Zioła na wątrobę - które poprawiają jej pracę

Wątroba odgrywa kluczową rolę w metabolizmie, detoksykacji oraz magazynowaniu niezbędnych składników odżywczych, w tym witamin, minerałów i glikogenu. Pełni także istotną funkcję w procesach syntezy białek osocza oraz regulacji poziomu cukru we krwi. Niestety, ze względu na swoje centralne funkcje, jest narażona na różnorodne schorzenia, które mogą znacząco wpłynąć na zdrowie człowieka. W ostatnich latach rośnie zainteresowanie zastosowaniem ziół w terapii wspomagającej leczenie chorób wątroby.

1. Rodzaje chorób wątroby
2. Zioła poprawiające pracę wątroby
3. Inne produkty zielarskie na wątrobę

Rodzaje chorób wątroby

Choroby wątroby, takie jak alkoholowa i niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD), wirusowe oraz autoimmunologiczne zapalenie wątroby, mają różne przyczyny, lecz często prowadzą do poważnych powikłań, w tym marskości, niewydolności i nowotworów. Marskość to końcowe stadium przewlekłych schorzeń, charakteryzujące się włóknieniem i utratą funkcji hepatocytów. W miarę postępu choroby pojawia się nadciśnienie wrotne, wodobrzusze, encefalopatia wątrobowa i skaza krwotoczna, co zwiększa ryzyko zgonu.

Jak poważne jest ryzyko?

Niewydolność wątroby prowadzi do zaburzeń metabolicznych i immunologicznych, wywołując powikłania ogólnoustrojowe. Długotrwałe choroby wątroby zwiększają ryzyko raka wątrobowokomórkowego (HCC), zwłaszcza przy przewlekłym zapaleniu wątroby typu B i C oraz marskości. Wczesna diagnoza i interwencja mogą poprawić rokowania i zapobiec progresji choroby.

Czynniki zagrażające wątrobie

Zioła poprawiające pracę wątroby

Ostropest plamisty

Szczególną rolę w fitoterapii wątroby odgrywa ostropest plamisty (Silybum marianum) ze względu na zawartość sylimaryny, kompleksu flawonolignanów o potencjalnych właściwościach hepatoprotekcyjnych. Badania sugerują, że sylimaryna może chronić komórki wątrobowe przed uszkodzeniem wywołanym przez toksyny, alkohol oraz inne substancje szkodliwe. Ponadto może wspierać procesy regeneracyjne i przeciwdziałać stanom zapalnym. Niektóre badania wskazują, że sylimaryna może mieć korzystny wpływ na osoby cierpiące na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu B i C, ale potrzebne są dalsze badania w tym kierunku.

Karczoch zwyczajny

Innym ziołem o potencjalnym działaniu wspierającym funkcje wątroby jest karczoch zwyczajny (Cynara scolymus). Ekstrakty z liści karczocha wykazują działanie żółciopędne oraz mogą wspomagać procesy detoksykacyjne wątroby poprzez stymulację wydzielania żółci. To z kolei może poprawiać trawienie tłuszczów oraz odtruwanie organizmu. Karczoch zawiera cynarynę, związek chemiczny, który wykazuje działanie hepatoprotekcyjne i przeciwutleniające. Chociaż istnieją badania sugerujące korzyści z jego stosowania, jego dawkowanie powinno odbywać się pod kontrolą specjalisty.

Inne produkty zielarskie na wątrobę

Kurkuma z piperyną 

Warto również wspomnieć o kurkumie (Curcuma longa), której aktywny składnik, kurkumina, posiada właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Badania wykazały, że kurkumina może redukować poziom markerów stanu zapalnego w organizmie. Ponadto może pomagać w redukcji nagromadzonego w hepatocytach tłuszczu, co ma znaczenie w terapii niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD).

Rola piperyny

Niemniej jednak podobnie jak w przypadku innych ziół, potrzebne są dalsze badania kliniczne w celu potwierdzenia jej skuteczności i bezpieczeństwa. Ponadto biodostępność kurkuminy jest stosunkowo niska, dlatego naukowcy badają sposoby poprawy jej absorpcji, np. poprzez połączenie jej z piperyną, składnikiem pieprzu czarnego.

Cykoria 

Oprócz powyższych roślin warto rozważyć również inne zioła oraz produkty spożywcze wspierające funkcje wątroby, takie jak cykoria (Cichorium intybus L.) oraz czosnek. Cykoria może wykazywać działanie hepatoprotekcyjne, co potwierdzają badania wykazujące jej korzystny wpływ na obniżenie poziomu enzymów wątrobowych ALT i AST u pacjentów z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (NAFLD).

Czosnek

Również czosnek wykazuje potencjalne korzyści w terapii przewlekłych chorób wątroby. Badania sugerują, że jego suplementacja może przyczyniać się do redukcji poziomu ALT, AST, cholesterolu całkowitego oraz LDL, co może mieć istotne znaczenie w profilaktyce i wspomaganiu leczenia schorzeń wątroby.

Źródła:

• Yang K, Chen J, Zhang T, Yuan X, Ge A, Wang S, Xu H, Zeng L, Ge J. Efficacy and safety of dietary polyphenol supplementation in the treatment of non-alcoholic fatty liver disease: A systematic review and meta-analysis. Front Immunol. 2022 Sep 9;13:949746. doi: 10.3389/fimmu.2022.949746. PMID: 36159792; PMCID: PMC9500378.
• Moradi S, Shokri-Mashhadi N, Saraf-Bank S, Mohammadi H, Zobeiri M, Clark CCT, Rouhani MH. The effects of Cynara scolymus L. supplementation on liver enzymes: A systematic review and meta-analysis. Int J Clin Pract. 2021 Nov;75(11):e14726. doi: 10.1111/ijcp.14726. Epub 2021 Aug 23. PMID: 34383355.
• Mohammadi S, Ashtary-Larky D, Asbaghi O, Farrokhi V, Jadidi Y, Mofidi F, Mohammadian M, Afrisham R. Effects of silymarin supplementation on liver and kidney functions: A systematic review and dose-response meta-analysis. Phytother Res. 2024 May;38(5):2572-2593. doi: 10.1002/ptr.8173. Epub 2024 Mar 12. PMID: 38475999.
• Xiaohui L, Jinqi L, Xiaofang X, Zhiqiang S, Renxiu N. Garlic supplementation for the treatment of chronic liver disease: a meta-analysis of randomized controlled trials. Afr Health Sci. 2023 Jun;23(2):409-415. doi: 10.4314/ahs.v23i2.47. PMID: 38223588; PMCID: PMC10782365.
• Maleki E, Sadeghpour A, Taherifard E, Izadi B, Pasalar M, Akbari M. The effects of chicory supplementation on liver enzymes and lipid profiles in patients with non-alcoholic fatty liver disease: A systematic review and meta-analysis of clinical evidence. Clin Nutr ESPEN. 2023 Jun;55:447-454. doi: 10.1016/j.clnesp.2023.04.025. Epub 2023 Apr 29. PMID: 37202083.