątrobowych (ALT -0,72, AST -0,79).

Właściwości neuroprotekcyjne

Badania przedkliniczne nad właściwościami neuroprotekcyjnymi berberyny wskazują na redukcję stresu oksydacyjnego, stanu zapalnego w układzie nerwowym oraz poprawę wydzielania mózgowego czynnika wzrostu nerwów (BDNF), co może być korzystne w hamowaniu chorób neurodegeneracyjnych i skutków padaczki. Wstępne badania dotyczące właściwości przeciwnowotworowych berberyny sugerują, że w komórkach nowotworowych może ona aktywować apoptozę, czyli zaprogramowaną śmierć komórek, jednocześnie chroniąc zdrowe komórki przed skutkami promieniowania.

Berberyna a wskaźniki metabolizmu węglowodanów i tłuszczy

Pora stosowania berberyny, najlepsza forma i dawka

Berberyna jest zazwyczaj standaryzowana do zawartości 95-98% czystej substancji aktywnej, co zapewnia precyzyjne dawkowanie.

Najlepsza forma berberyny

Najbardziej aktywną formą chemiczną berberyny jest chlorowodorek berberyny, który jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, co zwiększa biodostępność i absorpcję w organizmie.

Wielkość porcji dziennej

Dawkowanie berberyny najczęściej wynosi od 300 do 1200 mg dziennie, zazwyczaj podzielone jest na kilka dawek.

Kiedy brać berberynę?

Nie ma jednoznacznych dowodów na to, czy lepiej jest przyjmować berberynę rano czy wieczorem, jednak ze względu na jej wpływ na regulację poziomu glukozy, korzystne może być przyjmowanie jej przed posiłkami, co pozwala na bardziej stabilny poziom cukru we krwi w ciągu dnia. Niektóre badania sugerują, że wieczorna dawka może być pomocna w kontroli glukozy w nocy, co jest szczególnie istotne dla osób z cukrzycą typu 2.

Z czym można połączyć berberynę?

Istnieje kilka innych środków pochodzenia naturalnego, które wspierać mogą działanie berberyny. Za skuteczny uważa się m.in. cynamon, który wydłuża uwalnianie węglowodanów z przewodu pokarmowego do krwiobiegu. W kontekście metabolizmu tłuszczy pomocne okazać się może połączenie z ostropestem i karczochem.

Źródła:

• Vahedi-Mazdabadi, Y., Shahinfar, H., Toushih, M., & Shidfar, F. (2023). Effects of berberine and barberry on selected inflammatory biomarkers in adults: A systematic review and dose-response meta-analysis of randomized clinical trials. Phytotherapy research : PTR, 37(12), 5541–5557. https://doi.org/10.1002/ptr.7998
• Raeisi, E., Heidari-Soureshjani, S., Mt Sherwin, C., & Bagheri, Z. (2024). Radiotherapy Enhancing and Radioprotective Properties of Berberine: A Systematic Review. Recent patents on anti-cancer drug discovery, 10.2174/0115748928315442240624120104. Advance online publication. https://doi.org/10.2174/0115748928315442240624120104
• Jivad, N., Heidari-Soureshjani, S., Bagheri, H., Sherwin, C. M., & Rostamian, S. (2024). Anti-seizure Effects and Mechanisms of Berberine: A Systematic Review. Current pharmaceutical biotechnology, 10.2174/0113892010283237240107121749. Advance online publication. https://doi.org/10.2174/0113892010283237240107121749
• Luo, D., Yu, B., Sun, S., Chen, B., Harkare, H. V., Wang, L., Pan, J., Huang, B., Song, Y., Ma, T., & Shi, S. (2023). Effects of adjuvant berberine therapy on acute ischemic stroke: A meta-analysis. Phytotherapy research : PTR, 37(9), 3820–3838. https://doi.org/10.1002/ptr.7920
• Nazari, A., Ghotbabadi, Z. R., Kazemi, K. S., Metghalchi, Y., Tavakoli, R., Rahimabadi, R. Z., & Ghaheri, M. (2024). The Effect of Berberine Supplementation on Glycemic Control and Inflammatory Biomarkers in Metabolic Disorders: An Umbrella Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. Clinical therapeutics, 46(2), e64–e72. https://doi.org/10.1016/j.clinthera.2023.10.019
• Zhao, J. V., Huang, X., Zhang, J., Chan, Y. H., Tse, H. F., & Blais, J. E. (2023). Overall and Sex-Specific Effect of Berberine on Glycemic and Insulin-Related Traits: a Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. The Journal of nutrition, 153(10), 2939–2950. https://doi.org/10.1016/j.tjnut.2023.08.016
• Hernandez, A. V., Hwang, J., Nasreen, I., Sicignano, D., Pasupuleti, V., Snow-Caroti, K., & White, C. M. (2024). Impact of Berberine or Berberine Combination Products on Lipoprotein, Triglyceride and Biological Safety Marker Concentrations in Patients with Hyperlipidemia: A Systematic Review and Meta-Analysis. Journal of dietary supplements, 21(2), 242–259. https://doi.org/10.1080/19390211.2023.2212762
• Blais, J. E., Huang, X., & Zhao, J. V. (2023). Overall and Sex-Specific Effect of Berberine for the Treatment of Dyslipidemia in Adults: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Placebo-Controlled Trials. Drugs, 83(5), 403–427. https://doi.org/10.1007/s40265-023-01841-4
• Yang, L., Zhu, W., Zhang, X., Zhou, X., Wu, W., & Shen, T. (2023). Efficacy and safety of berberine for several cardiovascular diseases: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Phytomedicine : international journal of phytotherapy and phytopharmacology, 112, 154716. https://doi.org/10.1016/j.phymed.2023.154716
• Nie, Q., Li, M., Huang, C., Yuan, Y., Liang, Q., Ma, X., Qiu, T., & Li, J. (2024). The clinical efficacy and safety of berberine in the treatment of non-alcoholic fatty liver disease: a meta-analysis and systematic review. Journal of translational medicine, 22(1), 225. https://doi.org/10.1186/s12967-024-05011-2