Monakolina K – co to jest? Właściwości, działanie

Monakolina K jest naturalnym związkiem chemicznym wytwarzanym przez niektóre gatunki pleśni, szczególnie Monascus purpureus. Znana jest również jako mewastatyna. Związek ten został po raz pierwszy wyizolowany w latach 70. XX wieku w trakcie badań nad naturalnymi substancjami hamującymi syntezę cholesterolu. Co ciekawe, monakolina K jest chemicznie identyczna z lowastatyną, lekiem stosowanym w terapii hipercholesterolemii. Tradycyjnie monakolina K jest składnikiem czerwonego ryżu drożdżowego, stosowanego od wieków w medycynie chińskiej.

1. Charakterystyka monakoliny K
2. Właściwości monakoliny K
3. Dawkowanie monakoliny K
4. Wybieraj produkty standaryzowane
5. Związki wspierające monakolinę K

Charakterystyka monakoliny K

Monakolina K należy do grupy statyn, które hamują aktywność reduktazy HMG-CoA, enzymu kluczowego w szlaku biosyntezy cholesterolu. Jest to związek lipofilowy, co oznacza, że łatwo przenika przez błony komórkowe. W naturalnym środowisku monakolina K występuje głównie w czerwonym ryżu drożdżowym, który powstaje w wyniku fermentacji ryżu przez Monascus purpureus.

Proces fermentacji wpływa na ilość monakoliny K w produkcie końcowym, a jej zawartość może być różna w zależności od warunków produkcji i szczepu mikroorganizmu. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie produkty na bazie czerwonego ryżu drożdżowego zawierają tę samą ilość monakoliny K, co sprawia, że ich skuteczność może się znacznie różnić.

Właściwości monakoliny K

Wpływ na poziom cholesterolu całkowitego i triglicerydów

Badania kliniczne wskazały, że regularne stosowanie preparatów zawierających monakolinę K może obniżać poziom cholesterolu LDL (lipoprotein niskiej gęstości) w osoczu, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka miażdżycy. Dodatkowe badania sugerują, że monakolina K może również wpływać korzystnie na inne parametry lipidowe, takie jak poziom cholesterolu całkowitego i triglicerydów.

Działanie przeciwzapalne

Ponadto wstępne wyniki eksperymentów wskazują na jej potencjalne działanie przeciwzapalne, co może dodatkowo chronić naczynia krwionośne przed uszkodzeniami. Istnieją również przesłanki, że monakolina K może poprawiać funkcję śródbłonka naczyniowego, co jest istotne w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym.

Warto jednak wiedzieć, że jej skuteczność i bezpieczeństwo są zależne od indywidualnych cech pacjenta, takich jak wiek, stan zdrowia, czy stosowanie innych leków. Warto również podkreślić, że interakcje z innymi lekami mogą wpływać na profil bezpieczeństwa monakoliny K.

Dawkowanie monakoliny K

Standardowe dawki monakoliny K wynosiły kiedyś 5-10 mg dziennie. W Unii Europejskiej w 2019 roku ze względów bezpieczeństwa wycofano jednak produkty zawierające dawki wyższe niż 3 mg, bowiem odkryto rosnące z dawką ryzyko wystąpienia skutków ubocznych. Niektóre ze skutków mogą być niebezpieczne dla zdrowia.

Wybieraj produkty standaryzowane

Ważne jest, aby wybierać produkty o udokumentowanej zawartości aktywnej monakoliny K, ponieważ brak standaryzacji może prowadzić do niedostatecznego działania suplementu. Przekraczanie zalecanych dawek może zwiększać ryzyko działań niepożądanych, takich jak bóle mięśniowe i ich rozpad, uszkodzenie wątroby, problemy skórne, czy zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

Efekty działania monakoliny K na cholesterol wg. jednego z przeglądów badań

Związki wspierające monakolinę K

Koenzym Q10

Monakolina K, kiedy stosowana jest w mniejszych dawkach, może być łączona z innymi związkami o potencjale ochronnym wobec serca i naczyń krwionośnych. Koenzym Q10 jest jednym z najczęściej dodawanych składników, ponieważ może przeciwdziałać spadkowi jego poziomu w organizmie spowodowanemu przez statyny.

Witamina D, omega-3 i ekstrakty roślinne

Mogą one wspierać zdrowie sercowo-naczyniowe i układ nerwowy. Co więcej, ekstrakty roślinne, takie jak sylimaryna, czy polifenole, mogą być stosowane w celu ochrony wątroby, jednak nie jednocześnie w ciągu dnia. W suplementach diety ukierunkowanych na poprawę metabolizmu cholesterolu często można znaleźć także witaminy z grupy B, m.in. niacynę, które uczestniczą w metabolizmie lipidów i mogą wpływać na poprawę ogólnego samopoczucia.

Warto wiedzieć, że stosowanie suplementów o działaniu farmakologicznym tak istotnym, jak niektóre leki, najczęściej wymaga konsultacji ze specjalistą, który da podstawowe wskazówki i wykluczy ewentualne interakcje.

Źródła:

• Cicero, A. F. G., Fogacci, F., & Banach, M. (2019). Red Yeast Rice for Hypercholesterolemia. Methodist DeBakey cardiovascular journal, 15(3), 192–199. https://doi.org/10.14797/mdcj-15-3-192
• Liasi, E., Kantilafti, M., Hadjimbei, E., & Chrysostomou, S. (2024). Monacolin K supplementation in patients with hypercholesterolemia: A systematic review of clinical trials. Semergen, 50(4), 102156. https://doi.org/10.1016/j.semerg.2023.102156