Witamina C na alergię. Czy faktycznie pomaga?

Dieta odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu stanu odżywienia i zdrowia. Wpływa między innymi na funkcjonowanie układu odpornościowego oraz podatność na różnorodne choroby. Sporo uwagi poświęca się witaminie C z punktu widzenia alergii wziewnych. Stany związane z alergiami, takie jak nieżyt nosa i astma, są powszechnym problemem zdrowotnym, dotykającym milionów ludzi na całym świecie. Kiedy ich nasilenie jest duże, ucierpieć może nie tylko dobre samopoczucie i relacje z bliskimi, ale i efektywność w nauce, sporcie czy pracy.

1. Patofizjologia alergii wziewnych
2. Rola witaminy C w organizmie
3. Rola witaminy C w alergii wziewnej
4. Zapotrzebowanie na witaminę C

Patofizjologia alergii wziewnych

Skąd się biorą alergie?

Alergie wziewne są wynikiem zbyt silnych odpowiedzi układu odpornościowego na substancje obecne w powietrzu, takie jak pyłki roślin, roztocza, pleśnie czy sierść zwierząt. Mechanizm alergii wziewnych obejmuje dwie fazy: alergii i alergizacji. W pierwszej fazie organizm na skutek pierwszego kontaktu z alergenem produkuje przeciwciała IgE, które wiążą się z komórkami odpornościowymi.

Skutki alergii

W fazie alergizacji ponowny kontakt z danym alergenem prowadzi do zmian właściwości tych komórek i uwolnienia substancji związanych ze stanami zapalnymi, takich jak histamina. Skutkuje to wystąpieniem zapalenia i obrzęku błon śluzowych oraz uporczywych objawów, czyli kichania, swędzenia, kataru, kaszlu i duszności. Przewlekłe alergie mogą prowadzić do powikłań i poważniejszych schorzeń, takich jak astma oskrzelowa czy przewlekłe zapalenie zatok.

Rola witaminy C w organizmie

Kluczowe funkcje witaminy C

Witamina C, czyli kwas askorbinowy, jest niezbędnym składnikiem diety, pełniącym wiele ważnych funkcji w organizmie. Działa jako silny antyoksydant, który neutralizuje wolne rodniki mogące uszkadzać komórki, na co zwraca się uwagę w prewencji chorób sercowo-naczyniowych czy nowotworowych. Ponadto, dzięki mechanizmom antyoksydacyjnym witamina C wspiera prawidłowe działanie układu odpornościowego.

Witamina C dla skóry i układu nerwowego

Witamina ta jest kluczowa dla produkcji kolagenu, białka niezbędnego dla budowy skóry, naczyń krwionośnych, chrząstek i kości. Co więcej, kwas askorbinowy jest ważny dla układu nerwowego, ponieważ uczestniczy w produkcji neuroprzekaźników, takich jak noradrenalina. Warto też zauważyć, że witamina C poprawia wchłanianie żelaza z pożywienia, co jest ważne dla zapobiegania anemii.

Rola witaminy C w alergii wziewnej

Działanie ochronne 

Badania eksperymentalne i kliniczne dostarczają dowodów na korzyści płynące z suplementacji witaminy C w kontekście alergii wziewnych. W badaniach na zwierzętach, takich jak świnki morskie i myszy, podawanie witaminy C wykazywało działanie ochronne przeciwko anafilaksji i zmniejszało reakcje zapalne w płucach.

Eksperymenty z udziałem alergików

W jednym z badań z udziałem ludzi 40 pacjentów z alergicznym nieżytem nosa otrzymywało witaminę C przez 1,5 roku, po czym zaobserwowano subiektywną redukcję nasilenia objawów, takich jak kichanie, łzawienie, świąd i złe samopoczucie. W innym eksperymencie (27 uczestników) podawanie witaminy C, tym razem w połączeniu z ćwiczeniami fizycznymi, przez 8 tygodni również przyniosło znaczną redukcję objawów alergicznych.

Kolejne badanie, w którym testowano rolę kwasu askorbinowego w alergiach zarówno wziewnych, jak i skórnych, uwzględniło podawanie witaminy C pod postacią wlewów dożylnych (71 uczestników). Efekty, podobnie jak w poprzednich pracach, wskazały na skuteczne złagodzenie objawów.

Szacunkowa zawartość witaminy C w różnych produktach spożywczych

Zapotrzebowanie na witaminę C

Witamina C faktycznie może pomagać w łagodzeniu objawów alergii, zwłaszcza przy występowaniu niedoborów w diecie. Jej głównymi źródłami w diecie są świeże owoce i warzywa, takie jak cytrusy, porzeczki, kiwi, truskawki, papryka, brokuły i szpinak. Należy jednak pamiętać, że witamina C jest podatna na utlenianie i może być tracona podczas długotrwałego przechowywania i gotowania.

Zapotrzebowanie na witaminę C może wzrastać w szczególnych przypadkach, takich jak choroby zakaźne, stres, palenie tytoniu oraz ekspozycja na zanieczyszczenia środowiskowe. Zapotrzebowanie dla osoby dorosłej, zdrowej i nienarażonej na stres, oscyluje wokół 100 mg dziennie.

Źródła:

Ghalibaf, M. H. E., Kianian, F., Beigoli, S., Behrouz, S., Marefati, N., Boskabady, M., & Boskabady, M. H. (2023). The effects of vitamin C on respiratory, allergic and immunological diseases: an experimental and clinical-based review. Inflammopharmacology, 31(2), 653–672. https://doi.org/10.1007/s10787-023-01169-1