Hydrolizat kolagenu jest produktem zaawansowanego procesu przetwarzania białka kolagenowego, który przekształca je w łatwiej przyswajalną i bardziej funkcjonalną formę. Jego rozwój i produkcja są wynikiem postępu w dziedzinie chemii białek, a obecnie jest szeroko stosowany w wielu branżach, w tym w spożywczej, kosmetycznej i suplementacyjnej, ze względu na swoje unikalne właściwości. Do produkcji hydrolizatu wykorzystuje się głównie dwa źródła, stąd też zastanowienie budzić mogą potencjalne różnice między nimi.
- Historia produktów z kolagenem
- Proces produkcji
- Kolagen rybi i wołowy
- Działanie obu typów kolagenu
- Zwiększone zapotrzebowanie na kolagen
Historia produktów z kolagenem
Kolagen to główne białko budujące tkanki w organizmach ssaków. Historia hydrolizatu kolagenu sięga początków badań nad chemią białek, które rozpoczęły się w XIX wieku. Jednakże komercyjne zastosowanie i produkcja nabrały tempa dopiero w drugiej połowie XX wieku. Do tej pory zidentyfikowano prawie 30 rodzajów tego białka.
Proces produkcji
Proces produkcji hydrolizatu kolagenu rozpoczyna się od wyboru odpowiedniego źródła, takiego jak skóry i kości bydła czy ości i skóry ryb. Mniej powszechne w produkcji na szeroką skalę są tkanki świń lub kurczaków.
Następnie kolagen jest poddawany rozkładowi termicznemu, co pomaga rozluźnić jego trójwymiarową strukturę w postaci potrójnej helisy (przypominającej DNA).
Hydroliza enzymatyczna
Kolejnym krokiem jest hydroliza enzymatyczna, w trakcie której specjalnie dobrane enzymy rozbijają wiązania peptydowe w kolagenie, tworząc krótsze łańcuchy aminokwasów. Ostatnie etapy to oczyszczanie, koncentrowanie i suszenie produktu, aby uzyskać hydrolizat w formie proszku lub granulatu.
Kolagen rybi i wołowy
Kolagen rybi jest pozyskiwany głównie z rybich skór i łusek. Jego główną cechą jest obecność kolagenu typu I, który jest strukturalnie podobny do kolagenu występującego w ludzkim ciele w największej ilości.
Charakterystyczną cechą kolagenu rybiego są mniejsze molekuły oraz niższa masa molekularna w porównaniu do kolagenu wołowego. Ta różnica w rozmiarze i masie molekularnej ma wpływ na właściwości fizyczne, takie jak rozpuszczalność i termiczna stabilność kolagenu. Kolagen wołowy, pochodzący przeważnie z kości i chrząstek bydła, zawiera mieszankę kolagenów typu I i III. W porównaniu z kolagenem rybim kolagen wołowy ma większe molekuły i wyższą masę molekularną.
Działanie obu typów kolagenu
Hydrolizaty kolagenu, zarówno rybiego, jak i wołowego, wykazują podobne właściwości i wpływ na organizm, co wynika z procesu hydrolizy, którym są poddawane. Proces ten rozkłada kolagen do mniejszych peptydów, co sprawia, że oba rodzaje kolagenu stają się bardziej biodostępne i łatwiejsze do wykorzystania przez organizm.
Po hydrolizie kolagen rybi i wołowy zawierają podobne aminokwasy, takie jak glicyna, prolina i hydroksyprolina, które są kluczowe dla budowy skóry, włosów, paznokci i stawów. ,
Który kolagen wybrać?
Ostateczny wybór między kolagenem rybim a wołowym w formie hydrolizatu zależy bardziej od preferencji dietetycznych i alergii niż od różnic w efektach zdrowotnych.
Kolagen rybi jest często zalecany dla osób z zaburzeniami trawienia i wchłaniania ze względu na jego mniejsze molekuły i niższą masę molekularną, które ułatwiają procesy trawienia i absorpcji.
Kolagen wołowy może być lepszym wyborem dla osób z alergią na ryby, ponieważ jest bezpieczną alternatywą niepochodzącą z ryb, oferującą podobne korzyści zdrowotne bez ryzyka reakcji alergicznej.
Zawartość kolagenu w przykładowych produktach
Produkt
|
Zawartość
|
Rosół (200 g)
|
2 – 4 g
|
Szprotki w puszce (100 g)
|
1 – 3 g
|
Hydrolizat kolagenu (6 g)
|
4 – 6 g
|
Zwiększone zapotrzebowanie na kolagen
Dla młodości, urody i w sporcie
Zwiększenie podaży kolagenu w diecie jest zalecane w sytuacjach takich jak starzenie się, gdy naturalna produkcja kolagenu maleje, co może prowadzić do zmarszczek i osłabienia stawów. Sportowcy i osoby aktywne fizycznie mogą korzystać na dodatkowym kolagenie dla wsparcia regeneracji tkanki łącznej.
Dla zdrowia
Osoby z chorobami stawowymi, jak choroba zwyrodnieniowa, mogą doświadczyć poprawy elastyczności i mobilności stawów dzięki zwiększeniu spożycia kolagenu. Co więcej, podwyższenie poziomu kolagenu w diecie może pomóc osobom z problemami skórnymi, a także z takimi jak suchość skóry, łamliwe włosy czy paznokcie.
Dla osób na dietach roślinnych, które nie spożywają kolagenu pochodzenia zwierzęcego, ważne również może być suplementacja. Pamiętać jednak należy, że nie ma wśród produktów roślinnych takich, które zawierają kolagen. Uboga w kolagen może być też dieta typu zachodniego, oparta o produkty o wysokim stopniu przetworzenia.
Źródła:
Shenoy M, Abdul NS, Qamar Z, Bahri BMA, Al Ghalayini KZK, Kakti A. Collagen Structure, Synthesis, and Its Applications: A Systematic Review. Cureus. 2022 May 9;14(5):e24856. doi: 10.7759/cureus.24856. PMID: 35702467; PMCID: PMC9177216.
Zawarte treści mają charakter wyłącznie edukacyjny i informacyjny. Starannie dbamy o ich merytoryczną poprawność. Niemniej jednak, nie mają one na celu zastępować indywidualnej porady u specjalisty, dostosowanej do konkretnej sytuacji czytelnika.